Neft va gazni qayta ishlash texnologiyasi
Rezervuarlarning texnik – iqtisodiy ko‘rsatkichlari bo‘yicha
Download 1.14 Mb. Pdf ko'rish
|
Nasos kompressor kurs ishi-конвертирован (1)11111
- Bu sahifa navigatsiya:
- Benzin uchun
- Neft rezervuarlari uchun
- Benzin rezervuarlari uchun
- Berilgan ma’lumotlar asosida neft ombori rezervuarlar saroyining hajmi va turi aniqlansin.
- Hisoblash uchun birlamchi ma’lumotlar va hisob natijalari.
2. Rezervuarlarning texnik – iqtisodiy ko‘rsatkichlari bo‘yicha, ularning turini tanlash. Mahsulotlar bo‘yicha o‘rnatiladigan maqbul rezervuarlar hajmini (turini) tanlashda, quyidagi texnologik va texnik – iqtisodiy talablar hisobga olinadi: 1. Rezervuarlar turini tanlashda namuna-viy rezervuarlardan foydalanish kerak. Agar shaxsiy loyiha bo‘yicha ko‘riladigan rezervurlardan foydalaniladigan bo‘lsa, uning tasdiqlangan asoslari talab etiladi. 2. Engil bug‘lanuvchan neft mahsulotlari-ning isrof bo‘lishini kamaytirish maqsadida, ularni saqlash uchun pontonli, suzib yuruvchi qopqoqli va maxsus konstruksiyaga ega bo‘lgan rezervuarlardan foydalanish kerak bo‘ladi. 3.
Mahsulotlarni saqlashda, iloji boricha katta hajmli rezervuarlarni tanlash maqsadga muvofiq hisoblanadi. Bunda hajmning kattalashishi mahsulotning isrof bo‘lishini; solishtirma metall sarfini va rezervuarni qurish maydonining kamayishini sodir etadi. 4. Har bir mahsulot uchun kamida ikkita rezervuar o‘rnatish kerak bo‘ladi. Bunda, bir vaqt davomida mahsulotlarni rezervuarlarga quyish va ulardan to‘kish jarayonlarini amalga oshirish mumkin bo‘ladi. 5. Mahsulotlar uchun turi, hajmi va konstruksiyasi bir xil bo‘lgan rezervuarlarni tanlash maqsadga muvofiq hisoblanadi. Bu neft mahsuloti omborida bajariladigan texnologik operatsiyalarni osonlashtiradi, hamda ularni qurishdagi montaj ishlarini potok usulida amalga oshirishga imkoniyat yaratadi. 6. Rezervuarlar to‘lish koeffitsienti ko‘rsatkichining kamayishi, uning ichida havo bo‘shlig‘ining ko‘payishiga olib keladi. Bu o‘z navbatida mahsulotlarni saqlash jarayonida ularning isrof bo‘lishligini oshiradi. Rezervuarlarning hajmini tanlashda, ularni qurish uchun sarflanadigan metall va pul xarajatlarini hisobga olish kerak bo‘ladi. Buning uchun har bir mahsulot bo‘yicha uch xil hajmga ega bo‘lgan rezervuarlarga sarflanadigan pul va metall xarajat-lari hisoblanadi. Qaysi bir hajmdagi rezervuarda, yuqoridagi xarajatlarning ko‘rsatkichlari kichik bo‘lsa, o‘sha rezervuarning hajmi maqbul hisoblanadi va u mahsulot saqlash uchun quriladi. Quyida pul xarajat-lari va metall sarfining hisoblari bilan tanishamiz. a) Mahsulotlar bo‘yicha rezervuarlar sonini aniqlash. Buning uchun 3 ta turli hajmdagi rezervuar-larning foydali hajmini aniqlaymiz va saqlanadigan mahsulot hajmini (V max ) rezervuarlarni foydali (V fx ) ga bo‘lib, har bir hajmdagi rezervuarlar sonini (N) aniqlaymiz. Aniqlash quyidagi umumiy ifoda yordami-da amalga oshiriladi. фх V V N max
= (69) bu yerda: V max
– saqlanadigan mahsulot hajmi, m 3 ; V fx
– tanlangan rezervuarning foydali hajmi, m 3 ; Neft uchun 3 20000м V = ; 3 21540м V фх = ; та V V N фх 4 74 , 3 21540 80644 max
= = = =
3 10000м V = ; 3 11000м V фх = ; та V V N фх 7 33 , 7 11000 80644 max
= = = =
3 5000м V = ; 3 4975м V фх = ; та V V N фх 16 2 , 16 4975 80644 max
= = = =
3 10000м V = ; 3 11000м V фх = ; та V V N фх 2 9 , 1 11000 21032 max
= = = =
3 5000м V = ; 3 4975м V фх = ; та V V N фх 4 22 , 4 4975 21032 max
= = = =
3 3000м V = ; 3 3198м V фх = ; та V V N фх 7 57 , 6 3198 21032 max
= = = =
3. Rezervuarlar bo‘yicha sarflanadigan pul va metall xarajatlar hisobi. Mahsulotlarni saqlash uchun tanlangan uchta rezervuarlar bo‘yicha pul va metall xarajatlari hisoblanadi. Bunda har bir hajmdagi rezervuar-larning tannarxi (yoki bir m 3 hajm uchun sarflanadigan pul) va qurish uchun sarflanadigan metall miqdori aniqlanadi. Bita rezervuar uchun sarflanadigan pul yoki metall xarajatini, tegishli hajmdagi rezervuarlar soniga ko‘paytirib, umumiy xarajat ko‘rsatkichi aniqlanadi.
