Nókis filialí telekommunikaciya texnologiyalarí HÁm kásiplik tálim fakulteti telekommunikaciya texnologiyaları kafedrası

4 Versiya (Version)	4 Bas bettiń uzınlıǵı (Header Length)	8 Servis (хизмат) тури (Type of Service)
16 Pakettıń tolıq uzınlıǵı (Total Length)
16 Ulıwmalıq identifikator (Identification)			3 Bayraq (Flag)	13 Fragmentli jıljıtıw (Fragment Offset)
8 Jasaw waqtı (TTL - Time To Live)		8 Protokol túri (Protocol)	16 Bas bettiń qadaǵalaw jıyındısı (Header Checksum)
32 Jiberiwshiniń IP - addresi (Source Address)
32 Qabıl qılıwshınıń IP - addresi (Destination Address)
IP dıń járdemshi kórsetkishleri (Options)					Toltırıwshı (Padding) (қўшимча 32 битгача)
Informaciyalar (Data) ...

1-súwret. IPv4 paket formatı

Fragmentli qózǵaw maydanı usı fragmenttiń tarmaqlararo deytagrammadagi ornınkórsetedi. Birinshi fragment nolga teń jılısıwǵa iye.

Qanday da sebepler nátiyjesinde ustap (keshiktirib) qalınǵan paketlerdi tarmaqtansaplastırıw ushın bas betdaǵı jasaw waqıtı maydanında paket tarmaqta ámeldegi bolıwıkerek bolǵan waqıt kórsetiledi. Usı waqıt ma`nisi pakettiń tarmaq boylap apparatlardanótiwi sayin azayıp baradı. Ol tamam bolǵanıda, jiberiwshi tiyisli ICMP-xabar menenxabarlı etilgen halda, paket joq etiledi. Bunday shara tarmaqtı ciklik marshrutlardan hámóreski jumıs menen júklewden qorǵaw etedi. “Jasaw waqıtı” sekundlarda - ko'pi menen255 sekund (tahminan 4, 3 minuta) etip beriledi.
Protokol túri (Protocol) maydanı paydalanılatuǵın joqarı úst (ICMP - 1, IGMP - 2, TCP - 6, UDP - 17) protokolın anıqlaydı.
Bas bettıń qadaǵalaw jıyındısı maydanı (Header Checksum). Pakettiń adres (adres) bólegibuzib ko'rsatilish múmkinshiligını kemeytiw jáne onıń nátiyjesi - onıń áyne adreskejiberilmasligi (hám joǵalıp ketiwi) ni aldın alıw ushın, bas bet paketi 2 báyit orıniyeleytuǵın hám pútkil bas bet boylap esaplanatuǵın tekseriw izbe-izligi - qadaǵalawjıyındısı menen jiberiledi.
Bas betda bolǵan IP-adresler (jiberiwshiniń IP-adresi (Source Address) qabıl etipalıwshınıń IP-adresi (Destination Address)) tarmaq ob'ektleri - sońǵı kórsetpe hámmarshrutlashtiruvchilarning 32-bıytlıq identifikatorlari bolıp xızmet etedi.
IP dıń járdemshi kórsetkishleri maydanı (IP optsiyalari) (Options) - qosımsha xızmetler baryamasa joq ekenligin anıqlaydı. Ózgeriwshen uzınlıqka iye hám tarmaqlararodeytagrammada bolıwı hám bolmaytuǵını múmkin.
Tolıqlawısh maydan (Padding) bas bettı 32-razryadlı shegaraǵa maslastıirıw (tuwrılaw) ushın qollanıladı.


IPv4 protokolın adreslashdagi ulıwma printsplar

IP-adreslew tiykarları. IP-adres onlıq sanlarda ańlatpa etilgen, W. X. Y. Z formasındanoqatlar menen ajıratılǵan. Ol jaǵdayda noqatlar oktetlarni ajıratıw ushın paydalanılatuǵın(mısalı, 10. 0. 0. 1) kem ushraytuǵın tórt oktetlik (32-bıytlıq) shamanı ózinde bildiredi. Adrestiń 32 biti eki bólekten ibarat: tarmaq yamasa baylanıs adresi (ózinde adrestiń tarmaqbólegin ańlatpa etiwshi) hám xost adresi (tarmaq segmentinde xostni identifikaciyalaytuǵın). Tarmaqlardı olardaǵı xostlar sanı boyınsha ajıratıw IP-adreslerdiklasslarǵa ajıratıw tiykarında ámelge asırıladı. IP-adreslerdiń 5 dane: A, B, C, D hám E klassları ámeldegi.

