Nazirov Otabek 11-mavzu: Operatsion tizimda fayl tizimi bilan ishlash otdagi fayl tizimi nima?

Faylning funksiyalari 
 
Ular kompyuterda ma'lumotlarni saqlash uchun ishlatiladi. 
 
Ular ma'lumotlarni ayrim mezonlarga ko'ra ajratish imkonini beradi. 
 
Ular ma'lumotlarga samarali, sodda va tartibli kirish imkonini beradi. 
 
Ular nozik yoki muhim ma'lumotlarni qolgan ma'lumotlardan ajratib olishga 
yordam beradi. 
 
Ular ma'lum ma'lumotlar elementlarini saqlash muhitida joylashtirish 
imkonini beradi. 
Fayl tizimidagi umumiy atamalar 
1. Fayl 
Fayl - ishlab chiqarishni qayta ishlash jarayonlari tomonidan yaratilgan 
ma'lumotlarning mantiqiy birligi. 
2. Katalog 
O'zida bir nechta fayllarni saqlaydigan xotiradagi joy. 
3. Bo'lim 
Saqlash muhitining bir qismi saqlashning qolgan qismidan deyarli alohida. 
4. Kirish mexanizmi 
Jarayon foydalanuvchiga/jarayonga faylga kirish huquqini berish uchun OS 
tomonidan amalga oshiriladi. 

---

5. Fayl kengaytmasi 
Fayl nomiga nuqtadan keyin qoʻshiladigan yorliq. Maqsad va fayldagi ma'lumotlar 
haqida ma'lumot beradi. 
Joyni taqsimlash 
Quyida operatsion tizimda joy ajratishning uchta usuli keltirilgan: 
1. qo‘shni 
Ushbu usulda har bir fayl xotirada (ikkilamchi xotira/disk) ketma-ket manzillar 
to'plamini egallaydi. Katalogdagi har bir yozuvda bir nechta bloklar, birinchi 
blokning boshlang'ich manzili va fayl nomi mavjud. Yozish paytida, agar fayl 
hajmi kengaytirilsa, qo'shimcha bo'sh joy qoladi yoki fayl boshqa joyga 
ko'chiriladi, qo'shimcha joy qoldirmaydi. 
2. Indekslangan 
Ko'rsatkichlar to'plami indeks jadvalida saqlanadi. Indeks jadvali o'z navbatida bir 
nechta indeks bloklarida saqlanadi. Indeks blokida i-chi yozuv (i pozitsiyasidagi 
ko'rsatgich) i-fayl blokining disk manzilini saqlaydi. 

---

3. Bog'langan 
Fayldagi har bir ma'lumot bloki keyingi blokning manzilini o'z ichiga 
oladi. Katalogdagi har bir yozuv fayl nomini, blok manzilini va (shart emas) oxirgi 
blokga ko'rsatgichni o'z ichiga oladi. Ushbu faylni taqsimlash usulida har bir fayl 
disk bloklarining bog'langan ro'yxati sifatida ko'rib chiqiladi. Bog'langan joy 
ajratish usulida disk bloklari diskdagi ketma-ket (ketma-ket) faylga tayinlanishi 
shart emas.