Низомий номидаги тошкент давлат педагогика университети хамракулова хуршида кувватовна

Тадқиқотнинг предметини ҳаёт ва ўлим муаммоси адабий-эстетик 
категория сифатида ХХ аср ўзбек адабиётида муҳим ўринга эгалиги; 
соцреализм ақидаларига зид шахс фожиаси талқинларининг намоён бўлиши, 
худкушлик ва падаркушлик масаласи, танатопсихологик таҳлилнинг ХХ аср 
ўзбек насридаги талқини каби хусусиятлар ташкил қилади. 
Тадқиқотнинг усуллари. Тарихий-қиёсий, аналитик ва психоаналитик 
таҳлил методлари тадқиқотнинг таҳлил усули сифатида белгиланди. 
Ижодкор шахсиятидаги айрим ҳолат-хусусиятларнинг адабий асарларга 
кўчиши, бадиий ифода ва услуб масалаларини белгилашда биографик метод 
имкониятларидан фойдаланилди.
Тадқиқот натижаларининг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат: 
ХХ аср ўзбек насрида ҳаёт ва ўлим муаммосининг бадиий талқини 
адабий-эстетик категория сифатида асосланган; 
тириклик ва ўлим чегарасидаги инсоннинг ўлимолди ҳолатларининг 
бадиий тадқиқи натижасида персонажни ўлимга олиб борувчи ижтимоий-
психологик омиллар далилланган. Шу орқали ёзувчи ижод концепциясига 
оид тамойиллар очиб берилган ва ёзувчи позициясининг адабий-эстетик 
ўрнига урғу берилган; 

---

11 
персонаж ўлимолди вазиятларининг бадиий талқинини бериш орқали 
муаммонинг худкушлик ва падаркушликка оид адабий-эстетик ва ижтимоий-
психологик сабаблари аниқланган; 
ХХ аср ўзбек насрида ҳаёт ва ўлим масалаларини илмий-назарий 
жиҳатдан очиб бериш натижасида муаммонинг умумбашарий аҳамияти 
кўрсатиб берилган;
мустақиллик даври адабиёти ҳаёт ва ўлим муаммосининг бадиий 
талқини борасида полисемантик хусусиятга эгалиги насрнинг турли 
жанрлари мисолида ёритилган.
янги ўзбек адабиётида ҳаёт ва ўлим муаммосининг турли талқинлари 
юзага келганлиги жадид адабиёти, шўро адабиёти, мустақиллик даври 
адабиёти мисолида босқичма-босқич асослаб берилган.