Nonning chiqishi va uning ahamiyati Reja: nonning chiqishi Nonni pishirish texnalogiyasi

Nonning chiqishi va uning ahamiyati

Reja:

1.nonning chiqishi
2.Nonni pishirish texnalogiyasi

N on-bulka m ahsulotlari ishlab chiqarish jarayoni quyidagi bosqichlardan iborat: xom ashyoni qabul qilish va saqlash; xom ashyoni ishlab chiqarishga tayyorlash; xamir tayyorlash; xamirni b o ‘laklash; pishirish va pishirilgan mahsulotlarni saqlash va savdo tarmog‘iga uzatish. Bu bosqichlarning har biri o ‘z navbatida, ketma-ket bajariluvchi alohida ishlab chiqarish jarayonlaridan iborat. Misol tariqasida birinchi navli bug‘doy unidan tashqari retsepturasiga suv, presslangan achitqi va tuz kiruvchi baton tayyorlash jarayoni bilan tanishish maqsadga muvofiq bo ‘lardi. Misolni soddalashtirish uchun xamir alohida dejalarda bir fazali (oparasiz) usulda tayyorlanadi deb qabul qilingan. Xom ashyoni qabul qilish va saqlash. Bu bosqich novvoylik korxonasiga keltirilgan asosiy va q o ‘shim cha xom ashyo turlarini qabul qilib, sigimlarda va omborlarga joylashdan iborat. Asosiy xom ashyoga un, suv, achitqi va tuz, q o ‘shimcha xom ashyoga esa shakar, yog1 mahsulotlari, tuxum va boshqa novvoylik mahsulotlari retsepturasiga kiruvchi mahsulotlar misol bo‘ladi. Qabul qilingan xom ashyodan, birinchi navbatda undan, korxona laboratoriyasi xodimlari tomonidan sifat m e’yorlariga javob berishi va novvoylik xossalarini tekshirish uchun namuna olinadi. Xom ashyoni ishlab chiqarishga tayyorlash. Laboratoriya xodimlari to m o n id a n k o rx o n a d a m avjud b o ‘lgan alohida un tu rk u m larid an (partiyalaridan), novvoylik talablariga javob beruvchi nisbatlarda un aralashmalari tayyorlanishi tavsiya etiladi. Alohida un turkumlarini berilgan nisbatda aralashtirish maxsus un aralashtirgichlarda amalga oshirilib, ulardan aralashm a nazorat elagiga, undan so ‘ng magnit tozalagichga uzatiladi. Keyin aralashma kerakli m iqdorda xamir tayyorlash uchun olinadigan sarflash siloslariga uzatiladi. Suv - issiq va sovuq suv sig‘im larda saqlanadi. S o ‘ngra xam ir tayyorlash uchun m a ’qul bo‘lgan haroratni ta ’minlaydigan nisbatda suv o ‘lchatgichiga uzatiladi. T u z - o ld in d a n su v d a eritilib, e ritm a filtrla n a d i, m a ’lum kontsentratsiyadagi eritma xamir tayyorlashga uzatiladi. Presslangan achitqi - oldindan maydalanadi va suvda suspenziya holiga keltiriladi, u esa xamir tayyorlashda ishlatiladi. 7 Xamir tayyorlash. Oparasiz usulda xamir tayyorlash o ‘z navbatida quyidagi bosqichlardan iborat bo‘ladi. Xom ashyoni dozalash. Unning kerakli miqdori, m a ’lum haroratdagi suv, achitqi suspenziyasi, tuz va shakar eritmasi m a ’lum turdagi dozatorlar yordamida o ‘lchab olinadi va xamir tayyorlash mashinasi platformasiga o ‘rnatilgan dejalarga yuboriladi. Xamir qorish. Deja un, suv, tuz eritmasi va suvda eritilgan achitqi bilan to ‘ldirilgach, xamir qorish mashinasi ishga tushiriladi va xamir qoriladi. Xamirning bijg'itilishi. Bijg‘ishda hosil b o ‘ladigan etil spirti va uglerod ikki oksidi (karbonat angidrid) xamirni k o ‘pchitib hajmini