Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti pedagogika va psixologiya fakulteti
Download 351.05 Kb.
|
Kamola Kurs ishi
- Bu sahifa navigatsiya:
- Foydalanilgan adabiyotlar.
- III. Internet materiallari
|
UMUMIY XULOSA VA TAVSIYALAR O’zbekiston Respublikasining kelajakda buyuk davlat bo’lishi va uni ta’minlash yosh avlodni ma’naviy-ahloqiy, madaniy-ma’rifiy jihatdan yetuk insonlar qilib tarbiyalashda hamda ma’naviy-axloqiy ishlarni takomillashtirishda zamonaviy tarbiya texnologiyalardan foydalanish samaradorligini aniqlash ta’lim – tarbiya rivojlanishining keying bosqichinibelgilab beradi. Sharq mutaffakkirlari inson, uning shaxsi va ta’lim-tarbiyasini tashkil etish, shuningdek, unda mehnatsevarlik, bilim olishga intilish, aqliy jihatdan kamolotga ytishini ta‟minlash, unda nutq madaniyati, so’z sana’ti shakllantirishi, yuksak ma’naviy-ahloqiy sifatlarni tarbiyalash ma’salalarini o‟rganishga katta ahamiyat berganlar. Ular insonni har tomonlama barkamol, bilimli bo’lishini istaganlar. Sharq mutafakkirlarining pedagogik qarashlari metodologik xususiyatga ega bo’lib, nafaqat ular yashagan davrda, balki bugungi kunda ham ijtimoiy ahamiyatga egadir. O’zbek xalqining etnopsixologik xususiyatlaridan foydalanishi har tomonlama taraqqiy etgan inson shaxsini tarkib toptirishda muhim ro’l o’ynaydi. Modomiki jamiyatimizning ertangi me’morlari bolgan bugungi yosh avlodlarni tarbiyalashda zarur bolgan mehnat tarbiyasini qoshib olib borish, bugun siz-u, bizga yuklangan ekan, demak uning boshqa turli usullarini qidirib topish ham bizning zimmamizda. O’zlarida ma’naviy-axloqiy jihatdan tarbiyalangan kishilargina yosh avlodni har tomonlama yetuk sahxslar qilib tarbiyalashdek ulkan vazifani bajarishlari oson kechishi mumkin deb o’ylaymiz. “Bizni hamisha o‘ylantirib keladigan yana bir muhim masala – bu yoshlarimizning odob-axloqi, yurish-turishi, bir so‘z bilan aytganda, dunyoqarashi bilan bog‘liq. Bugun zamon shiddat bilan o‘zgaryapti. Bu o‘zgarishlarni hammadan ham ko‘proq his etadigan kim – yoshlar. Mayli, yoshlar o‘z davrining talablari bilan uyg‘un bo‘lsin. Lekin ayni paytda o‘zligini ham unutmasin. Biz kimmiz, qanday ulug‘ zotlarning avlodimiz, degan da’vat ularning qalbida doimo aks-sado berib, o‘zligiga sodiq qolishga undab tursin. Bunga nimaning hisobidan erishamiz? Tarbiya, tarbiya va faqat tarbiya hisobidan”13 O’quvchilarda ijobiy sifatlarni tarbiyalash ularning salbiy xislatlardan holi bo’lishlariga yordam beradi. Bu esa dastlab o’quvchilarga xulq-odob me’yorlari va qoidalarini anglash va shaxs ongini shakllantirishga doir metodlar asosida amalga oshiriladi. Bunga badiiy va ilmiy-ommaviy adabiyotlarni o’qish, kinofilm va spektakllarni tomasha qilish, maxsus tashkil etilgan ma’naviy-ma’rifat kunlarida turli mavzularda suhbatlar tashkil etish natijasida axloqiy tushunchalar