xarajatini quyidagi umumiy ifoda yordamida hisoblaymiz. ) .
сўм млн N A X пул = (70) bu yerda: A – hisoblanayotgan rezervuarning smeta tannarxi, ming so‘mda. Bu qiymat rezervuar-larning texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlari bo‘yicha oli-nadi. N – hisoblanayotgan rezervuar soni.
3 20000м V = ;
млн N A X пул . 560320 4 140080
= = = ; 3 10000м V = ;
млн N A X пул . 513660 7 73380
= = =
3 5000м V = ;
млн N A X пул . 588480 16 36780
= = =
Benzin rezervuarlari uchun: 3 10000м V = ;
млн N A X пул . 163340 2 81670
= = = ; 3 5000м V = ;
млн N A X пул . 137500 3 45830
= = = ; 3 3000м V = ;
млн N A X пул . 209580 7 29940
= = = ; b) Rezervuarlar uchun metall sarfi. Rezervuarlar uchun metallar sarfi quyidagi umumiy ifoda yordamida hisoblanadi. N V m M фх м с = (71)
bu yerda: m – 1 m 3 hajm uchun sarflanadigan metall miqdori, kg. Bu qiymat rezervuarlarning texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlaridan olinadi. фх V - hisoblanayotgan rezervuarning foydali hajmi; N - rezervuarlar soni. Neft rezervuarlari uchun: 3 20000м V = ;
N V m M фх мс 2 , 1779 4 65 , 20 21540 = = = ; 3 10000м V = ;
б N V m M фх мс 1 , 1620 7 11000 04 21 = = = 3 5000м V = ;
N V m M фх мс 8 , 1795 16 4975 56 , 22 = = =
3 10000м V = ;
N V m M фх мс 463
2 11000
04 , 21 = = = ; 3 5000м V = ;
N V m M фх мс 71 , 366 3 4975 56 , 22 = = = ; 3 3000м V = ;
N V m M фх мс 7 , 550 7 3198 60 , 24 = = = ; Har bir hajmdagi rezervuar uchun aniqlangan pul va metall sarflarining umumlashgan ko‘rsatkich-lari 4-jadvalda keltirilgan. Keltirilgan ma’lumotlardan ko‘rinib turibdiki, neftni saqlash uchun mo‘ljallangan rezervuarlar ichida
4-jadval Maq b u l rezer
v u arl ar
h aj mi va s o n i 30 00 - - 50 00
- 3
10 00 0 4
- 20 00 0
- 55 0 ,9 Rezer
v u arl ar b o‘ yi ch a pul va
m et al l sar
fi
Met al l sarf i, tn
3 0 00 17 95, 8
36 6 ,7
50 00
16 20,
5
46 3
1 0 0 00 1 7 7 6 ,8 - 20 00 0
- 20 9 ,6
Pu l sarf
i, ml n s o‘ m 30 00 58 8 ,5
13 7 ,5
5 0 0 0
5 8 8 ,5 1 3 7 ,5
1 0 0 00
5 1 3 ,7 1 6 3 ,4
20 00 0 56 0 ,3
- Ma h su l ot -l ar
n o mi
N eft
Ben
zi n
hajmi 10000 m 3 li rezervuarga (boshqalarga nisbatan) pul va metall kam sarflangan. Rezervuar-larning turini (hajmini) tanlash talabiga ko‘ra hajmi 10000 m
3 li rezervuar neft uchun maqbul rezervuar deb qabul qilinadi va 4 tasi saqlash uchun quriladi. Benzin uchun mo‘ljallangan rezervuarlar ichida 5000 m 3 li rezervuarga xarajatlar ko‘rsatkichi kam, shunga ko‘ra uni ham benzinni saqlash uchun maqbul hajmli rezervuar deb qabul qilinadi va 3 ta 5000 m 3 li rezervuar quriladi. Topshiriqlar 1. Quyida berilgan ma’lumotlar asosida rezer-vuarlar saroyi hajmi aniqlansin. - neft – 3 mln. t/yil; - avtobenzin – 200 ming t/yil; mahsulotlarning zichligi: - 3
840 м кг p H =
- 3 / 720 м кг p АБ =
- rezervuarlarning to‘lish koeffitsienti K t =0,95; - rezervuarlarni to‘lish bo‘shashini ko‘rsatuvchi koeffitsient (koeffitsient oborachivaemosti) 35 =
Ko ; 30 = Н Ko . 2. Berilgan ma’lumotlar asosida taqsimlovchi neft omborining rezervuarlar saroyidagi rezervuar-lar turi aniqlansin. - neft – 5 mln. t/yil; - avtobenzin – 300 ming t/yil; mahsulotlarning zichligi: - 3
860 м кг p H =
- 3 / 720 м кг p АБ =
- rezervuarlarning to‘lish koeffitsienti K t =0,95; - rezervuarlarni to‘lish bo‘shashini ko‘rsatuvchi koeffitsient (koeffitsient oborachivaemosti) 35 =
Ko ; 30 = Н Ko .
