Navoiy innovatsiyalar instituti

kasb-hunar maktablarida:

Maktablarning 9-sinf bitiruvchilariga 2 yillik kunduzgi ta’lim beriladi;
Ta’lim olayotgan o’quvchilar Davlat byudjeti hisobidan bazaviy hisoblash miqdorining bir baravari miqdorida oylik stipendiya hamda uch mahal ovqat bilan ta’minlanadi.

2. 
   kollejlarda:
   

Kamida umumiy o’rta ma’lumotga ega bo’lgan shaxslarga kasblar va mutaxassisliklarning murakkabligidan kelib chiqqan holda 2 yilgacha muddatda kunduzgi, kechki va sirtqi ta’lim shakllarida davlat buyurtmasi hamda to’lov-kontrakt asosida ta’lim beriladi.
V) texnikumlarda:
Umumiy o’rta ma’lumotga ega bo’lgan shaxslarga kasblar va mutaxassisliklarning murakkabligidan kelib chiqqan holda 2 yildan kam bo’lmagan muddatda kunduzgi, kechki va sirtqi ta’lim shakllarida davlat buyurtmasi hamda to’lov-kontrakt asosida ta’lim beriladi;
Texnikumlarni tamomlagan bitiruvchilar o’z sohasiga mos bakalavriat ta’lim yo’nalishlari bo’yicha kirish imtihonlarisiz yakka tartibdagi suhbat orqali oliy ta’lim muassasalarida 2-kursdan o’qishini davom ettirish huquqiga ega bo’ladi.
Xulosa o’rnida aytganda, amalga oshirilayotgan islohotlarning barchasi yosh avlodning puxta va sifatli bilim olishiga davlatimiz tomonidan ko’rsatilayotgan katta e’tiborning amaldagi ifodasidir. Zero, hech bir davlatda O’zbekistondagidek bepul ta’lim tizimi mavjud emas. Bu islohotlarning tag-zamirida MUSTAQILLIK bergan cheksiz imkoniyatlardir.
Mustaqillik yillarida milliy istiqlol g’oyasi xalqimizning milliy tiklanishiga xizmat qildi. G’oyaviy kurashlarda kunimizga yaradi. Xalqimizni birlashtirdi, buzg’unchi g’oyalar mohiyatini tushuntirdi. 2017 yildan boshlab O’zbekiston o’z taraqqiyotining yangi-Milliy yuksalish bosqichiga kirdi. Konstitutsiyamizga asoslangan, xalqimizning tub manfaatlariga javob beradigan O’zbekistonni rivojlantirishning Harakatlar strategiyasi amalda. Keyingi yillarda erishilgan yuksak marralar xalqimizni baxtli qilishga qaratilgan islohotlar samaralarini yaqqol ko’rsatmoqda.

Prezidentimiz SHavkat Mirziyoevning Oliy Majlisga Murojaatnomasida oldimizga qo’ygan ulkan vazifalarni amalga oshirishda biz uchun kuch-qudrat manbai bo’ladigan milliy g’oyani rivojlantirishimiz zarurligi alohida ta’kidlandi. 2019 yil 8 aprel kuni Prezidentimizning O’zbekiston taraqqiyotining yangi bosqichida milliy g’oyani rivojlantirish konsepsiyasini ishlab chiqishga doir chora-tadbirlar to’g’risidagi farmoyishi qabul qilindi.

Mazkur hujjat qabul qilinishining zarurati nimalarda namoyon bo’ladi? Rivojlangan mamlakatlarda milliy g’oya davlat maqsadlarini xalq maqsadlariga uyg’unlashtiradi. “Bir hudud-bir xalq” e’tiqodini shakllantirib, mamlakatlar aholisini birlashtirgani, umumiy maqsad yo’lida safarbar qilganiga misollar ko’p. Ularning aksarida milliy g’oya milliy qadriyatlarga bog’lab singdirilganini ko’ramiz.

Masalan, “Tarix-sintoizm-konfutsiylik-samuraylik irodasi” qadriyatlari negizida yapon milliy g’oyasi ishlab chiqildi. Odamlarga ishonch, rag’bat berildi. Maktabning tarbiyaviy ishlar tizimi, g’oyasi isloh qilindi. Uyushgan millatning juda qattiq mehnati o’laroq, dunyo “YApon mo’’jizasi”ning guvohi bo’ldi. Xitoyda ham milliy zaminga-Konfutsiy ta’limotiga murojaat qilindi. Konfutsiy merosidan diniy ta’limot emas, balki axloqiy (xulq uchun) asos sifatida foydalandi. Yoshlar tarbiyasi “Ona Vatanga xizmat qilish va sodiq bo’lish” g’oyasi asosida tashkil etildi. Yoshlarga shaxsiy va milliy manfaatlarni uyg’un tutish o’rgatib borildi.

