Nemis va fransuz tillari kafedrasi “dak ga tavsiya etaman” Filologiya fakulteti dekani

Bitiruv  malakaviy  ishining  manbalari.  Bitiruv  malakaviy  ishida  asosiy 

manba  nemis  yozuvchilarining  badiiy  asarlaridan  olingan  misollar  bo‘lib,  tahlil 

jarayonida  nemis  yozuvchilari  Elke  Haydenrayx,  Bernd  Shro‘der,  Gyunter  de 

Broyn,  Shtefan  Svayg,  shuningdek  nemis  adabiyotining  buyuk  namoyondalaridan 

biri  Lessinglarning  asarlari  va  ularning  o‘zbek  tiliga  qilingan  tarjimalaridan 

foydalanilgan. 

Bitiruv malakaviy ishining metodologik asoslari va usullari. 

O‘zbekiston  Respublikasi  Prezidenti  I.  A.  Karimovning  ―Barkamol  avlod  - 

O‘zbekiston  taraqqiyotining  poydevori‖,  ―Yuksak  ma'naviyat—yengilmas  kuch‖ 

va  boshqa  asrlarida  ilm  -  fanni  rivojlantirish,  uning  dolzarb  muammolarini  ilmiy 

tahlil  etish  to‘g‘risida  aytgan  ijtimoiy  va  falsafiy  fikrlari  bitiruv  malakaviy  ishi 

uchun  metodologik  asos  qilib  olindi.  Shuningdek,  V.V.Vinogradov,  V.G.Gak, 

A.V.  Bondarko,  J.A.  Yakubov  va  O‘.  P.  Lafasovlarning  ilmiy  -  nazariy  fikr  va 

g‘oyalariga asoslanildi. 

Mavzuni yoritishda distributiv, mantiqiy-semantik, qiyosiy lingvistik, analiz 

va sintez, strukturaviy-semantik va funksional tahlil usullaridan foydalanildi. 

Bitiruv  malakaviy  ish  yangiligi.  Nemis  va  o‘zbek  tillari  dialogik  nutqidagi 

subyektiv modallik ilk marotaba qiyosiy o‘rganildi. 

Bitiruv  malakaviy  ishining  nazariy  va  amaliy  ahamiyati.  Ilmiy 

izlanishlarning  natijasida  mavzu  yuzasidan  chuqur  bilim  va  ko‘nikmalar  hosil 

---

 

7 

qilindi. Ilmiy ishning nazariy ahamiyati shundaki, undan modallik kategoriyasining 

tilda  tutgan  o'rnini  yoritish  maqsadida  nazariy  grammatika  bo'yicha  maxsus 

kurslarda:  «  Tilda  modallik  kategoriyasining  munosabati»,  «Sodda  va  qo'shma 

gaplarning  modallik  xususiyatlari»,  «  Hozirgi  zamon  nemis  va  o'zbek  tillarida 

modal fe'llarning qo'llanishi», «Gapda modallik munosabatlari», «Nemis va o'zbek 

tillarida  reallik,  istak,  mumkinlik  va  zaruriyat  kategoriyalarini  ng  qo'llanish 

yo'llari», «Tilshunoslikda morfologik, leksik, sintaktik vositalar xususiyatlari» kabi 

mavzularni yoritishda foydalanish mumkin. Amaliy ahamiyati esa ushbu mavzular 

asosida  iki tildagi  modal vositalarni qiyoslab o‘rganish va  ularni dialogik  nutqda 

qo‘llash  uchun  o‘quv  jarayonida  (qiyosiy  tipologiya  va  grammatika  darslarida) 

foydalanish,  ma‘ruzalar  o‘qish  mumkin.  Shuningdek,  kurs  ishi  va  bitiruv 

malakaviy ishlari yozishda hamda tarjima jarayonlarida foydalanish mumkin.