va turi aniqlansin. № Yillik yuk almashinuvi 10 3 t Neft
omb or-
inin g joyla - shis
h kate-
gori ya-si
Mahsulotlar zichligi, g/sm
3
Be n- zin
Di- zel
yoqi l- g‘isi
Ke ros in
M oy - lar
Ben- zin Diz-
el
Ker
o- sin
Mo y lar
1 30 20 10 36
1 0,76 0,80 0,82 0,88 2 35
15 20 25
2 - - - - 3 28 18
15 20 3 - - - - 4 20
21 25 15
1 - - - - 5 32 20
10 10 2 - - - - 6 36
16 20 20
3 - - - - 7 19 15
15 30 4 - - - - 8 27
26 25 35
5 - - - - 9 26 23
10 15 3 - - - - 10 21 22
15 25 4 - - - - 11 30 16
20 20 5 - - - - 12 35 19
25 15 1 - - - - 13 28 17
10 10 2 - - - - 14 20 25
15 20 4 - - - - 15 32 24
20 30 5 - - - - REZERVUARLARNING MAQBUL O‘LCHAMLARINI ANIQLASH
Berilgan aniq hajmdagi rezervuarning radiusi va balandligini o‘zgartirish orqali, uning bir nechta variantdagi (ko‘rinishdagi) loyihasini hosil kilish mumkin. Lekin berilgan rezervuar hajmini hosil qilishdagi metall sarfining minimal qiymati, uning maqbul o‘lchamlarida (radiusi va balandligida) namoyon bo‘ladi. SHuni hisobga olib, tanlangan rezervuar bo‘yicha uning maqbul o‘lchamlarini aniqlash hisoblari bilan tanishamiz.
Hisoblash ifodalari. Rezervuarning maqbul radiusi (r maq
) quyidagi ifoda yordamida aniqlanadi. r maq
= 4 2 2 P g V ; m (1) bu yerda V – rezervuarning hajmi, m 3 . - saqlanadigan mahsulotni zichligi, kg/m 3 . g – erkin tushish tezligi, m/s 2 .
- rezervuar tagi va tomining umumiy qalinligi, mm
- cho‘zishdagi hisobli kuchlanish. Uning qiymati 1275·10 5 Pa (1300 kgs/sm 2
Rezervuarning maqbul balandligi (N maq
) quyidagi ifodaga ko‘ra aniqlanadi. H mak
g P = , m . (2) Rezervuarni qurish uchun sarflanadigan metall-ning minimal hajmi, quyidagi (1) va (2) ifodalarni umumlashtirilgandan hosil bo‘lgan (3) ifoda yordamida hisoblanadi.
+ = 2 , m 3 (3) Bu yerda V – quriladigan rezervuarning hajmi, m 3 . h – rezervuar poyasining balandligi, m.
• Rezervuar hajmi, V=3000 m 3 ; • Saqlanadigan mahsulot – (benzin) ning zichligi, =730kg/m 3 ; • CHo‘zishdagi kuchlanish, R =1280·10 5 Pa;
• Rezervuar tagi va tomining umumiy qalin-ligi, =(3+4)=7 mm; • Erkin tushish tezligi, g=9,81 m/s 2 ;
Rezervuarni maqbul radiusi: r mak
= 4 2 2 P g V = 4 3 5 2 2 10 7 10 1280
14 , 3 81 , 9 730 3000
− = 4 2 6 10 8960 86 , 9 3 , 7161 10 9 = = м 2 , 9 10 92 , 0 10 73 , 0 88346 10 64461 4 4 4 4 = = =
Hisobi. Rezervuarning maqbul balandligi:
mak g P = = 730 81 9 10 7 10 1280 3 5 − , = 13 7161 10 8960 2 , = 2 10 2512 , 1 = =1,12·10=11,2 m Rezervuarni qurish uchun kerak bo‘ladigan po‘latning minimal hajmi 3 5 8 5 5 3 0 4 10 3 8 10 16 39 2 3000
10 1280
81 9 730 49 1 10 1280 81 9 730 10 7 2 3000
2 м , ) , , ( ) , , , ( ) g h g ( V V P P min пулат = + = = + = + = − − −
Download 1.14 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling