Nima uchun klasteri

Mustaqil ta’lim-1. Noinersial sanoq tizimlaridagi inersiya kuchlari. Nima uchun klasteri

• Noinersial sanoq tizimlari - bu jismlarning harakatlanishiga qarshi kuchlar ta’sir qiladigan sanoq tizimlari. Masalan, aylanayotgan, tezlanayotgan yoki g’ildirakli sanoq tizimlari. Inersiya kuchlari - bu noinersial sanoq tizimlarida jismlarga ta’sir qiladigan kuchlar, ularni harakatlanishiga qarshi turadigan kuchlar. Inersiya kuchlari jismlarning massasi va tezlanishi bilan bog’liq bo’ladi. Inersiya kuchlari Nyutonning ikkinchi qonuniga zid bo’lgan kuchlar hisoblanadi.
• “Nima uchun” sxemasi - bu muammoli vaziyatlarni tahlil qilish va ularning sabablarini aniqlash uchun ishlatiladigan grafik usul. Ushbu sxemada muammoli vaziyatning asosiy sabablarini va ularning o’zaro bog’liqligini chizish orqali muammoni yechishga yo’l qo’yiladi .

Mavzuga oid muammoli vaziyat tayyorlash uchun, quyidagi misolni ko’rib chiqing: Misol: Yer yuzidan 10 metr balandlikda joylashgan g’ildirakli sanoq tizimida bir jism tezlanib yurmoqda. Jismning massasi 2 kg, tezlanishi 5 m/s2. Jismga inersiya kuchi qancha ta’sir qiladi?

Jismga inersiya kuchi ta'sir qiladi
Jism noinersial sanoq tizimida joylashgan
Jism g'ildirakli sanoq tizimida joylashgan va Jism tezlanib yurmoqda
Jism tezlanish bilan yurmoqda

Mustaqil ta’lim-3 Maksvell mayatniki yordamida qattiq jismning inersiya momentini aniqlash.

Maksvell mayatnigi
Qattiq jism: O’z shaklini saqlaydigan jism. Qattiq jismlar harakatlanishda inersiya momentiga ega
Inersiya momenti: Jismning aylanishga qarshi kuchini ifodalaydigan fizik kattalik.
Energiya saqlanishi qonuni: Yopiq tizimda energiya miqdori o’zgarmaydi
Potensial energiya: Jismning joylashgan joyi yoki holati bilan bog’liq bo’lgan energiya
Kinetik energiya: Jismning harakatlanish bilan bog’liq bo’lgan energiya
Bir jinsli disk bo’lib, uning markazidan metall tayoq o’tgan mayatnik. Diskni aylanish tezligi va tayoqning o’sish darajasi orasida bog’liqlik bor