Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar universiteti xuziridagi nukus konchilik instituti "umum texnika" fakulteti

3. U-simon trubali issiqlik almashinish qurilmasi


U-simon trubali issiqlik almashinish qurilmasi. Bunday qurilmalarda bitta teshikli truba panjarasi bilib, U-simon trubaning ikkala uchi unga mahkamlanadi. SHuni alohida aytish kerakki, trubalarning izi kompensatsiyalovchi moslama funktsiyasini bajaradi (4.24b-rasm). qurilma tuzilishi sodda va trubalarning tashqi yuzasini tozalash oson. Undan tashqari, ikki va undan ortiq yilli bilgani uchun issiqlik almashinish jarayoni intensiv biladi. Trubalarning ichki yuzasini tozalash qiyin va teshikli panjarada kip miqdorda trubalar joylashtirish murakkab.
4. Issiqlik almashinish qurilmalarini tanlash
Issiqlik almashinish qurilmalarining konstruktsiyasini tanlashda quyidagilarni inobatga olish kerak: qurilma texnologik jarayonga mos bilishi zarur; yuqori samarali, tejamkor va ishlash paytida ishonchli, hamda metall sarfi kam bilishi zarur; ishchi muhitlarda qurilma materiali emirilishga bardoshli bilish kerak.
Issiqlik eltkichlar qurilma orqali katta tezlikda itsa, issiqlik itkazish koeffitsientining yuqori qiymatlariga erishsa biladi. Bunday yuqori qiymatlarni olish uchun issiqlik almashinish yuzasi toza bilishi kerak.
Agar, suyuqliklar birortasining tezligi oshirilsa, ikkinchi suyuqlik tomonidagi issiqlik berish koeffitsienti kipayadi. Lekin, issiqlik itkazish koeffitsientining sezilarli darajada kipayishi uchun devor va undagi iflosliklarning termik qarshiligi kichik bilishi kerak. Masalan, agar trubalararo bishliqdagi issiqlik berish koeffitsienti trubalar bishlig'inikidan juda past bilsa, trubalar ichida oqayotgan suyuqlik tezligining isishi issiqlik itkazish koeffitsientiga uncha ta'sir qilmaydi. Bu holda trubalararo bishliqdagi issiqlik berish koeffitsientini oshirish zarur, ya'ni u erga segment tisiqlar irnatish maqsadga muvofiqdir.
qaysi muhitni truba ichiga, qaysi birini trubalararo bishliqqa yinaltirish muammosini hal etishda quyidagi qoidalarga amal qilish kerak:

• 
  yuqori issiqlik itkazish koeffitsientiga erishish uchun issiqlik berish koeffitsienti kichik bilgan muhitni truba ichiga yinaltirish zarur;
  
• 
  kimyoviy faol, korrozion muhitlarni truba ichiga yuborish zarur, chunki bunda faqat truba, teshikli panjara va qopqoqlar tegishli legirlangan metalldan yasaladi, ya'ni qobiq, segment tisiq va boshqalar oddiy, uglerodli pilatdan tayyorlanishi mumkin;
  
• 
  atrof muhitga issiqlik yiqotilishini kamaytirish uchun temperaturasi yuqori muhitni truba ichiga yuborish maqsadga muvofiqdir;
  
• 
  chikma hosil qiladigan muhitlarni trubalar yuzasi oson tozalanadigan bishliqqa yinaltirish tavsiya etiladi;
  
• 
  bosimi yuqori bilgan muhitni truba ichiga yinaltirish zarur, chunki qobiqdan kira trubalar bosimni yaxshi ushlaydi.
  

Issiqlik almashinish qurilmasining konstruktsiyasi texnik-iqtisodiy hisoblashlar asosida tanlanadi. Bunda, tayyorlash uchun ketgan asosiy (kapital) va yillik ekspluatatsion sarflar taqqoslanadi. Ayrim hollarda, ekspluatatsion sarflar tejalishi hisobiga sarflar tez qoplansa, asosiy sarflarni kipaytirish ham mumkin.
Texnologik jarayonlar uchun issiqlik almashinish qurilmasi loyihalanayotganida, hisoblashning asosiy maqsadi, qurilmaning issiqlik almashinish yuzasi va gabarit ilchamlarini aniqlashdir.
Hisoblash, birinchi navbatda qurilmaning issiqlik balansini tuzishdan boshlanadi. Sing, issiqlik balansidan uzatilgan issiqlik miqdori topiladi. Masalan, suv bug'i yordamida biror muhit