va xulq-odatlar paydo bo’la boshlaydi. O’quvchilar o’zlari va boshqalarning xatti-harakatlarini baholay boshlaydilar. Buning uchun turli ma’naviy-axloqiy mavzularda o’tkaziladigan suhbat va munozaralarda o’quvchini fikr yuritish, o’ylashga yo’naltirish muhim ahamiyatga ega. Masalan, “Siz erkinlik deganda nimani tushunasiz?”, “Zamonaviylik – bu nima?”, “Ommaviy madaniyatning yoshlar ma’naviyatiga ta’siri” kabi mavzulardagi suhbat, bahs va munozaralar o’quvchilarni o’ylash, fikr yuritishga yo’llaydi, ularda salbiy xislatlardan saqlanish, yaxshi odatlarni o’rganishga bo’lgan intilish va qiziqishlari tarkib topa boshlaydi. Ularning, ayniqsa, o’z xatti-harakatlarini baholashga bo’lgan intilishlari va ishonch, e’tiqodlari shakllanadi. Debat, munozara va suhbatlar ma’naviy-axloqiy tarbiyaning eng dolzarb muammolariga bag’ishlanishi zarur. Bunda o’quvchilarni qiziqtirish va ularni jonli muloqotga undash muhimdir. O’quvchi faoliyatini tashkil etish va xulq-odobni shakllantirish metodlaridan mashqlantirish, o’rgatish, pedagogik talab qo’yish jamoa fikrini hisobga olish, topshiriqlar berish, tarbiyaviy vaziyatlar hosil qilish va boshqa metodlardan foydalanish samarali natijalar berishi mumkin. O’quvchilarni ma’naviy-axloqiy jihatdan shakllantirishda samarali shakl, metod va vositalardan foydalanish boy milliy madaniy, tarixiy va pedagogik an’analar, urf-odatlar va umumbashariy qadriyatlarga asoslanadi.
1. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning hikmatlari sahifasi.-Manaviyat.uz.2019. 2. ”Yoshlarni ma’naviy-axloqiy va jismoniy barkamol etib tarbiyalash, ularga ta’lim-tarbiya berish tizimini sifat jihatidan yangi bosqichga ko‘tarish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining qarori, Toshkent shahri, 2018-yil 14-avgust 3. Karimov I.A. Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch. – T.: Ma’naviyat, 2008. yanada yuksaltirishdir. Toshkent 2010 yil 15 bet 4.Boqiyeva X.Grammatik krassvordlardan foydalanish // Boshlang`ich ta`lim, 2007. 5.Akbarova N. O`qituvchining pedagogik mahorati // Boshlang`ich ta`lim 6.Qozoqov D.O`quvchilar faolligini oshirish // Boshlang`ich ta`lim, 2006, son 7. Qurbonova X. Ta`limiy o`yinlar // Boshlang`ich ta`lim, 2011 8. Hasanboev J. va boshqalar. Pedagogika.- T.: O’zbekiston. 2010. – 399b. 9. Hasanboeva O.va boshqalar. Oila pedagogikasi.- T.: Aloqachi. 2007.- 10. Hasanboeva O. va boshq. Maktabgacha pedagogika. T.: Ilm-Ziyo. 2011. 11.Mavlonova R., To’raeva O., Holiqberdiev K. Pedagogika. -T.: O’qituvchi, 2001. 