“Nonning tug’ilishi”

“Nonning tug’ilishi”
“Ilk qadam” maktabgacha ta’lim muassasasining davlat o’quv dasturi asosidagi fan va tabiat markazlarida ishlash.
(3-4 yosh)


Mashg’ulotning maqsadi; Bolalarda nonni bunyodga kelishi haqida tasavvurlarini shakllantirish. Non inson xayoti uchun foydali va zarur mahsulot ekanligi haqida bilimlarni kengaytirish.
Rivojlantiruvchi; Anglash-tadqiq qilish va samarali faoliyatini rivojlantirish. O’yin orqali nonga, nonvoylarga nisbatan xurmat hissini tuyadilar, nonni isrof qilmaslikka o’rganadilar.
Ta’limiy; Atrofdagi olamni ongli ravishda idrok qiladi. Tarbiyalanuvchilar non undan tayyorlanishi, un bug’doydan olinishi, bug’doy dalalarda etishtirilishi haqida tushunchaga ega bo’ladilar.
Kutilayotgan natijalar ; Kuzatuvlar asosida xulosa qiladi va umumlashtiradi. Voqea va xodisalarni ketma-ketligini anglaydi.
Kerakli jihoz; Dehqon bobo va nonvoyning ish kiyimlari, ish qurollari, tandir va tegirmon maketi, bug’doy boshog’i, un, non mahsulotlari.
Mashg’ulotning borishi; Tarbiyachi stol ustiga bir savatchada kulcha nonlarni qo’yib, bolalar qaranglar, men nima olib keldim?
Bolalar; Non
Tarbiyachi; Xammamiz nonni yaxshi ko’ramizmi?
Bolalar; Ha
Tarbiyachi; Bolajonlar nonning qanday paydo bo’lgani xaqida so’zlab bermoqchiman. Qadim zamonlarda odamzod yaralibdiki, iste’mol qilayotgan ne’matlar ichida eng mazalisi dukkakli mahsulot bug’doy bo’lgan. Bug’doy qattiq bo’lgani uchun, ba’zi kishilar uni tosh bilan ezib, un qilib yeyishgan. Kunlardan bir kuni ezilgan bug’doyga suv to’kilib ketgan, uni yeb ko’rishsa yanada mazali ta’mga kirgan va shundan keyin xamir qorish urfga kirgan. Mana bolajonlar xamir tayyorlashni qanday qilib o’rganganimizni ham bilib oldik. Bolajonlar kelinglar bu kulcha nonlarimiz savatchaga kelib tushuncha qancha mehnat sarflanishini birgalikga o’rganamiz.
(Tarbiyachi rollarni bo’lib beradi va ularni o’z makonlariga joylashishlarini so’raydi.)
Tarbiyachi; Bolalar yuringlar, daladagi ishlarni kuzataylikchi;
Assalomu alaykum Dehqon bobo, nima qilyapsiz?
Dehqon bobo; Va-alaykum Assalom, bolalarim
Kuz faslida dehqonim
Yerga beradi unim
Ekib bug’doy urug’ni
O’stirar bilmay tinim.
Mana bolalarim bug’doy ekishni ham boshlab yubordik.
Bolalardan biri; Dehqon bobo bu ekayotgan bug’doyingiz qachon pishib yetiladi.
Dehqon bobo; Qish o’tar, bahor o’tar
Bobo dehqon ham kutar
Yoz kelishi bilanoq
Bug’doylar tugar boshoq
Bu ekayotgan bug’doyimiz yoz fasliga kelib pishib yetiladi va xirmonimizni oltin boshoqlarga to’ldiradi.
Tarbiyachi; Rahmat sizga Dehqon bobo. Endi bolajonlar, tergirmonga boraylikchi u yerda tegirmonchi akamiz nima ishlar qilayotgan ekan. Assalomu alaykum tegirmonchi aka, nima qilayapsiz?
Tegirmonchi;
Men pishdim der terib ol
Tegirmonga borib sol,
Aylanar bug’doy unga
Qancha kuch ketar bunga.

Unlar qopga solinar,

Bozorga yo’l olinar
Tayyor mahsulotdan so’ng
Yaxshi hamir qorilar.
Tarbiyachi; Qaranglar-a bolajonlar, bug’doy tegirmonga yanchilib unga aylanarkan, un qoplarga solinib bozorga yo’l olar ekan.
Tarbiyachi; Endi navbat nonvoyxonaga, yuringlarchi bolalar nonvoychi akamiz nima ishlar bilan band ekan.
Assalomu alaykum nonvoychi aka, biz nonning qanday pishirilishiga qiziqib yoningizga keldik.
Nonvoychi; Va-alaykum assalom bolajonlar. Qani marhamat kelinglarchi.
Xamir oshiriladi.
Nonvoy shoshiriladi.
Tandirga o’t yoqadi
Nonlar pishiriladi

Xo’shbo’y is xamma yoqda

Nonlar pishgani choqda
Qarang qanday mashaqqat
Yesang qolar dimoqda
Tarbiyachi; Rahmat sizga nonvoychi aka. Bolalar mana sizlar bilan nonning qanday qilib tayyor bo’lishi xaqida ancha ma’lumotga ega bo’ldik. Bolajonlar mana o’yin orqali nonga, nonvoylarga nisbatan hurmat xissini tuydik, nonni isrof qilmaslikni o’rgandik.
Tarbiyachi; Bolajonlar non haqida sizlar ham she’r bilasizlarmi?
Bolalardan biri;
Nonni asrang avaylang,
Uvol bo’lar ushoq ham.
Yopiq idishda saqlang,
Shunda bo’lmaymiz hech kam.
Tarbiyachi; Barakalla bolajonlar, bugungi mashg’ulotimizda hammalaringiz o’z rollaringizni juda chiroyli ijro etdingiz.
Endi sizlar bilan fan va tabiat markazida bug’doy ekishni o’rganamiz.
Tarbiyachi bolalar bilan maxsus tuvaklarga bug’doy ekishni o’rganadi. Mashg’ulot so’nggida tarbiyachi bolalarga mavzu yuzasidan savol, javoblar qiladi va rag’batlantiriladi.


Surxondaryo viloyati
Sho’rchi tumani 29-MTT tarbiyachisi
Eraliyeva Gulchehra