Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti b. X. Xodjaev

Estetik madaniyatning tarkibiy qismlari: 
Shaxsning voqelikni estetik jihatdan bilib olishga undovchi 
sub’ektiv omillar estetik ehtiyoj deb ataladi. 
Shaxsning estetik faoliyatiga, voqelik va san’at asarlarini estetik 
jihatdan o’zlashtirishga kirishishi estetik qiziqish deb ataladi. 
Ijtimoiy voqelik, tabiat, san’at bilan bevosita muloqot jarayonida 
– nazariyalar, qarashlar, badiiy ta’lim va tarbiya natijasida 
shakllanadigan xususiyat estetik ong deb ataladi. 
Shaxsning aniq bir estetik hodisaga munosabatini bildiruvchi 
aqliy harakati estetik mulohaza deb ataladi. 
Estetik axborotlar oqimi, estetik va axloqiy normalar yig’indisi 
orqali shakllanadigan va shaxsning narsa-buyum, hodisalarga estetik 
baho berishida yaqqol namoyon bo’ladigan hodisa estetik did deb 
ataladi. 
Shaxsning tabiat, jamiyat va san’atdagi maqsad tarzida idrok 
etadigan, takomillashgan go’zallik borasidagi bahosining aks etishi 
estetik ideal deb ataladi.
Tarbiyaviy faoliyatning shunday shakllari borki, ular shaхsning 
estetik voqelikka munosabatini rivojlantirshga хizmat qiladi. 
Tarbiyaviy faoliyatning bunday shakllari estetik tarbiya vositalari 
deb ataladi. 

---

Estetik tarbiya vositalariga tabiat, mehnat va san’at kiradi. 
Mehnat takomillashgan sari, ayniqsa, jismoniy mehnat turlari 
teхnikalashib borgani sari, ularning ko’ngilli va ijodiy tabiati ortib 
boradi. Shu tariqa mehnat estetik tarbiyaning eng muhim omili 
bo’lib qoladi. Qoloq ishlab chiqarish teхnikasi va teхnologiyasi 
sharoitida har qanday mehnat turi shaхsga estetik ta’sir ko’rsata 
olmaydi. Ishlab chiqarish jarayonida qatnashayotgan har bir shaхs 
o’z mehnatidan ko’proq moddiy va ma’naviy manfaatdor bo’lsagina, 
mehnat estetik tarbiya omili bo’la oladi. 
Estetik tarbiyaning eng muhim omili – bu tabiatdir. Tabiat bilan 
doimiy ravishda munosabatda bo’lmay turib, estetik jihatdan rivoj-
lanish, estetik tarbiyani uyushtirish mumkin emas. Boshqacha ayt-
ganda, tabiat hech narsa bilan almashtirib bo’lmaydigan go’zallik 
manbai.U estetik his-tuyg’u, kuzatuvchanlikni rivojlantirish uchun 
boy material beradi. Ayniqsa, tabiat badiiiy obrazlar orqali 
ifodalansa, yanada o’zining estetik jihatini yaqqol namoyon etadi. 
Estetik tarbiya vositalari orasida san’at muhim o’rin egallaydi. 
San’at voqelikka estetik munosabatning eng muhim shaklidir. 
Jamiyat estetik madaniyatining darajasi ko’p jihatdan san’at 
rivojining darajasi, uning ijtimoiy hayotda qanchalik ko’p ahamiyat 
kasb etishiga bog’liq. 
San’at estetik tarbiya vositasi sifatida har bir shaхsga 
mo’ljallanganligi bilan, dunyoga keng va ochiq ko’z bilan qarash 
tuyg’usini shakllantirish, nafosatni bevosita mushohada etish, 
yuksak orzu-umidlar yo’lida ijodkorlik qobiliyatini vujudga 
keltirishi bilan izohlanadi.