AQSHda davlat mafkurasi yo’q, deb hisoblanadi. Ammo amerikaliklarning ma’naviyatini o’rgangan olimlar AQSH kabi mafkuralashgan davlatni topish qiyin, deyishadi. AQSHda mafkura vazifasini “Amerika orzusi” (American Dream) bajarmoqda. U Amerika davlatining oliy qadriyatlari yig’indisi, millatning ma’naviy onasi deb tushuniladi. “Amerika orzusi”ning asosiy tushunchalarini shaxs erkinligi, erkin tadbirkorlik, demokratiya, muvaffaqiyatga erishishga qaratilgan mehnat tashkil qiladi. Amerikaliklar mafkura bo’lmasa, davlat boshqaruvida tizimlilik bo’lmaydi, tizimsiz esa samarali siyosat bo’lishi mumkin emas, deb hisoblashadi. SHu bois, amerikalik davlat arboblaridan biri U.Sefayr “Agar Amerika tuzumi-skelet bo’lsa, amerikancha orzu-uning qalbidir“ degan edi.

Janubiy Koreyada ham milliy g’oya xalqning milliy o’zligiga va yoshlar tarbiyasiga qurildi. Maktabda milliy g’oya yoshlar ongiga urf-odatlar, axloqiy ideallar orqali singdirib borildi. Yoshlarni hayotga tayyorlashda oila, maktabgacha ta’limga alohida e’tibor qaratildi. Hozir ham koreys oilalarida umumiy byudjetning ellik olti foizi bolaning ta’lim-tarbiyasi, inson kapitali-Human Capital uchun sarflanmoqda.

Mamlakatimizda milliy g’oyaga yangi davr, millatimiz tarixining yangi bosqichi talablaridan kelib chiqqan real talablar qo’yilmoqda.

Ilgari milliy g’oyani tushunish va tushuntirishda noqulayliklar uchrab turar edi. Masalan, odamlarning quloqlari milliy g’oya davlat va xalq birligi tarannumini eshitardi. Lekin ko’zlarimiz hokimliklar, vazirlik va idoralarning oldidagi temir panjaralarni ko’rar edi. Xalq davlat organlariga xizmat qilishi kerak, degan noto’g’ri qoida amalda edi. Fuqaro hokimiyatga emin-erkin kirolmas, dardini aytolmas edi. CHunki amalda xalqdan davlatni ajratuvchi temir panjara bor edi. Panjaralar kesib tashlandi. Lekin ayrim amaldorlarimiz ongida bu panjara haligacha turibdi. Tafakkurdagi temir panjaralarni qo’porib tashlash qiyin kechyapti. Milliy g’oya ana shunday vaziyat talablaridan kelib chiqib yangilanmoqda.

Ilgari milliy g’oya ijtimoiy-gumanitar, ma’naviy-ma’rifiy masala, deb tushunildi. Bugun uning iqtisodiy-siyosiy poydevori-O’zbekistonni rivojlantirishning Harakatlar strategiyasi bor. Taktikasi-har yilning bosh Dasturi, mablag’i, ijrochilari bor. Demak, yangi davrda milliy g’oya gumanitar masala bo’lib qolmaydi. CHunki uning natijasiga qaratilgan iqtisodiy tizim ishlamoqda. Milliy g’oya ro’yobi uchun demokratik muhit hal qiluvchi rol o’ynaydi. Demokratiya-to’g’rilik, rostlik, adolat,

qonuniylikning sharti. Nohaqdan-haqni, zolimdan-mazlumni, zo’ravondan-ojizni himoya qilishga xizmat qiladi. SHu haqda jar soladi. Jamoatchilik nazoratini ishga soladi. CHunki milliy g’oya aholining bir toifasi emas, hamma yaxshi yashasin, hayotdan rozi bo’lsin, deydi. Mamlakatda adolat, qonuniylik buzilar ekan, demokratiya ham, milliy g’oya ham quruq shiorlar bo’lib qoladi. Xalq norozi bo’ladi. Xalq norozimi, demak, milliy g’oya o’z bongini urmayotgan, vazifasini bajarmayotgan bo’ladi.

Xulosa qilib aytganda, Prezidentimiz SHavkat Mirziyoev tomonidan olib borilayotgan islohotlar milliy g’oya xalqimizning kuch-qudratiga aylanishi uchun sharoit yaratdi. Endi gap milliy g’oyani har bir o’zbekistonlikning niyatiga va harakatiga aylantirishda. YAxshi fikr yaxshilikka, yomon fikr yomonlikka yo’l ochadi. Axborot maydonini nuqul negativ kontent egallab olmasligi uchun pozitiv, yaxshi, nekbin mazmun, mavzular bilan mutanosib to’ldirishga alohida e’tibor qaratmog’imiz zarur. Negaki, biz kattalar ham, bolalarimiz ham har kuni yaxshi-yomon fikrlardan ta’sirlanamiz. Bir-birimiz bilan ijtimoiy tarmoqda tortishamiz, aytishamiz, urishamiz. Lekin biz bularning negativ fikrlardan boshlangan g’oyalar kurashi ekanligini anglamaymiz.

