Nazariy mehanika

13.1.Ma’ruzani olib borish texnologiyasi

Talabalar soni 25-30	13-mavzu, 2 soat
Mashg’ulot shakli	Mavzu bo’yicha ma’ruza
Ma’ruza rejasi	1. Tokning magnit maydoni. 2.Vakuumda toklarning o’zaro magnit ta’siri. Am’er qonuni. 3. Magnit maydonining kuchlanganligi Bio-Savar – La’las qonuni. 4. Aylanma tok markazidagi magnit maydon kuchlanganligi. Solenid va toroid maydoni. 5. Diamagnit va ‘aramagnit moddalar. Ferromagnit moddalar. 6. Magnit maydonning tokli konturga ta’siri.
O’quv mashg’ulotining maqsadi	Am’er qonuni Bio-Savar-La’las qonuni, magnit maydoni kuchlanganligi, gisterzis sirtmog’i hamda o’quv kursi haqida umumiy tasavvurni berish.
‘edagogik vazifalar:	O’quv faoliyati natijalari:
-magnit maydoni, Am’er qonuni, Bio-Savar-La’las qonuni, magnit maydon kuchlanganligiga oid tushunchalar beriladi -Solenniod va toroid magnit maydon kuchlanganligiga diamagnitlar, ‘aramagnit-lar, ferromagnitlar, gisterezis sirtmog’iga oid tushunchalar beriladi.	-magnit maydoni, Am’er qonuni, Bio-Savar-La’las qonuni, magnit maydon kuchlanganligiga diamagnitlar, ‘aramagnitlar, ferromagnitlar, gisterezis sirtmog’iga oid tushunchalarga ega bo’ladi. -Solenniod va toroid magnit maydon kuchlanganligiga diamagnitlar, ‘aramagnitlar, ferromagnitlar, gisterezis sirtmog’iga oid tushunchalarga ega bo’ladi.
O’qitish usullari	Ma’ruza, namoyish, blits - so’rov, bumerang usuli.
O’qitish vositalari	Ma’ruza matni, kompyuter slaydlari, doska, mul’timedia, proektor.
O’qitish shakllari	Frontal, kollektiv ish.
O’qitish sharoiti	Kompyuter bilan ta’minlangan auditoriya.
Monitoring va baholash	Kuzatish,og’zaki baholash, savol- javob.

Ish bosqichlari	O’qituvchi faoliyatining mazmuni	Tinglovchi faoliyatining mazmuni
1-bosqich. Mavzuga kirish (10 daqiqa)	1.1. O’quv mashg’uloti mavzusi, maqsadi va o’quv faoliyati natijalarini aytadi. Baholash mezonlarini aytadi. (29-bet 1-Ilova) 1.2. Blits- so’rov usulida mavzu bo’yicha ma’lum bo’lgan tushunchalarni so’rab talabalarni faollashtiradi. Blits- so’rov natijasiga ko’ra tinglovchilarning nimalarda adashishlari, xato qilishlari mumkinligini amalga oshiradi. (2-Ilova)	Mavzu nomini yozib oladi
2-bosqich. Asosiy bo’lim (60 daqiqa)	2.1. Guruhlarga ajratadi. 2.2. Rejadagi savollarni har bir guruhga alohida tarqatadi. (Bumerang usuli 81-bet 2-Ilova).Har bir guruh a’zolariini 1,2,3 raqamli kartochkalar yordamida yangi guruhlarga ajratadi. 2.3.YAngi guruh a’zolari o’z mavzularini bir-biriga ga’irib berishini so’raydi.(10-15 daqiqa)yangi guruh a’zolari rejadagi barcha savollar bilan tanishib olishini ta’minlaydi. 2.4. Har bir guruhdan bitta talabaga baholash varag’ini beradi va shu talaba jadvalni talabalar faolligiga qarab to’ldirib boradi.(4-Ilova) 2.5. YAngi guruh aezolari o’z guruhlariga qaytariladi va guruhlar bir –biriga mavzu bo’yicha savollar tayyorlashadi. 2.6. Baholash varag’ini yig’ib oladi.	Mavzu rejasini yozib oladi. Tinglaydi. Guruhlarga ajraladi. Mavzuni bir-biriga ga’irib beradi. Baholash varag’ini oladi, to’ldiradi. Savollar beradi.
3 – bosqich. YAkunlovchi (10 daqiqa)	3.1. Mavzu bo’yicha yakunlovchi xulosalar qiladi. Mavzu bo’yicha olingan bilimlarni qaerda ishlatish mumkinligi ma’lum qiladi. 3.2. Mavzu maqsadiga erishishdagi tinglovchilar faoliyati tahlil qilinadi va baholanadi. 3.3. Mavzu bo’yicha mustaqil o’rganish uchun to’shiriqlar beradi. (5-Ilova)	Savollar beradi. Tinglaydi. YOzadi.

1-Ilova
Blits-so’rov

Savol	Javob
Magnit maydoni kachon ‘aydo buladiq	Fakat tok bulganida.
Magnit chiziklarini yunalishiq	SHimoliy kutbdan janubiyga.
Magnit chiziklarini xossasi nimadaq	Ular doimo yo’ik buladi.

2-Ilova
Baholash varag’i

	Guruh bahosi	O’qituvchi bahosi
Savolarga to’liq javob berish
Savollarga qo’shimcha kiritish
Savolning to’g’ri qo’yilishi
Jami

3-Ilova
Savollar

1-savol (1-guruhga)
Ersted tajribasi nimadan iborat?

2-savol (2-guruhga)

Pirma qoidasi nima?

3-savol (3-guruhga)

Gisterezis hodisasini tushuntiring.

4-Ilova

Mavzuni jonlantiruvchi savollar Gisterezis hodisasini tushuntiring. Magnit singdiruvchanlik nimaq

5-Ilova
Ma’ruzaning mazmuni bo’yicha ko’rgazmali slaydlar

13-Mavzu. Vakuumda magnit maydoni Ma’ruza rejasi: Tokning magnit maydoni Vakuumda toklarning o’zaro magnit ta’siri. Am’er qonuni. Magnit maydonining kuchlanganligi. Bio – Savar – La’las qonuni. Aylanma tok markazidagi magnit maydon kuchlanganligi. Solenoid va Toroid maydoni. Diamagnit, ‘aramagnit va Ferromagnit moddalar. Magnit maydonining tokli konturga ta’siri.

1 slayd

Parma qoidasi Parmaning ilgarilanma xarakati tok yo’nalishiga mos bo’lsa, parma dastasining aylanma xarakati kuch chiziqlarining yo’nalishini ko’rsatadi.

2 slayd

CHap qo’l qoidasi Agar yoyilgan cha’ qo’l kaftiga magnit maydon induktsiya vektori kiradigan bo’lsa, ‘arallel to’rtta barmoqni tok yo’nalish bilan moslasak, ochilgan bosh barmoq kuchning yo’nalishini ko’rsatadi.

3 slayd

Gisterezis sirtmog’i Magnitlovchi magnit maydon yo’nalishini cha’ma – galdan o’zgartirilsa temirning sirtmoq shaklidagi magnitlanish grafigini o’osil qilamiz. Bu yo’iq egri chiziq gisterezis sirtmog’i deyiladi.