Nazorat savollari Kuzatish maqsadi va vazifalari deganda nimalar tushuniladi?

Bir  yo’la  kuzatish  qandaydir  masalani  yechish   
maqsadida   
zaruriyat   
tug’ilgan   
hollarda   
turlicha’lo   
muddatlarda  qayta  amalga  oshirilib  turiladi.  Bunday   
kuzatishga uy-joy fondi ro’yxati, ko’p yillik mevali daraxtlar   
ro’yxati,  tabiiy  ofat  natijasida  ko’rilgan  zararlarni  baholash   
ishlari  misol  bo’la oladi. O’rganilayotgan to’plam  birliklarini o’z  ichiga qamrab olishiga qarab
   
statistik kuzatish yoppasiga kuzatish va qisman kuzatishga ajratiladi.    
YOppasiga kuzatishda to’plam barcha birliklari haqidagi   
zaruriy  ma’lumotlar  to’planadi.Statistik  hisobot  shu  tarzda   
tashkil  etiladi. Uni  barcha  xo’jalik  yurituvchi  sub’ektlar tuzadi   
va  statistika  tashkilotlariga  taqdim  etadi.  Aholi  ro’yxati,  ekin   
maydonlarining  yakuniy  hisobi,  chorva  ro’yxatlari  ham   
yoppasiga kuzatishga misol bo’la oladi.   
   
Uzluksiz kuzatish-bu   
voqea  ro’y  berishi  bilanoq   
uni  qayd  qilish  (hisobga   
olish)dir.   
Fursatli   
davriy   
kuzatish  -  bu  voqea  sodir   
bo’lgandan  so’ng  ma’lum   
muddat  o’tganda  uni  qayd   
qilib  tekshirishlarni  teng  vaqt   
oralig’ida takrorlab turish   
Bir  yo’la  kuzatish  -bu   
hodisani  har  zamonda,  extiyoj   
tug’ilishiga qarab kuzatish.   
YOppasiga   
kuzatish  -  bu  to’plamning   
hamma  birliklari  haqida   
ma’lumot to’plash.   
 
Hisobot  korxona  va  tashkilotlar  faoliyati  haqidagi   
ma’lumotlarni  uzluksiz,  belgilab  qo’yilgan  tartibda  va  vaqtda   
to’plashning   
muhim   
yo’li   
(shakli)dir.   
“O’zbekiston   
Respublikasi  Davlat  Statistikasi  haqidagi”  qonunga  muvofiq   
respublika  hududida  joylashgan  va  yuridik  shaxs  maqomiga   
ega bo’lgan barcha korxonalar va tashkilotlar, ularning mulkiy   
va  tashkiliy-xuquqiy  shaklidan  qat’iy  nazar,  o’z  faoliyati   
haqida  aniq  va  to’la  ma’lumotlarni  belgilangan  dasturda,  tartibda  va  muddatda  tegishli  da
vlat   

statistika tashkilotlariga taqdim etishga majburdir.    

   
Joriy  maxsus  statistik  tekshirishlar  deganda  statistik   
tashkilotlar   
tomonidan   
maxsus   
respondentlarni   
yollab   
o’rganilayotgan  hodisa,  jarayon  haqidagi  boshlang’ich   
ma’lumotlarni muntazam yoki vaqtma-vaqt qayd qilib to’plash   
tushuniladi.  Bunday  kuzatishga  uy  xo’jaliklari  byudjeti   
statistikasi,  iste’mol  baholari  statistikasi,  uyushmagan  savdo   
statistikasi, dehqon xo’jaligi (fermer xo’jaligi bilan aralashtirib   
yubormang!) statistikasi va h.k. misol bo’lishi mumkin.    
   
Biznes-tekshirishlar  bozor  iqtisodiyotiga  xos  bo’lgan   
statistik  kuzatishdir.  Ularning  asosiy  maqsadi  tadbirkorlarning   
iqtisodiy  faoliyatini  o’rganishdan  iborat.  Joriy  maxsus   
tekshirishlardan   
farqli   
o’laroq,   
biznes   
tekshirishlar   
tadbarkorlardan  intervyu  olish,  oldin  tayyorlangan  savollarga   
yozma  yoki  og’zaki  javoblarni  maxsus  savolnomalarda  qayd   
qilishga  asoslanadi.  Ularning  o’ziga  xos  xususiyati  shundaki,   
savolnomalar  kompleks  xarakterga  ega  bo’lib,  o’zaro   
bog’langan bir-birini to’ldiruvchi savollardan, ularning ma’lum   
masalaga  oid  majmualaridan  tashkil  topadi,  natijada  iqtisodiy  faollikni  har  taraflama  yoriti
sh   
imkonini beradi.    
   
Joriy  maxsus  tekshirishlar  va  biznes  tekshirishlar  ma’lum  masalalarni  o’rganishda   
qo’llanadi. Bundan tashqari, ro’yxatlar ham statistik kuzatishning muhim tashkiliy yo’li sifatida   
qo’llanish sohalariga ega.