O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
“Kompyuter injeneringi” yo’nalishi
DBM401- guruh talabasi
Safarov Qudrat
“Ma’lumotlar bazasi” fanidan tayyorlagan
1-mustaqil ishi
Mavzu: Ma’lumotlar bazasini normallashtirish
O’qituvchi: Mansurova Maxina
Toshkent – 2023
Normallashtirish deganda berilgan munosabatni bir necha marta oddiy va kichik munosabatlarga ajratish tushuniladi. Bu jarayonda mumkin bo‘lgan barcha funksional bog‘lanishlar aniqlanadi.
Misol. A va V atributlar berilgan bo‘lsin. Agar ixtiyoriy vaqtda A atributni bittadan ortiq bo‘lmagan qiymat mos kelsa, unda V atributda funksional bog‘langan deyiladi va quyidagicha belgilanadi:
A → V Shaxsiy nomer → FamiliyaMasabi → Maosh bog‘lanishlar MB uzluksiz o‘zgarib turadi. Unda yangi ma‘lumot elementlari qo‘shiladi. Ular orasida yangi aloqalar yoki bog‘lanishlar o‘rnatiladi va ularni qayta ishlashni yangi usullari qo‘llaniladi. Bu jarayonda imkoni boricha foydalanuvchi yaratgan MB bilan ishlash uchun yaratilgan dastur ilovasini kam o‘zgartirishga harakat qiladi.
Bu muammoni hal qilish uchun ma‘lumot elementlarini asosli ravishda guruhlarga birlashtirish va ular uchun kalitlarni aniqlash yo‘li bilan hal qilinishi mumkin. Hozirgi kunda axborot tizimlari ishlab chiqaruvchilar ma‘lumotlarni 3 – normal formada tasvirlab ishlatishni taklif etadilar.
Funksional bog‘lanish tushunchasi. Relyasion MB da
ma‘lumotlarni
strukturasidan tashqari ularni sxematik
informatsiyasiga ham etibor beriladi. MB ni strukturasi haqidagi
informatsiya munosabat sxemasi yordamida beriladi. Sxematik
informatsiyalar esa atributlar orasidagi funksional bog‘lanishlar orqali
ifodalanadi. MB munosabatlarida atributlarni tarkibini quyidagi
talablarga javobberadigan qilib guruhlash kerak:
Atributlar orasidagi zaruriy bo‘lmagan takrorlanishlar
bo‘lmasligi kerak.
Atributlarni guruhlaganda ma‘lumotlar takrorlanishi minimal
darajada qilib ta‘minlanishi kerak.
Bu bevosita ma‘lumotlarni tez qayta ishlash imkonini beradi. Bo’nga normallashtirish jarayoni yordamida erishiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |