Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti professional ta

1.Dаrsni mustahkamlash uchun savollar:

1. Haykaltarosh qanday faoliyat yuritadi?

2. Amir Temur haykalini muallifi kim?
3.Mayda plastika haykallar boshqa haykaltaroshlik asarlaridan nimasi bilan farqlanadi?
2. Quyida Haykaltaroshlik janrida ishlangan asarlar muallifini aniqlang va raqam ostiga yozing.

1	2	3	4	5

To‘g‘ri javobi: (2) Damir Ro’ziboyev

Javob:	1	2	3	4	5
	R.Mirtojiyev	D.Ro’ziboyev	A.Xotamov	I.Jabborov	J.Quttimurodov

3.Rangtasvirchi (R), Haykaltarosh (H) va Grafikachi (G) rassomlarni aniqlang va jadvalning “javob” qismiga yozing.

1. N.Qo’ziboyev		10. Jo’ldosbek Quttimurodov
2. I.Jabborov		11. A.Mirzayev
3. M.Kagarov		12. T.Muhammedov
4. Ch.Axmarov		13. A.Boymatov
5. B.Jalolov		14. T.Qo’ziyev
6. R.Mirtojiyev		15. A.Abdullayev
7. I.Ikromov		16. D.Ro’ziboyev
8. N.Oripova		17. N.Ten
9. Q.Basharov		18. A.Nur
Javob:__R-__H-__G'>Javob:	R-	H-	G-

Javob:

R–1, 4, 5, 8, 11, 14, 15, 18

H–2, 6, 10, 13, 16

G–3, 7, 9, 12, 17

Baholash : o’quvchlar izohli baholanadi.
Uyga vazifa: O’zbek rassomlariga oid materiallarni yig’ishni davom ettish.

