- Birinchi: bu firmaning shu tarmoqdagi firmalar bilan bir pozistiyadaligi. Kompaniyaning kuchli va kuchsiz tomonlarini, bozorning xavfli taraflarini hisobga olgan holda, samarali strategiya raqobatdor mavqe’i yaratishi imkonini beradi. Shuning uchun kompaniya raqobatli faoliyat yuritayotgan muhitni taqqoslay olishda strategiyani formulalash juda muhim.
- Ikkinchi: firma faoliyati va investitsiyachining ichki koordinatsiyasi. Strategiya bozordagi tanlashning foydaliligining tanlangandan keyingi vaziyatni o’rganadi.Firmaning bozordagi o’rni aniqlangandan keyin har bir punkti bo’yicha o’zaro tarmoqlar kelishishlari lozim. Xuddi shu tartibda invistitsiyalar ham amalga oshirilishi lozim. Ular bir-birlarini o’zaro bog’lab turishlari va jamlashgan holda yuqori darajadagi raqobatbardoshlikni yuzaga keltirishi lozim.
- Ishbilarmon kompaniyalar bu – uzining kuchlarini strategik yo’nalishlarga yo’naltirishidadir. Mijozlar talablarini qoniqtirish uchun korxona umumiy tashkiliy strategiyaga rioya qilishi lozim. Yaxshi strategiya bozorda o’zini ng o’rnini mustahkamlashga yordam beradiki, shu o’rinda bu sotib oluvchilarning talablarini boshqa raqobatchilarga nisbatan muayan ravishda kuchaytiradi.
- Zaif korporativ boshqaruv korporatsiyalarga investitsiyalarning kelishini cheklaydi va oqibatda o’sish hamda rivojlanishni ham cheklaydi. Korporativ rahbariyatning samaradorligiga ko’r-ko’rona ishonish shart emas. Korporativ boshqaruv global kapital uchun kurashishda tobora muhimroq omil bo’libbormoqda. O’z ixtiyori bilan qabul qilingan «Biznes hulq kodeksi» qonuniy vahulqqa muvofiqlikni quvvatlashda rahbariyatni yaxshilash jarayonidagi birinchiqadam bo’lmoqda.
- Korporatsiyalarning moliyaviy siyosati korporatsiyaning umumiy strategiyasining bir bo’lagi bo’lib, uning maqsad va vazifalariga to’g’ri kelishilozim. Korporpastiyaning rivojlantirish strategiyasi barcha mablag’larning samaralitaqsimlanishi va foydalanishini ta’minlaydi: moddiy, moliyaviy, mehnat resurslari, shuningdek yer va texnologiyalarining raqobotlilik muhitida barqarorlik darajasini saqlaydi
- .2 KORXONADA STRATEGIYANI ISHLAB CHIQISH VAZIFALARI VA STRATEGIYA TURLARI
- Maqsadlar pastdan yuqoriga qaraganda ko„proq yuqoridan pastga qarab yaratiladi. Shu sababli quyi pog„ona rahbarlarini kompaniya maqsadlarini bajarishga safarbar etish lozim. Tashkilot missiyasini va maqsadlarini bajarish uchun tashkilotga strategiya zarur. Strategiyani yarata turib: mehnat unumdorligini qanday oshirish mumkin, raqobatchilarni qanday orqada qoldirish mumkin, raqobatbardoshlikni qanday ta‟minlash mumkin, tashkilotning uzoq muddatli mavqeini qanday mustahkamlash mumkin, kompaniyaning strategik ko‟rinishini qanday yaratish mumkin degan savollarga javob berish lozim.Tashkilot strategiyasi tashkilotni hozirgi holatidan kelajakda egallashi lozim bo„lgan mavqega qanday o„tkazish mumkin degan savolga javob berishi ya‟ni strategik natijalarga erishish vositalarini o„zida mujassam etishi lozim.