Tek ǵana A, V hám S klassları adresleri kem ushraytuǵın sıpatında paydalanılıwı múmkin. D klasıǵa tiyisli adresler túyinler kompleksine shaqırıq etiw ushın qollanıladı, “Ye” klasıǵatiyisli adresler bolsa izertlew aparıw maqsetinde rezervlashtirilgan hám házirgi waqıttaolardan paydalanilmaydi. Bunnan tısqarı barlıq klaslardaǵı bir neshe adresler arnawlımaqsetler ushın rezervlashtirilgan.
“A” klass adresleri. “A” klass tarmaqları adresdegi eń úlken (shep) bitning 0 ma`nisimenen anıqlanadı. Birinshi oktet (0 den 7 ge shekem bıytlar) adresdegi shep bitdan baslanadı. Usı oktet tarmaqtaǵı tarmaqosti (tarmaqtıń ishindegi kishi tarmaq) lar sanınıbelgileydi, áyne waqıtta qalǵan ush oktet (8 den 31 ge shekem bıytlar) tarmaqtaǵı xostlar sanını bildiredi. Mısal ushın, tarmaqtaǵı A 124. 0. 0. 1 klası adresin alaylıq. Bunda 124.- tarmaq adresin bildiredi, adres ohiridagi 0. 0. 1 bolsa, usı tarmaqtaǵı birinshi xostni ańlatadı. “A” klası adresleri járdeminde, hár bir tarmaqta tek ǵana 16 777 214 (224-2) ta xostlarni ańlatpa etiw múmkin.
“B” klass adresleri. “B” klass tarmaqları adrestiń úlken bıytlarında 1 hám 0 bahalar menenbelgilenedi. Adresdegi birinshi ekew oktet (0 den 15 ge shekem bıytlar) tarmaq adreslerinańlatpa etiw ushın xızmet etedi, qalǵan ekew oktet bolsa, usı tarmaqlardaǵı xostlar nomerlerin bildiredi. Nátiyjede biz 65534 dane xostlarning hár birinen 16384 danetarmaqlar adreslerine iye bolamız. Mısal ushın, “B” klası adresindegi 172. 16. 0. 1, tarmaqadresi - 172. 16, xost nomeri - 0. 1.
“C” klass adresleri. “C” klass tarmaqları adresdegi úlken bıytlar 1, 1 hám 0 bahaları menenanıqlanadı. Birinshi ush oktet (bıytlar 0 den 23 ge shekem) tarmaqlar nomerlerin ańlatpaetiw ushın paydalanıladı, sońǵı oktet bolsa (bıytlar 24 den 31 ge shekem) tarmaqtaǵıxostlar nomerin ózinde bildiredi. Sonday etip, 2 097 152 dane tarmaqqa iye bolamız, olardıń hár birinde 254 dane xost boladı. Mısal ushın S 192. 11. 2. 1 klası tarmaǵındaǵıadresdi alaylıq, odaǵı 192. 11. 2 tarmaq adresin ózinde bildiredi, tarmaqtaǵı xostning nomeri bolsa - 1.
“D” klass adresleri. “D” klass tarmaqları IP - adrestiń birinshi tórtew bıytlarında 1, 1, 1 hám 0 bahaları menen belgilenedi. “D” klasınıń adres keńligi túyinler kompleksin adreslewushın paydalanıwshı, toparıy IP - adreslerdi ańlatpa etiw ushın rezervlashtirilgan. Bul usıpakettiń adres maydanında kórsetilgen nomer menen gruppanı quraytuǵın bir neshetúyinlerge tezlik penen yetkazilish kerekligin ańlatadı.
“E” klass adresleri. “E” klass tarmaqları IP - adrestiń úlken tórtew bıytlarında 1, 1, 1 hám 1 bahaları menen belgilenedi. Házirgi waqıtta usı diapazon adreslerinen paydalanilmaydi. Olar tájiriybe maqsetleri ushın rezervlashtirilgan.
Tarmaqostilarni adreslew. “A” klası, “V” klası hám “S” klası tarmaqlarıdaǵı xost-mashinaları nomerleri sıyaqlı, tarmaqosti adresleri lokal túrde beriledi. Basqa IP - adreslerisıyaqlı, tarmaqostining hár bir adresi kem ushraytuǵın bolıp tabıladı.
IPv6 protokolı

IPv6 4-versiyanıń miyrasxorı bolǵan Internet protokolınıń jańa versiyasın bildiredi. IPv4 ge salıstırǵanda IPv6 dagi ózgerislerdi tómendegi gruppalarǵa ajıratıw múmkin:

Adreslewdiń keńeyiwi. IPv6 de adres uzınlıǵı 128 bitgacha keńeytirilgen (IPv4 de 32 bıyt), bul bolsa adreslew ierarxiyasining kóbirek dárejelerin támiyinlew, adreslestiriletugıntúyinler sanını asırıw, avto-konfiguratsiyani ápiwayılastırıw imkaniyatın beredi. Mul'tikasting-marshrutlashtirish múmkinshiliklerin keńeytiw ushın adres maydanına“scope” (adresler toparı) kiritilgen. Adrestiń jańa “anycast address” túri anıqlanǵan. Olklient sorawların serverdiń qálegen toparına jiberiw ushın paydalanıladı. Anycast adreslewóz-ara háreket etiwshi serverler kompleksi menen paydalanıw ushın mólsherlengen bolıp, olardıń adresleri klientke aldınan belgili bolmaydı.
Qosımsha optsiyalar. IP-bas betlar optsiyalari kodlashtirilishining ózgertiliwi paketlerdiqayta adreslashtirilishini jeńillestiriw imkaniyatın beredi. Optsiyalar uzınlıǵına bolǵansheklewlerdi azaytadı hám keleshekte qosımsha optsiyalar kiritiliwin jáne de ashıqlawetedi.
Maǵlıwmatlar aǵıslarına belgiler qoyıw múmkinshiligi. Arnawlı bir transport aǵıslarınatiyisli bolǵan, olar ushın jiberiwshi qayta islewdiń arnawlı bir rejimin so'ragan paketlergebelgi qoyıw múmkinshiligi, mısalı TOS (xızmetler túri) dıń standart bolmaǵan túri yamasamaǵlıwmatlarǵa waqtıniń real sistemasında qayta islew engizildi.
Jeke almasıwlardı identifikaciyalaw hám qorǵaw. IPv6 de maǵlıwmatlardıń pútinligin hámqálegende jeke maǵlıwmattı qorǵaw ushın tarmaq ob'ektlerinde yamasa sub'ektlerindeidentifikaciyalaw klassifikaciyası engizilgen.
IPv6 paketler formatı
Tómendegi 2-suwretde IPv6 basınıń formatı sáwlelendirilgen.