Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti magistratura bo

XULOSA................................................................................................................ 75
GLOSSARIY.......................................................................................................... 82
KIRISH
Tadqiqot mavzusining dolzarbligi va uning asoslanganligi:
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Axborot texnologiyalari sohasida ta’lim tizimini yanada takomillashtirish, ilmiy tadqiqotlarni rivojlantirish va ularni IT-industriya bilan integratsiya qilish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 06.10.2020 yildagi PQ-4851-son qarorida 2020/2021 o‘quv yilidan boshlab:
“Ixtisoslashtirilgan va boshqa umumta’lim maktablarida “Informatika va axborot texnologiyalari” fanining “Bir million dasturchi” loyihasiga oid o‘quv dasturlari bilan bosqichma-bosqich integratsiya qilinishini ta’minlasin;
O‘quvchilari “Bir million dasturchi” loyihasi doirasida o‘quv kurslarini muvaffaqiyatli yakunlagan davlat umumta’lim maktablarining 100 nafar eng yaxshi “Informatika va axborot texnologiyalari” fani o‘qituvchilarini Axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini rivojlantirish jamg‘armasi va IT-parkning mablag‘lari hisobidan har yili bazaviy hisoblash miqdorining 20 baravari miqdorida bir martalik mukofotlash tizimini joriy qilsin” deb belgilab berilgan.[2]
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan qabul qilingan 2022-2026 yillarga mo‘ljallangan “Yangi O‘zbekistonning taraqqiyot strategiyasi” da 4-yo‘nalish “ Adolatli ijtimoiy siyosat yuritish inson kapitalini rivojlantirish” sohasida alohida ta’kidab o‘tilganidek, maqsadlar albatta ta’lim sohasida Vatanimizni 2030 yilgacha rivijlantirishga poydevor bo‘luvchi vazifalar sifatida namoyon bo‘lgan.
Ta’lim sifati qay darajada keng bo‘lsa demak, iqtisodiy maqsad va kelajakka sarmoya kiritishda hech qanday ikkilanishlar vujudga kelmaydi.
Bugungi kunda mobil ilovalarning xilma-xilligi shunchalik ko‘payib bormoqdaki, ular odamlarning hisoblash usullarini his qilishlari va tajribalarini sezilarli darajada o‘zgartiradilar. Bir necha yil oldin, Internetga kirish, xatlarni tekshirish va o‘qish uchun kompyuterdan foydalanish kerak edi, ammo bugungi kunda bu o‘zgardi, chunki hisoblash endi mobil telefonlarda hamma joyda amalga oshiriladi.
Mobil ilovalar soni cheksizdir, ulardan foydalanish hayotning barcha jabhalarini qamrab oladi va odamlar oson turmush tarzi va yashash uchun ushbu ilovalardan tobora ko‘proq foydalanishni xohlashadi. Hozirda mobil ilovalardan foydalanish aloqa, ta'lim, pazandalik, ijtimoiy tarmoqlar, xarid qilish, biznes (pul ishlash), nikoh va bank ishi kabi sohalarda kuzatilishi mumkin. Har kuni odamlar ushbu ilovalarning yangilangan versiyalarini izlaydilar. Shunday qilib, ilova ishlab chiquvchilari va ilovalarni ishlab chiquvchi kompaniyalar doimo talablardan xabardor bo‘lish uchun ishlaydi. Shu sababli, so‘nggi paytlarda yangi ilovalarni ishlab chiquvchilar va ilovalarni ishlab chiqish kompaniyalari o‘sishi kuzatildi.
Muloqot nuqtai nazaridan dastur ishlab chiqaruvchilari oilalarimiz va yaqinlarimiz bilan oson va yaxshiroq muloqot qilish uchun Skype, Telegram, Wechat, Facetime, WhatsApp va Facebook Messenger kabi ilovalarni ishlab chiqdilar. Ushbu mobil ilovalar paydo bo‘lishidan oldin biz Skype qo‘ng'iroqlari uchun butunlay kompyuterlar va noutbuklarga va shaharlararo qo‘ng'iroqlar uchun katta to‘lovlarga bog'liq edik.
Bugungi kunda mobil telefon ushbu ilovalar tufayli juda ko‘p odamlarning ajralmas qismiga aylandi, shuning uchun aytish mumkinki, u qandaydir tartibli hayotni saqlab qolishga yordam beradi. Mobil telefonlardagi kontaktlar, tegishli loyihalar va tadbirlar, shaxsiy ma'lumotlar va kelajakdagi voqealar uchun ilovalar mavjudligi buni tasdiqlaydi. Ushbu ma'lumotlar to‘plami bizning telefonlarimizda to‘liq saqlanadi va hayotimizni rejalashtirishga yordam beradi va shu bilan vaqtni to‘g'ri boshqarishga yordam beradi. Bizning shaxsiy ehtiyojlarimiz va talablarimizga mos ravishda dasturlashtirilishi mumkin bo‘lgan signallar, eslatmalar, vazifalar ro‘yxati va barcha turdagi bildirishnoma ilovalari kabi ko‘plab ilovalar tufayli hayotni yanada qulay, oson va samaraliroq qiladi.
Ilovalarni ishlab chiqish bo‘yicha turli yetakchi kompaniyalar va ishlab chiquvchilar ta'lim dasturlarini ishlab chiqdilar butun dunyo bo‘ylab hayotga chuqur ta'sir ko‘rsatdi. Ushbu ilovalar barcha o‘qituvchilar va o‘quvchilar uchun qadrlidir. Elektron kitoblar, elektron kutubxona, taʼlim videolari, taʼlim oʻyinlari va boshqalar bugungi kunda mavjud boʻlib, odatda kutubxonada foydalanish mumkin boʻlgan sifatli oʻquv materiallariga oson kirish imkonini beradi.
Mobil ilovalar yaratishning dolzarbligi juda yuqori hisoblanadi. Bu, ilovani qanday ishga tushirishni o‘rganishdan boshlab, dizayn qilish va o‘z ichiga qo‘shimcha funksiyalar qo‘shishga qadar barcha bosqichlarda muammo yuzaga kela oladi.
Birinchidan, mobil ilova yaratish uchun kerakli dasturlash tillarini o‘rganish va ularga moslashtirilgan dasturlar yaratish zarur. Bu, dasturchining vaqtini va energiyasini talab etadi.
Ikkinchidan, mobil ilovalarni dizayn qilish ham juda ko‘p vaqt va xarakter talab etadi. Ilovaning foydalanuvchilar tomonidan mazmunli vazifalarni bajarishi kerak bo‘ladi. Bu esa dizaynerlar va dasturchilar orasidagi ishbirligi bilan amalga oshirilishi kerak.
Uchunchidan, ilovaga qo‘shimcha funksiyalar (masalan, push-xabarlar) qo‘shish ham yana bir dolzarbligi hisoblanadi. Ushbu xizmatlar uchun serverni buyurtma berilishi kerak bo‘ladi, bu esa ozroq pullik ishni bildiradi.
Bundan tashqari, mobil ilovalarni testlash va xato topuvchi dasturlarni ishlatib ko‘rish ham pul sarflashni talab etadi.