Nemis tili

Асосий қисм
Фаннинг амалий ва назарий машғулотлари мазмуни
Мазкур ўқув фани ўз хусусиятига кўра ижтимоий ҳаёт билан бевосита ва билвоста боғлиқ ҳолда жамиятнинг турли соҳаларида учрайдиган асосий
мавзуларни қамраб олишга ҳаракат қилади. Шунга кўра мавзулар кўлами кенг ва рангбаранг. Умумлашган ва жамланган шаклда асосий чет тили бўйича бакалавриат йўналиши учун қуйидаги ўқув фани тавсия этилади

Кириш
Ушбу фан предмети немис ва она тиллари қиёсий типологияси ҳисобланиб, у университет ўкув режасига муҳим фан сифатида киритилган. Курс талабаларни она тили ва ўрганилаётган немис тили типологик хусусиятларини тилнинг ҳамма қатламларида (фонетик, лексик, морфологик, сиитактик) таништиришни кўзда тутади ва унда талабаларнинг немис ва она тили структураси фарқларини онгли равишда топа олишлари алоҳида аҳамият касб этади.
Немис ва оиа тиллари қиёсий тииологияси фанииинг мақсади талабаларнинг умумий тилшунослик, назарий фолетика, назарий грамматика, лексикология ва стилистика каби фанларни ўрганиш жараёнидаги билимларига суяниб, немис тилннинг она тилидан фарқли хусусиятлари ҳақида уларда илмий тушунча ҳосил қилишдир.
Қиёсий типология умумий тилшуносликнинг бўлими
сифатида
Немис ва она тиллари қиёсий типологиясига кириш. «Типология» терминининг маъноси. Тиллар типлари бўйича тасииф қшшш учун асос бўлган умумлингвистик таксономик категорияларнинг аниқланиши. Типология - тиллар таснифи турларшш ўрганувчи ва ишлаб чиқарувчи тилшунослик бўлими сифатида. Типологиянинг асосий вазифалари.
Тил типи - тил тузилиши маъносида. Тил типлари класенфикацияси: флектив, агглютинатив ва б. Тил типи - бу тил тузилшлининг бир неча тилларда қайд қилинган сифати, нъни грамматик шаклларнинг тахлилий даражаси, товушлар кетма-кетлигидаги фонетик ўзгаришлар ёки ўзгармасликлар кабилар ҳамда шу билан боғлиқ бўлган морфема қўшилиш ўсуллари - фузия ёки агглютинация.
Ўзбек, рус ва чет эл лингвистларининг тилларни типологик ўрганишга бўлган изланишлари.
Турли системадаги тилларнинг грамматик тузилишида универсалликни белгилайдиган типологик изланишларнинг актуаллиги: Н.С.Трубецкойнинг фонология соҳасида ўгказган типологик тадқиқотлари. Морфологиядаги типологик тадқиқотлар. Лексикадаги типологик тадқиқотлар.


Синтаксисдаги типологик тадқиқотлар. Грамматик синонимия ва унпнг тилларни қиёслашдаги ўрни. Қиёслашнинг асосий услублари ҳақидаги маълумотлар: генетик, типологик, арсал. Лингвистиканинг тиллар ўхшашлиги. Тилларнинг морфологик таснифи принциплари ва уларнинг флектив, агглютинатив, полисинтетик ва аморф тилларга бўлинишлари. «Генетик қариндошлик» ва «Типологик ўхшашликнинг» алоқадорлиги. Генетик усул - тилларнинг қариндошлиги, ареал усул -уларнинг ўхшашлиги, типологик усул - уларшшг изоморфизм билан шуғулланиши ҳақида (Якобсон).
Типологилпипг амалий налифплпри. Тшюлогишшнг миллий тил ўқитишда, назарий ва амалий таржимада қўлланиши.
Немис ва она тилларининг типологик хусусиятлари. Генеологик ва морфологик тасниф бўйича немис ва она тилларининг ўрни.