- Katta korxonalar, kompaniyalar strategiyasini yaratish jarayoniga oliy rahbariyat bilan birgalikda ofis rahbarlari, ishlab chiqarish va tijorat bo„limlari boshliqlari, funksional bo„lim rahbarlari ishlab chiqarish korxona rahbarlari va konstruktiv buyumlarni ishlab chiqarish rahbarlari ham qatnashadilar. Diversifikatsiyalashgan korxonalarda strategiya to„rt alohida tashkiliy pog„onalarda yaratiladi
- Birinchi pog„onada kompaniya tarkibiga kiruvchi barcha korxonalar uchunkorporativ strategiya yaratiladi.
- Ikkinchi pog„onada kompaniyani diversifikatsiyalovchi alohida biznes turi strategiyasi yaratiladi.
- Uchinchi pog„onada funksional bo„limlar uchun funksional strategiya yaratiladi. Bunga ishlab chiqarish strategiyasi, marketing strategiyasi, moliyaviy strategiya va boshqalar kiradi.
- Tortinchi pog„onada ishchi bo„limlarning operativ strategiyasi yaratiladi
- Korporativ strategiya - bu diversifikatsiyalashgan kompaniyani umumiy boshqaruv rejasidir. Ushbu strategiya diversifikatsiyalashgan biznes turlarini o„zida mujassam etadi.
- Diversifikatsiya kompaniyasining korporativ strategiyasi quyidagi to„rt turdagi tashabbuslarni qamrab oladi:
- 1. Diversifikatsiyani amalga oshirish yo„nalishidagi hatti-harakatlar, ya‟ni kompaniyani biznes portfeli qanaqa bo„ladi, diversifikatsiyaning turdosh yoki noturdosh bo„lishi.
- 2. Diversifikatsiyalashgan biznes sohalarining umumiy mehnat unumdorligini oshirish yo„nalishidagi kompaniyani harakatlari.
- 3. Raqobatbardoshlikni oshirish uchun turdosh biznesning o„zaro bog„liqligidan foydalanish yonalishlari. Strategik muvofiqlik (
- 4. Investitsion jozibadorlikni belgilash va resurslarni istiqbolli biznes sohalariga yo„naltirish.
- Kompaniyaning raqobat sohasidagi harakatlari hujumkor yoki himoyaga asoslangan bo„lishi mumkin. Tajribada kop qollaniladigan raqobat harakatlari quyidagi uch yo„nalishdan iborat:
- 1) Tarmoqda eng kam xarajatlar asosida tovar ishlab chiqarishga erishish.
- 2) Mahsulotni individuallashtirish va differensiyalash. Tovarni rasmiylashtirishda va xizmat korsatish sohasida etakchi bolishga intilish.
- 3) Bozorning oziga xos xususiyatiga ega tor sohasiga kirishga intilish
- Biznes strategiyasi–bu birlik biznesni boshqaruv rejasidir. Biznes strategiyasining asosiy muammosi bu aniq biznes sohasi bo„yicha kompaniyaning bozor mavqeini mustahkamlashdan iborat
- Funksional strategiya - bu aniq bo„lim yoki tayanch funksional biznesni boshqaruv rejasidir. Kompaniya biznesning muhim sohalari bo„yicha ya‟ni: ilmiy izlanishlar, ishlab chiqarish, marketing, servis xizmati, moliya taqsimoti, kadrlar bo„limi va boshqalar uchun funksional strategiyalarga ega bo„lishi lozim
- KORXONANI KOORPARATIV STRATEGIYALARNI TADQIQ QILISH
- Professor bozorida kompaniyaning qiziqishlariga strategiyasini ishlab chiqish uch asosiy yo'nalishlari belgilangan:
- ishlab chiqarish xarajatlarini minimallashtirish 1. Etakchilik. Bu turdagi kompaniyasi o'z raqibiga bir katta bozor ulushi nisbatan tobora natijasida, ishlab chiqarish xarajatlarini, bir minimal mahsulotlari sotishni kamaytiradi, deb aslida bilan xarakterlanadi.
- strategiyasining bu turini ishlatish kompaniyalari xarakterli xususiyatlari:
- ishlab chiqarish, yetkazib berish yuqori darajasi;
- texnologiyalar ishlab chiqish va muhandislik dizayn bazasi;
- keng mahsulot tarqatish tizimi;
- Iqtisodiyotni modernizatsiya qilish sharoitida amalga oshirilayotgan iqtisodiy islohotlarning samarali amalga oshirilishi uchun boshqarishning, ayniqsa strategik boshqaruvning turli sohalarida ijobiy o`zgarishlar bo`lishi muhim vazifalardan biri sanaladi. Bozor munosabatlarining shakllanishi natijasida korxonalarni strategik boshqarishda yangi talablar paydo bo`lmoqda. O`zbekiston iqtisodiyotining zamonaviy o`tish bosqichi tadbirkorlik faoliyatining rivojlanishi va turli xil mulkchilik shakllariga o`tish bilan tavsiflanadi. Bu o`z navbatida samarali boshqarishning zarurligini taqozo etadi. Samarali boshqarish o`z navbatida ishlab chiqariladigan mahsulot raqobatbardoshligini va buning natijasida iqtisodiyotning raqobatbardoshligini ta`minlashda muhimKorxona muhitida tashkilotni maqsad sari yo’naltirish, menejerlarning strategik rejalarini va vazifalarini amalga oshirish, tanlangan strategiyani hayotga tadbiq etish kabi faoliyatlarni bajarishga to’g’ri keladi. Strategik boshqaruv - bu korxona mavqeini mustahkamlashga, mijozlarning ehtiyojlarini qondirishga va muayyan natijalarga erishishga qaratilgan boshqaruv rejasidir. ahamiyat kasb etadi.
- Korxona strategik maqsadlari shuning uchun muhimki, ular korxona raqobat mavqeini mustahkamlaydi va biznesning rivojlanish yo’nalishini ko’rsatadi. Strategiya – bu faoliyat turlarining ma’lum dastasini nazarda tutuvchi noyob va qulay mavqeni yaratishdir. Strategik mavqeni egallashning mazmuni raqobatchilardan ustun bo’lgan faoliyat turlari dastasini yaratishdan iborat. Strategiyani yaratish asosiy boshqaruv muammosini ko’taradi ya’ni, korxonaning hozirgi va kelajak imkoniyatlarini hisobga olib, kerakli natijalarga qanday erishish mumkinligini ko’rsatadi.
- «Strategik boshqaruv» termini yuqori darajadagi boshqaruvni ishlab chiqarish darajasidagi joriy boshqaruvdan farqini aks ettirish uchun 60-70 yillarda muomalaga kiritilgan. Operativ boshqaruvdan strategik boshqaruvga o’tishning mohiyatini aks ettiruvchi asosiy g’oya sifatida yuqori raxbariyat diqqat markazini atrof muhitdagi o’zgarishlarga muvofiq tarzda va o’z vaqtida ta’sir ko’rsatish uchun tashqi muhitga o’tkazish zaruriyati sifatidagi g’oya bo’ldi.
- 1 O‟zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A. Karimovning mamlakatimizni 2014-yilda ijtimoiy-iqtisodiy rivijlantirish yakunlari va 2015-yilga mo‟ljallangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor yo‟nalishlariga bag‟ishlangan Vazirlar Mahkamasining majlisdagi ma‟ruzasi. 2 Karimov I.A. Jahon moliyaviy iqtisodiy inqirozi, O‟zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yo‟llari va choralari I.A. Karimov.-T.: O‟zbekiston, 2009.- 8 b.3 O‟zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A. Karimovning mamlakatimizni 2014-yilda ijtimoiy-iqtisodiy rivijlantirish yakunlari va 2015-yilga mo‟ljallangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor yo‟nalishlariga bag‟ishlangan Vazirlar Mahkamasining majlisdagi ma‟ruzasi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