Milliy g’oyamizning bosh g’oyasi “Milliy tiklanishdan-milliy yuksalish sari”. YUksalish- harakatni talab qiladi. Demak, milliy g’oyamiz harakatlar mafkurasi bo’ladi. Milliy g’oya odamlarga islohotlar kim uchun, nima uchunligini, ahamiyatini tushuntiradi. Yotganni-o’tqazadi, o’tirganni- turg’izadi, turganni-yurgizadi, yurganni-yugurishga undaydi. Tushuntiradi. CHunki shularni tushunmagan odamlar birlashmaydi, ko’r-ko’rona, yuzaki ishlaydi. Biri ishlasa, ikkisi tomoshabin bo’ladi. Tushunganlar birlashib, ixtiyoriy, zavq bilan ishlaydi. Natijada hayotidan rozi bo’ladi.

G’oyaviy birlik odamlarning qaysi xatti-harakatlarida ko’rinadi? O’zaro mehribon, hamfikr va bir-birini qo’llab-quvvatlayotganida, ishda, o’qishda, innovatorlikda, tadbirkorlik, ilm, ijodda faolliklarida va buni milliy g’oyaga bog’lab tushunishlarida, oila, ishxona, real va virtual hayotda o’zaro ahilliklarida namoyon bo’ladi. SHu bilan birga, milliy g’oya ro’yobiga xalaqit beruvchi buzg’unchi g’oyaga qarshi tez va uyushishlarida. Masalan, 2019 yil aprel-may oylarida davlat tili bo’yicha boshlangan xeshteg bizning birlasha olishimizni ko’rsatdi. Baxtli, hayotdan rozi bo’lishiga ishonchida, so’z va amal birligida ham milliy g’oya yaqqol ko’zga tashlanadi.

Milliy g’oyamizning mohiyatini bitta so’zda aytish mumkin bo’lsa, bu so’z-rozilik. Bu fikr davlatimiz rahbarining xalqimiz bilan samimiy suhbatlarida takror va takror ta’kidlab, tushuntirilmoqda. Zero, milliy g’oya ro’yobi xalqning muayyan vaqt va makonda o’zini baxtli deb his qilishida, bu esa uning shukronalarida-hayotdan roziligida namoyon bo’ladi. Aslida bu jarayon boshlanib ketdi. 2018 yilda Jizzax viloyatining Mirzacho’l tumanida odamlarning hayotdan roziligini aks ettiruvchi hayotiy misollar bunga dalil. 74 yoshli mehnat faxriysi Umar ota Umirov shunday deydi: “Gagarinimiz 45 yil buzildi. 45 kunda tuzildi. YAngi shahar qurildi. Ilgari Mirzacho’l edi, Mirzaobod bo’ldi. SHaharni opkelib, qo’ndirib qo’yishdi. Agar qayta tug’ilish nasib etsa, xudodan yana Mirzacho’lda tug’ilishni so’rayman“. Mehnat faxriysi Buvsara ona: “MRTga tushay deb Jizzaxga borib edim. “Nega ovora bo’lib yuribsiz? MRTning zo’ri Mirzacho’lda-ku, deyishdi jizzaxlik doktorlar. Ishonmadim. Qaytib kelsam, to’g’ri ekan“.

Milliy g’oya har bir o’zbekistonlikning, oddiy odamlarning mana shunday shukronasiga vosita bo’ladi. Mamlakatimizda rozilik, baxtiyorlik foizi borgan sari oshib boraveradi. Ertaga odamlar bugungidan yaxshiroq baxtni orzu qiladi. Bu esa milliy g’oyamizni boyitadi, yangilaydi. Demak, xalqimizning o’z hayotidan rozilik darajasi-milliy g’oyamiz ro’yobining darajasini ko’rsatadi.

Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazida “Uzluksiz ma’naviy tarbiya konsepsiyasi” va “Yo’l xaritasi” ishlab chiqildi. Buning innovatsionligi nimada? Ilgari “O’zbekistonning 1-18 yoshdagi bolalari qanday ma’naviy talablarga javob berishi kerak?”, “Bu yilgi natijalar bormi? Bo’lsa, qani?”, degan aniq savol qo’yilmagan. Natija nasiya bo’lgan.

Davlatimiz rahbari “Ma’naviyat-eng ta’sirchan qurolimizdir”, degan qat’iy fikrni bildirdi. Bu- bejiz emas. CHunki “Biz nima uchun o’zgarishimiz, birlashishimiz, kurashishimiz kerak?”. Bu savolga yakdil g’oyaviy javobi yo’q jamiyat-quroli yo’q qo’shinga o’xshab qoladi. Ma’naviyat va ma’rifat, mafkuraviy tarbiya O’zbekistonning turli millat, din, kasb, yoshlarga mansub xalqini g’oyaviy qurollantiradi. Islohotlar nima uchun, kim uchun kerakligini xalqqa uning orzulari bilan bog’lab uqtiradi, ko’rsatadi. Tushungan xalq-g’oya bilan qurollangan xalqqa aylanadi. Har birimizdan Vatanning bir o’g’il-qizi sifatida o’z lavozimimizga munosib bo’lib ishlash va yashash burchini eslatadi. O’z milliy g’oyasini anglagan xalqni to’xta’lib bo’lmaydi.

3. 
   2017-2021 yillarda O’zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo’nalishi bo’yicha Harakatlarstrategiyasining ishlab chiqilishi, hayotga joriy etilishi va uning ahamiyati.