Ko’rildi o’quv ishlar bo’yicha direktor o’rinbosari:________

XULOSA
Xulosa o'rnida shuni aytish joizki, О‘zbekiston о‘zining qisqa vaqtidagi mustaqillik yillari davomida iqdisodiy-ijtimoiy sohadagi yutuqlari bilan bir qatorda, mafkuraviy-ma’naviy, madaniy ishlarga e’tiborini kuchaytirib, jahonning rivojlangan davlatlari orasida о‘z nufuzi va obrо‘sini yuqori kо‘tarmoqda. O`zbеkiston tasviriy dastgoh san'ati juda qisqa vaqtda rivojlanib, katta yutuqilarga erishdi. O`zbеkiston san'ati zafarli yo`lni bosib o`tdi.
Haykaltaroshlik san'atining o'lkamiz hududidagi zamonaviy jihatlarini ijodkor Damir Ro`ziboеv faoliyatida yaqqol ko`rish mumkin. Dastlab rangtasvir va grafika san'ati bilan shug`ullangan. Damir Ro`ziboеv haykataroshlik olamiga asoan 60- yillarda kirib kеldi. San'atkor ijodida shakl va hajmlarning o`ziga xosligini harakatlarni tabiiylik bilan tasvirlanishi, u tanlagan mavzularning rang-barang va kеng qamrovligidan ham yaqqol sеzish mumkin. Uning bir qancha haykallarida xalqimizning madaniy hayoti va ziyolilar qiyofasini aks ettirgan asarlariga duch kеlamiz. Mustaqillik yillarida ko‘plab sohalar rivoji
kabi san’at sohasida ham ulkan o‘zgarishlar amalga oshirildi. Bu o‘zgarishlarning
asosi omili albatta mustaqilligimiz sharofatidir. Chunki, katta imkoniyatlarga,
yuksak e’tirof va e’tiborga, erkin ijodiy faoliyat qilishga faqatgina mustaqil yurt
ijodkorlari ega bo‘ladi. Bunday islohotlar esa, avvalo inson manfaatlari, uning
ma’naviy olami va tafakkurining yuksalishi uchun xizmat qiladi. Alida ham, har
qanday davlatning bu kabi ma’naviy-marifiy, madaniy sohalardagi siyosati muhim
ahamiyatga ega.
Mustaqillik biz uchun avvalo o‘zligimizni anglash, insoniy
qadrimizni, urf-odat va qadriyatlarimizni, muqaddas islom dinimizni, buyuk
ajdodlarimiz, aziz-avliyo va allomalarimizning tabarruk nomlari va merosini,
g‘urur va iftixorimizni tiklash, yosh avlodlarni milliy va umumbashariy
qadriyatlar ruhida tarbiyalash shu bilan birgalikda mamlakatni ta’lim-tarbiya,
madaniyat, san’at sohalari rivojini ta’minlash hamda bu borada davlatimizning
mustaqil siyosat olib borishi, xalqaro miqyosda o‘z o‘rniga ega bo‘lishi va eng
asosiysi biz uchun istiqlolning erkinlik, ozodlik, farovonlik tinchlik kabi buyuk
ne’matlarni inom etishi kabi beqiyos imkoniyatlar ochib berganini alohida
ta’kidlash zarur.
Ma’naviy merosni qayta tiklash, milliy madaniyatni anglash jarayonlari
san’atkorlar e’tiborini – uzoq va yaqin o‘tmishdagi Vatan tarixi, unutilayozgan
qadriyatlar qatlamiga, bir vaqtlar qatog‘on etilgan mavzular va shaxsiyatlarga jalb
etdi.
Keyingi yillarda respublikamizda barcha sohalar yanada jadal suratlar bilan
rivojlanmoqda. Shunday o‘zarishlarni tasviriy san’atning barcha tur va janrlarida
ham ko‘rishimiz mumkin. Vatanimizning qaysi hududiga bormaylik tasviriy san’at
bilan bog‘liq ishlarga duch kelmasdan ilojimiz yo‘q. Chunki bugungi chiroyli
ko‘rkam farovan hayotimizni tasviriy san’atsiz tasavvur qilishimiz qiyin.
Bir qaraganda, ijodkor – yolg‘iz odam, san’at esa umumbashariy hodisa.
Ammo, baribir, ijodkor o‘zining muayyan millatga mansubligini hech qachon
Mustaqillik qanday og‘ir kurashlar evaziga qo‘lga kiritildi. Qanday qaltis
va murakkab jarayonlarni boshdan kechirdik. Bugungi asosiy vazifamiz ularni
san’at asarlarida ifodalash, shu orqali milliy g‘ururni yuksaltirish, ongu
tafakkurimizni rivojlantirishga hissa qo‘shishdan iboratdir. Bu jarayonda xalqimiz
madaniyati, ma’naviyati cheksiz ilhom manbaidir. Asarlarimizda xalqimizning
ruhiga jo bo‘lgan ramz va motivlardan, milliy an’analar ifodalaridan samarali
foydalanishimiz lozim. Xalqimiz turmushi, madaniyati, tarixi, xalq qo‘shiqlari,
milliy liboslar va bezaklar har qanday ijodkorning asari uchun beqiyos syujet va
mavzu bo‘la oladi. Insonning ruhiyati, ma’naviyati, qalbi, ongiga xavf soluvchi, didi va saviyasini o‘tmaslashtirishga qaratilgan zararli g‘oyalardan doim ogoh
bo‘lishimiz kerak. Biz ulkan tarixiy, bebaho adabiy, madaniy, ma’naviy merosning
vorislarimiz. Bu qadimiy va boy xazina o‘z milliy san’atimizni yanada ravnaq
toptirib, yangidan-yangi asarlar yaratishga undayveradi.
San’at milliylikka asoslanadi, ayni paytda ezgulik, olijanoblik, do‘stlik,
hamjihatlik, ma’naviy etuklik kabi umuminsoniy g‘oyalarga xizmat qiladi.
Yurtimizga kirib kelayotgan barcha asarni ham san’at deb qabul qilish noto‘g‘ri.
Bugungi globallashuv jarayonida, tezkor axborotlashuv davrida yoshlarni oqni
qoradan, yaxshini yomondan farqlay olishga o‘rgatish ijodkorlar zimmasidagi
asosiy vazifalardan.
: ushbu tadqiqot ishini bajarish jarayonida haykaltaroshlikning ushbu turida qo‘llaniladigan kichik hajmdagi haykaltaroshlikning asosiy yo‘nalishlari va janrlari, ularning xususiyatlari, yo‘nalish uslubi aniqlandi; ming yillar davomida shakllangan, avloddan-avlodga, bir madaniy muhitdan ikkinchisiga o‘tib kelayotgan an’analar yig‘indisi; va ilmiy kashfiyotlar, mualliflarning yangiliklari, ushbu yo'nalishdagi haykaltaroshlarning namunalari. Bugungi kunda kichik shakldagi haykaltaroshlik yoki kichik plastik san'at zamonaviy interyerlarni, bog'larni to’ldirib bezab turadi. .Kichik plastika har bir muhitga uslubning o'ziga xos nafosatini, ixchamligini, yaxlitligini, ma'lum bir qulaylik va uyg'unlik muhitini beradi. Shuningdek, xalq hunarmandlarimiz ushbu yo‘nalishdan turli milliy suvenirlar tayyorlashda keng foydalanmoqda. Buning samarasida O‘zbekiston milliy rang-barang palitramiz, naqshlarimiz, urf-odatlarimiz go‘zalligi va boyligini tashrif buyurgan xorijliklarga ko‘rsatib kelishmoqda.