Normamatova ijtimoiy ish nazariyasi

Mijoz bilan ishlashning zamonaviy metodlari.


Ijtimoiy ish texnologiyalari uning amaliy jihatini aks ettiradi, ijtimoiy xizmatlar va professional kadrlar faoliyati samaradorligini aniqlaydi. Texnologik jarayonlarning mohiyati, mazmuni va namoyon bo‘lishidagi o‘ziga xosliklarni o‘zlashtirib olish mutaxassisni kasbiy tayyorlashdagi zaruriy shart va asos hisoblanadi:

• 
  ijtimoiy siyosatlari, metodlari va amaliyoti mijozlarga sifatli yordam ko‘rsatish va kasbiy ijtimoiy ishni qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan agentliklar va tashkilotlar bilan mustahkam hamkorlikda ishlang;
  
• 
  agentlik yoki tashkilotning nizomdagi maqsadlari va vazifalariga to‘la mas’uliyat bilan munosabatda bo‘ling;
  
• 
  ijtimoiy ishning eng yuksak andozalariga erishish maqsadida amalga oshirilayotgan ijtimoiy siyosatni, uning uslubiyoti va amaliyotini ishlab chiqishga o‘z hissangizni qo‘shing;
  
• 
  mijoz taqdiriga to‘la mas’uliyat bilan munosabatda bo‘ling;
  
• 
  ijtimoiy siyosatga, uning uslubiyoti va amaliyotiga zarur o‘zgarishlarni tegishli agentliklar va tashkilotlar orqali kiriting;
  
• 
  barcha imkoniyatlardan foydalansangiz-u, biroq o‘zgartirishlarni kiritishning imkoni bo‘lmasa, unda yuqori tashkilotlarga yoki manfaatdor keng jamoatchilikka murojaat qiling;
  
• 
  mijozga yoki jamoaga ijtimoiy ish samaradorligi to‘g‘risidagi hisobotni mijozlar, agentlik va tashkilotlar oldida vujudga keladigan muammolarni davriy tahlil qilish, shuningdek, shaxsiy faoliyatingizni tahlil qilish shaklidagi kasbiy hisobot sifatida taqdim qiling;
  
• 
  ijtimoiy ish axloqiy tamoyillari harakati, protsedurasi va amaliyotiga zid bo‘lgan harakatlarni qilmang.
  

Bixeviorial yondashuv – bu psixologning diqqat markazida inson xulq-atvori, aniqrog‘i “xatti-harakatdagi narsa”, “xatti-harakatlarda nimani o‘zgartirishni xohlaymiz” va “buning uchun maxsus nima qilish kerakligi”ga qaratilgan yondashuv. Xulq-atvor yondashuvi – bu xulq-atvor yondashuvi, bu yerda odam o‘z maqsadlariga ega bo‘lgan mustaqil shaxs sifatida emas, balki faqat tashqi sharoitlar tomonidan boshqariladigan organizm sifatida qaraladi.
Shunga ko‘ra, bixeviorizm (xulq-atvor yondashuvi) – bu xilma-xillik, xulq-atvor yondashuvining yo‘nalishlaridan biri. Xulq-atvor yondashuvi doirasidagi har xil yo‘nalishlar haqida.
Geshtalt terapiya – ekzistensial psixoterapiyaning zamonaviy tendensiyalaridan biridir. Uning asosiy maqsadi – shaxsning yaxlitligi, hayotning mazmuni va mazmunli bo‘lishiga erishish, atrofdagi odamlar va tashqi dunyo bilan aloqani yaxshilash uchun insonning onglilik darajasini oshirish.
Keling, oddiy hayotiy vaziyatlarni ko‘rib chiqaylik. Ayol o‘z ishiga shunchalik ishtiyoqi borki, uning beparvoligidan uzoq vaqtdan beri xafa bo‘lgan erini unutdi. Yoki onasi qizining boshidagi muammolarni doimiy ravishda aylantirib, ba’zi muhim hisobotlarni “qirib tashladi”. Yoki uzilgan muhabbat xotiralari sizni shunchalik bezovta qiladiki, siz qizil chiroq yonida ko‘chadan o‘tasiz.
Kognitiv terapiya – zamonaviy psixoterapiyaning eng keng tarqalgan va samarali yo‘nalishlaridan biridir. Ushbu usul bizning yetarli bo‘lmagan his-tuyg‘ularimizni adekvat hissiyotlarga aylantirishga asoslangan. Bu qanday sodir bo‘ladi? Bizning ko‘plab somatik va barcha psixologik kasalliklarimiz noo‘rin salbiy hissiyotlarning natijasidir. Depressiya, g‘azab, qo‘rquv, uyat, aybdorlik, tashvish, rashk, g‘azab kabi. Ularning tashqi ko‘rinishi bizning samarali faoliyatimizni to‘xtatadi va muloqot qilish qobiliyatimizga xalaqit beradi. Afsuski, bunday his-tuyg‘ular tezda o‘tmaydi va bizni uzoq vaqt qiynaydi.
“Majmuali yondashuv – bu siyosiy qarorlarni qabul qilishda uni hisobga olish tizimini tashkil etish orqali jamiyatning barcha darajalarida gender tengligi muammolarini joriy etish strategiyasi”.
Oila terapiyasi – bu odamlar yaqinlari va boshqa muhim odamlar bilan munosabatlarda duch keladigan muammolarni muntazam ravishda hal qilishga qaratilgan keng tarqalgan psixoterapiya usuli.
Psixosotsial yondashuvning maqsadi insonning ichki ruhiy hayoti va uning hayotiga ta’sir qiladigan tizimlararo munosabatlar o‘rtasidagi muvozanatni saqlashdir.