New uzbekistan: innovation, science and education

Апрель 2023 10-қисм
Тошкент
‘‘ЯНГИ ЎЗБЕКИСТОН: ИННОВАЦИЯ, ФАН ВА ТАЪЛИМ’’
Depressiya (tushkunlik) dagi bemorlar uchun osuda musiqa tanlansa, ularni hayajonlantirish 
uchun baland, tez tempdagi musiqa tanlangan. Musiqaterapiyada yetakchi rolni musiqani 
to‘g‘ri tanlashni bilish tutadi. 1916 yili V.M.Bexterev shunday deb yozgan edi: “Musiqaviy asar 
insonlarning holatiga qarab, ularda turlicha taassurot qoldiradi, ayrimlari tiniqib, dam olishga 
sabab bo‘lsa, ayrimlari nafaqat yoqmaydi balki asabiga tegadi. Bu inson ruhiyatiga bog‘liqdir. 
Yurak urishi va nafas olish tempi musiqa ohangiga qarab o‘zgaradi. Jangu-jadallar, marshlar 
vaqtida tez, jarangdor, qat’iy musiqalar insonlarni shijoat bilan ishga kirishishlariga sabab 
bo‘lgan, marsh ritmlari insonlarni tetiklantiradi. Vals esa sokinlantiruvchi holatga olib keladi. 
Musiqa asboblari ichida yetakchi o‘rinni organ tutadi. Uning aniq, jarangdor va davomli ohanglari 
ko‘pchilikga yaxshi ta’sir o‘tkazadi. Yurak-qon tomirlari sistemasi musiqaga juda tez moslashadi. 
Bu paytda puls pasayadi, yurak qisqarishi tezlashadi, qon bosimi pasayib, qon tomirlari kengayar 
ekan. Inson yoqimli musiqa ta’sirida nafaqat tebrana boshlaydi, qayta uni birgalikda takrorlash 
boshlaydi”. Musiqa sadolarining inson organizmiga ta’siri haqida Gippokrat ham gapirib o‘tgan. 
Maxsus kuylar yordamida qadim zamonlarda tabiblar tutqanoq va bosh og‘rig‘ini davolashgan. 
Aytishlaricha, ko‘r qilgan ekan. Umuman, hozir ham odamlarga musiqa yetarlicha ta’sir o‘tkazadi. 
Muhimi — to‘g‘ri tanlov qilishda.
Musiqaterapiya — 30-yillarda nemis terapevtlari oshqozon yarasini davolashda ushbu usuldan 
foydalanishgan. Shifokorlar hatto ma’lum qonuniylikni (qaysi musiqa asbobi qaysi a’zoga foyda 
keltirishini) va musiqaterapiya uchun eng maqbul variantni ham aniqlashdi. 
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YHATI
1. M.G.Davletshin, S.M.To‘ychiyeva “Umumiy psixologiya”;
2. M.G.Davletshin “Yosh davrlari va pedagogik psixologiya”;
3. V.Karimova “Psixologiya”;
4. E.G‘oziyev “Psixologiya”;
5. M.Usmonova “Psixologiya izohli lug‘ati”;
6. Z.L.Botirov “Psixologiya” (maruza matni)
7. Sh.Usmonova, M.Xolnazorova,F.Babajonova “Psixologiya”

---

ЯНГИ ЎЗБЕКИСТОН: 
ИННОВАЦИЯ, ФАН 
ВА ТАЪЛИМ
10-ҚИСМ