oshiradi. Xamirning reologik xossalarini yaxshilash m aqsadida bijg‘ish davomida u bir yoki bir necha marta aralashtiriladi. Buning uchun deja xamiri bilan qorish mashinasi platformasiga keltiriladi va 1-3 daqiqa davomida qaytadan qoriladi. Bu jarayon avvaldan «mushtlash» deb atalgan, chunki q o ‘lda xamir qorilganda m a’lum vaqt o ‘tgandan so‘ng xamirga mushtlab ishlov beriladi. «Mushtlash» jarayoni natijasida xamirdan karbonat angidrid gazining asosiy qismi chiqib ketadi va xamirning hajmi pasayib, qorilgan vaqtidagi hajmiga yaqinlashib qoladi. Shu bilan birga q o ‘l kuchi yoki qorish mashinasi ishchi qismlarining mexanikaviy ta ’sirida xamirning reologik xossalari yaxshilanadi. Shundan so‘ng yana xamirning bijg‘itilishi davom ettiriladi. Oparasiz usulda tayyorlangan xam irning bijg‘itish davomiyligi q o ‘shilgan achitqining miqdoriga qarab 2-4 soat davom etishi mumkin. Dejani bijg'igan xamiri bilan birgalikda deja ag‘dargich yordamida xamir bo ‘laklash mashinasi bunkeriga tushadigan holatda tutib turiladi. Xamir va uning qoldiqlaridan tozalangan deja yana qaytadan xamir tayyorlash uchun uzatiladi. Xamirni bo‘laklash. Xamirni b o ‘laklash deganda, xamirni kerakli massadagi b o ‘laklarga b o ‘lish, bu boiaklarga mahsulot turiga xos boMgan shaklni berish va bu bo‘laklarni tindirish tushuniladi. Xamirni boiaklarga boiish xamir boiaklovchi mashinalarida amalga oshiriladi. X am ir b o ia k la ri b o iak lo v ch i m ashinasidan xamir dumalatuvchi mashinasiga kelib tushadi. Dumalatilgan xamir boiaklari oraliq tindirish uchun moijallangan belanchakli konveyer agregat o ‘yiqlariga kelib tushadi. Birinchi tindirish agregatidan xamir bo‘laklari oxirgi shakl berish uchun toblash mashinasiga kelib tushadi. Batonsimon shaklga ega bo ‘lgan xamir boiaklari oxirgi tindirish uchun mos keladigan tindirish agregati kamerasiga uzatiladi. Oxirgi tindirishning maqsadi xamir bolaklarida kechayotgan bijglsh hisobiga ularni g‘ovaklashtirishdan iborat. Shuning uchun tindirish agregatlarida yoki kameralarida bijglshni tezlashtiradigan havo harorati (35 °C) va nisbiy namligi (80-85%) saqlanib turilishi kerak. Oxirgi tindirishning davomiyligi xamirning xossalari va havo parametrlariga bogiiq bo'lgan holda, batonlar uchun 30...35 daqiqa atrofida, davom etadi. Bu davomiylik non-bulka mahsulotlari sifatiga sezilarli ta ’sir qiladi. Tindirishning yetarlicha olib borilmasligi mahsulot hajmining pasayishiga, m a g lz g ‘ovakligining pasayishiga va mahsulot yuzasida yoriqlir hosil bolishiga olib keladi. Tindirishning haddan tashqari uzoq davom etishi ham mahsulot sifatiga salbiy t a ’sir qiladi. T agdonli n o n lar (pechning tagdonida pishirilgan) yoyilgan, qolipli nonning ustki qobigl tekis va hatto botiq ham boiishi mumkin. Pishirish. B u g ‘doy u n id an ta y y o rla n a d ig a n 0,5 kg m assali batonlarning xamir zuvallarini pishirish, pechlarning pishirish kamerasida 240-280 °C haroratda, 20-24 daqiqa davomida amalga oshiriladi. Bunda issiqlik almashinishi, kolloid-kimyoviy va biokimyoviy jarayonlar natijasida xamir tayyor