12. Pedagogika A.Q.Munavvarovning tahriri ostida. -T.: O’qituvchi, 1996. Pedagogika tarixidan xrestomatiya. Tuzuvchi: O.Hasanboeva, T.: O’qituvchi, 1990. Inomova M. Oilada bolalarni ma’naviy-axloqiy tarbiyalashda milliy kadriyatlar. T.: Fan, Imom Ismoil al-Buxoriy. Al-jome’ as-saxix. -T.: O’zbekiston, 1991 G``aybullaev N, R.Yodgorov. Pedagogika. Ma’ruzalar matni. T., 2000. Musurmonova O. “O‟quvchilarni ma‟naviy madaniyatini shakllantirish”. – T., “Fan”, 1993 y, Musurmonova O. “Oila ma‟naviyati – milliy g‟urur”. –Toshkent, “O‟zbekiston”, 1999 y. Inomova M. “Oilada bolalarni ma‟naviy-axloqiy tarbiyasi”. Toshkent, 1999 y Inoyatov M. “Oila, ijod, tarbiya va ma‟naviyat”. Toshkent, “sharq”, 2000 y Matlabbeka Ulug‟bek qizi. “hikmatlar guldastasi”. _toshkent, “O‟qituvchi”, 1994 y. Safo Ochil. “Mustaqillik ma‟naviyati va tarbiya asoslari”. –Toshkent., “O‟zbekiston”, 1998 y. J.Tulenov, B.Qodirov, Z.G’afurov. Ma’naviy yuksalish sari.T.: «Mehnat»- 2000. J.Hasanboyev, H.Sariboyev, G.Niyozov, O.Hasanboyeva, M.Usmonboyeva. Pedagogika.O’quv qo’llanma.T.: «FAN»-2006. .Ibragimov X. I., Abdullayeva SH. A. Pedagogika. O’quv qo’llanma.-T.: «Fan», 2004. Mavlonova R. va boshqalar. Pedagogika.-T.: «YAngi avlod asri» 2003.211 b. Majidov A. YOshlarda axloqiy fazilatlar qanday tarbiyalanadi? (Muammo, mulohaza, taklif). «Ma’rifat». 2002. 27- noyabr. Ишмуҳамедов.Р.Ж. ва бошқалар. Тарбияда инновацион технологиялар. .-T.: «Истеъдод», 2010. III. Internet materiallari WWW. Pedagog.uz WWW. Referat.uz 1 Yoshlarni ma’naviy-axloqiy va jismoniy barkamol etib tarbiyalash, ularga ta’lim-tarbiya berish tizimini sifat jihatidan yangi bosqichga ko‘tarish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining qarori, Toshkent shahri, 2018-yil 14-avgust 21”Yoshlarni ma’naviy-axloqiy va jismoniy barkamol etib tarbiyalash, ularga ta’lim-tarbiya berish tizimini sifat jihatidan yangi bosqichga ko‘tarish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining qarori, Toshkent shahri, 2018-yil 14-avgust 3 Комилов Н. Тасаввуф ёки комил инсон ахлоқи. – Т.: «Ёзувчи» нашриёти, 1996, 143-153 бетлар. 4 Qurbonova X. Ta`limiy o`yinlar // Boshlang`ich ta`lim, 2011.-74b. 5 Qurbonova X. Ta`limiy o`yinlar // Boshlang`ich ta`lim, 2011.-74b. 6 Qurbonova X. Ta`limiy o`yinlar // Boshlang`ich ta`lim, 2011.-74b. 7 Musurmonova O. “O‟quvchilarni ma‟naviy madaniyatini shakllantirish”. – T., “Fan”, 1993 y, 8 Musurmonova O. “O‟quvchilarni ma‟naviy madaniyatini shakllantirish”. – T., “Fan”, 1993 y, 9 Musurmonova O. “O‟quvchilarni ma‟naviy madaniyatini shakllantirish”. – T., “Fan”, 1993 y, 10 Musurmonova O. “O‟quvchilarni ma‟naviy madaniyatini shakllantirish”. – T., “Fan”, 1993 y, 11 Sh. M Mirziyoyev “Tanqidiy tahlil, qat`iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo`lishi kerak” asari, Toshkent “O`zbekiston” 2017-yil, 45-bet 12 13O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning hikmatlari sahifasi.-Mana.uz Sh. M Mirziyoyev “Tanqidiy tahlil, qat`iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo`lishi kerak” asari, Toshkent “O`zbekiston” 2017-yil, 45-bet Download 351.05 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|