New uzbekistan: innovation, science and education
Umarova Shoira Usmanovna
Download 1.32 Mb. Pdf ko'rish
|
10.Pedagogika yonalishi 2 qism
- Bu sahifa navigatsiya:
- Апрель 2023 10-қисм Тошкент ‘‘ЯНГИ ЎЗБЕКИСТОН: ИННОВАЦИЯ, ФАН ВА ТАЪЛИМ’’ ПЕДАГОГИКА ВА ПСИХОЛОГИЯ СОҲАЛАРИДАГИ ИННОВАЦИЯЛАР
- BOSHLANG’ICH SINF MATEMATIKA DARSLARIDA DIDAKTIK O’YINLARDAN FOYDALANISH Qo’chqarov Mirzavali, Oripov Xakimjon
- Kalit so‘zlar
|
23. Umarova Shoira Usmanovna
YANGILANAYOTGAN KONSTITUTSIYA ......................................................... .................. 59 24. Alimova Dilnoza, Nurmatov Yorqin BOLALARDA DEPRESSIYA HOLATINING KORREKSIYA QILISH METODLARI ......... 61 8 Апрель 2023 10-қисм Тошкент ‘‘ЯНГИ ЎЗБЕКИСТОН: ИННОВАЦИЯ, ФАН ВА ТАЪЛИМ’’ ПЕДАГОГИКА ВА ПСИХОЛОГИЯ СОҲАЛАРИДАГИ ИННОВАЦИЯЛАР BOSHLANG’ICH SINF MATEMATIKA DARSLARIDA DIDAKTIK O’YINLARDAN FOYDALANISH Qo’chqarov Mirzavali, Oripov Xakimjon Namangan viloyati PYAMO’MM o’qituvchilari. Tel: 93-403-63-43 Annotatsiya: maqolada boshlang’ich ta’limda o’yin bola hayotida tarbiya vositasi, ta’lim berish, metod vazifasini, shuningdek, bolalarni o’qitish usullari vazifasini bajarishi keng yoritilgan. Kalit so‘zlar: O’yin, metod, tarbiya vositasi, kollektiv ish, qobilyat. O’yin tarbiya vositasi. O’yinni pedagogik jarayon strikturasida analiz qilish natijasida shu narsa aniqlandiki, o’yin faqat psixologik hodisa bo’lib qolmay, balki pedagogik hodisa hamdir. Biroq o’yindan tarbiya masalalarini hal qilish uchun ongli ravishda foydalanilgandagina u pedagogik hodisa shaklini oladi. Pedagogik vazifa sifatida o’yin turli vazifalarni: tarbiya vositasi, ta’lim berish, metod vazifasini, shuningdek, bolalarni o’qitish usullari vazifasini bajaradi. Didaktik o’yinlarning asosiy xususiyatlari shundaki, bularda to’g’ridan-to’g’ri ta’limga aloqador masalalar o’yin qoidalari niqobi ostida o’tadi. Bola o’ynar ekan, o’rganaman deb o’ylamaydi, lekin o’yin jarayonida u nimagadir o’rganadi. Ta’lim bu yerda ataylabdan o’tilmaydi. Didaktik o’yinlarning qimmati shundaki, u kichkina bolalarning imkoniyatlariga javob beradi va ularning energiya sarflashlarini muvozanatlashtiradi. U ma’lum darajada ta’lim mazmunini qabul qilish va o’qitishni niqoblash kabi muhim xususiyatga egadir. Bola buni hayolga keltirmagan holda o’rganadi. SHuni ham aytish keraki, didaktik o’yinlarda, shaxsning tormozlanishi qobilyati, diqqatini o’sishi, kuzatuvchanlik kabi xususiyatilarining o’sishiga qaramay, bolalarning bevosita o’quv faoliyatini shakllantiradi. O’yinlarda kollektiv ish ongli intizomni tarbiyalash uchun kerak bo’lgan do’stona birodarlik hissiyoti, to’g’rilik, haqiqatgo’ylik va boshqa hislatlar rivojlanadi. Jamoa o’yinlarida astoydil maqsadga intiladigan va boshqalarni yetaklaydigan tashkilotchi bolalar, yo’lboshi bolalar tarbiyalanadi. Bolalar qanchalik yosh bo’lsa, o’yin ularni faoliyatida shunchalik katta ahamiyat kasb etadi. O’quvchilarni tarbiyalashda o’yining ahamiyati yetarlicha baho bermaydigan o’qituvchi o’z ishida katta yutuqlarga erisha olmaydi. Darhaqiqat, o’yin bolaga orom, qoniqish baxsh etadi. Masalan, kompyuter hozirgi kunda ta’lim tizimida keng o’rin egallaganini bilamiz. Bu bola faoliyatida o’z aksini topmoqda. Qolaversa bolalar sayr-sayohatlar tashkil etish orqali allomalarimiz, xalq qahramonlari hayoti-faoliyati bilan yaqindan tanishib, o’zbek xalqining jahon xalqlari qatoridagi o’rinni va nufuzini anglamoqdalar. Bola tafakkurini har tamonlama rivojlantirish, dunyoqarashini kengaytirishda sayr-sayohat darslari keng ko’lamda olib borish kerak. CHunki bolaning bilish, yangiliklarni qabul qilish doirasi keng, undan to’g’ri samarali foydalanish esa o’qituvchining vazifasidir. Bolaning hissiy bilish, ma’lumot va ko’nikmalarni qabul qilishga keng imkoniyat yaratish uchun erkinlik berish, uni ijodiy ishlar qilishga, bajargan ishi samarasini ko’rib quvonishiga, yangi-yangi yutuqlarga yo’llash zarur. Bolalarga beriladigan bilimlar, ko’nikmalar asosan dars jarayonida singdirilishi, birinchi sinfda o’quv yili davomida, uyga vazifa berilmasligi, berilsa ham ular yengil kuzatish, taqqoslash, sanab ko’rish, rasm chizish, qo’shiq aytish, sayr qilishdan iborat bo’lib, bu bilan ta’lim elementlarini asta-sekin o’zlashtirib borishiga erishish maqsadga muvofiqdir. Bu jarayonda bola fikrlaydi, sanaydi, faraz qiladi, tevarak-atrof go’zalligidan bahramand bo’ladi, eng muhimi, hordiq chiqarib tinch uxlaydi va ertasiga darsga ziyrak holatda keladi. |