mahsulotga aylanadi. Pishirilgan mahsulotlarni saqlash va savdo tarmoglga uzatish. Pishirilgan batonlar non saqlash xonalariga uzatilib, lotoklarga, ulardan vagonetkalarga yoki konteynerlarga joylanib toki savdo tarmoqlariga uzatilganicha saqlanadi. Maxsus tashish vositalari yordamida non mahsulotlari savdo tarmoqlariga olib ketiladi. Saqlash davrida (non saqlash joylarida va savdo tarmoqlarida) non mahsuloti sovuydi, uzoq muddatda saqlanganda esa qotadi. Bug‘doy unidan batonlar ishlab chiqarish texnologik jarayonining asosiy bosqichlari ana shulardan iborat. Non ishlab chiqarish mashina-apparaturaviy sxemasi. Zamonaviy kom pleks m exanizatsiyalashtirilgan novvoylik korxonasida non m ahsulotlarini ishlab chiqarish m ash in a-ap p aratu rav iy sxemasi 1- rasmda keltirilgan. 9 1-rasm. Batonsim on non m ahsuloti ishlab chiqarish m ashina-apparaturaviy sxemasi Sxema xom ashyoni qabul qilishdan boshlab tayyor mahsulotni savdo tarmoqlariga uzatishgacha bo ‘lgan bosqichlar va operatsiyalarni qamrab olgan. Un novvoylik korxonasida avtountashgich 1 bilan, q o ‘shimcha xom ashyolar esa avtomashinalar 2 bilan keltiriladi. Quvur 3 orqali un diskli q o ‘shgichlar yordamida siloslar 4 ga saqlashga keltiriladi. Filtrlar 6, 10, 14 tashuvchi havoni un ch an g id an to zalab beradi. K eyin rotorli ta ’minlagich orqali un siloslardan elaklar 9 yuqorisidagi idishlar 8 ga keltiriladi va u yerdan oraliq sig‘imlar 11 ga keladi. Un tarozilar 12 da o ‘lchangach bunker 13 ga t o ‘kiladi, keyin esa quvur orqali ishlab chiqarish bunkerlari 15 ga tushadi. Suv suv-o‘lchagich baklar 16 da tayyorlanadi, q o ‘shimcha xom ashyolar esa yig‘gichlar 17...20 da eritma holida tayyorlanadi. Xamir qorish uchun xamir tayyorlash agregati 29 ning xamir qorish mashinasi 26 ga dozator 25 orqali un, doimiy sathli baklar 21...24 dan dozator 27 orqali qo ‘shimcha xom ashyolar eritmalari keltiriladi. Bijgigan xamir ta ’minlagich 28 yordami bilan bo ‘laklagich 30 ga keltiriladi, bu yerda m a ’lum massadagi b o ‘laklarga bo‘lingach transportyorlar 31, 32 xamirni dumalatuvchi 33 ga, keyin esa toblash mashinasi 34 ga olib keladi. Joylagich-manipulyator 35 xamir mahsulotlarni tindirish shkafi 36 ning belanchaklariga joylashtiradi. Tindirilgan xamir mahsulotlar transportyor 37 bilan tonelsimon pechning tagdoniga keltiriladi. Pishgan non transportyor 39 bilan taqsimlagich transportyor 40 yoki aravacha 48 ga yo‘llanadi. Y o ‘naltiruvchi qurulm alar 41 bilan non, taxlash agregatlari 42 ga, keyin esa konteynerlar 43 ning lotoklariga keltiriladi. Komplektlovchi aravacha 45 savdo tarmoqlari buyurtmalarini navlarga ajratish uchun xizmat qiladi. Yuklangan konteynerlar to ‘plagichlar 44 da yigiladi, bu yerdan ular konteyner-yuklovchi 46 bilan ekspeditsiya rampalarining yuklash joylariga t o ‘qnashuvchi mexanizm bilan m ahkam lanadigan avtonontashigichlarga yuklanadi. Tayanch iboralar Xom ashyoni ishlab chiqarishga tayyorlash; xamir tayyorlash; xamirning bijg ‘ishi; xamirni «mushtlash»; xamirni bo ‘laklash; xamir zuvalalarinipishirish; tayyor mahsulotni saqlash.