Nukus davlat pedagogika instituti Sirtqi bo’lim O’zbek tili va adabiyoti 4-kurs talabasi Allayarova Feruzaning Ta’lim natijalarini baholashning zamonaviy metodlari fanidan “Ta’lim natijalarini baholashni o’rganish muammolari” mavzusidan mustaqil

Nukus davlat pedagogika instituti Sirtqi bo’lim O’zbek tili va adabiyoti 4-kurs talabasi Allayarova Feruzaning Ta’lim natijalarini baholashning zamonaviy metodlari fanidan “Ta’lim natijalarini baholashni o’rganish muammolari” mavzusidan mustaqil ishi
Reja:
Dastlab “ta’lim texnologiyasi” tushunchasi AQSh olimlari tomonidan
kiritilgan (birinchi bor amerikalik psixolog B.Skinner tomonidan
qo’llanilgan bo’lib, u ta’lim texnologiyalari tushunchasini pedagogika va
psixologiyaning eng ilg’or bilimlarini ta’limda uyg’unlashtirish hamda
unumli foydalanish, deya izohlagan) va 1940-yillardan 50-yillar
o’rtasigacha o’quv jarayonida audio-vizual texnika vositalaridan
foydalanishni ifodalagan.
O’tgan asrning 50-yillari o’rtasidan 60-yillargacha “ta’lim
texnologiyasi” atamasida dasturlashtirilgan ta’lim nazarda tutilgan.
60-yillar o’rtalarida bu tushunchaning mazmuni chet ellarda
pedagogik nashrlarda va xalqaro konferensiyalarda keng muhokama etildi,
natijada ushbu sohada turli mamlakatlarda (AQSh, Angliya, Yaponiya,
Fransiya,Italiya, Vengriya) uni talqin qilish ikki yo’nalishda belgilandi.
Bugungi kunda mamlakatimizdagi pedagogik soha
mutaxassislarining ilmiy salohiyati ta’lim texnologiyalari mohiyatini ochib
berishga yetadi.
Ta’lim texnologiyalarini pedagogik fanning alohida
tarmog’i sifatida yoki faqat ta’lim amaliyotini maqbullashtirishga
yo’naltirilgan ta’lim yo’nalishi deb qarash ham ma’qul emas. Ta’lim
texnologiyasi bu sohadagi nazariy va amaliy izlanishlarni birlashtirish
doirasidagi faoliyatni aks ettiradi.
Kadrlar tayyorlash milliy dasturi ta’lim-tarbiyaning maqsadini yangi
yo’nalishga buradi: “o’tmishdan qolgan mafkuraviy qarashlar va
sarqitlardan to’la xalos bo’lgan, rivojlangan demokratik davlatlar darajasida
yuksak ma’naviy va axloqiy talablarga javob beradigan yuqori malakali
kadrlar tayyorlash” - deb belgilanadi.
Demak, ta’lim-tarbiyaning maqsadi
butunlay yangilanadi, unga mos holda ta’lim mazmunida ham, pedagogik
jarayonda ham yangilanish ro’y bermoqda, yangi texnologiyalar kirib
kelmoqda.
Yangi metodikalarni talab etadigan va unga o’zining ma’lum
xususiyatlarini joriy etadigan yangi texnikaviy, axborot-kommunikatsion,
audio-vizual vositalar mavjudki, ular ta’lim texnologiyalarini real voqealikka aylantiriladi.
Ta’lim texnologiyalari boshqa sohalardagi texnologik jarayonlar
bilan uzluksiz boyib boradi va an’anaviy o’quv jarayoniga, uning samarasini
oshirishga ta’sir ko’satishning yangi imkoniyatlarini egallab oladi. Afsuski,
bu jarayon h ozirgi ta’lim tizimida juda qiyin kechyapti, haqiqiy
kompyuterli ta’lim texnologiyalari o’zining ilmiy ishlanmasini kutyapdi:
“Kompyuterlarning shu kundagi qo’llanishi
Ta’lim texnologiyalari masalalari va muammolarini o’rganayotgan
pedagog, ilmiy-tadqiqotchi, amaliyotchilarning fikricha, ta’lim
texnologiyalari – bu albatta, axborot texnologiyalari bilan bog’liq
O’qitish, ta’lim jarayonida qo’llanishi zarur bo’lgan texnik vositalar,
kompyuter, masofaviy o’qitishdan foydalanish, deb belgilanadi. Ta’lim
texnologiyalarining bog’liq eng asosiy negizi – bu o’qituvchi va
talabaning belgilangan maqsaddan kafolatlangan natijaga hamkorlikda
erishishlari uchun tanlagan texnologiyalariga, ya’ni o’qitish jarayonida,
maqsad bo’yichakafolatlangan natijaga erishishda qo’llaniladigan har bir vositalar muhim sanaladi.
Nazorat qilish, baholash usullari va vositalari: qo’yilgan maqsad va
o’ q uv materiallari mazmuniga nisbatan tanlanadi. Agar qo’yilgan maqsad
bilan olingan natija bir-biriga mos kelsa, pedagogik jarayon nihoyasiga
yetadi. Bunda qo’yilgan maqsad bilan olingan natijaning to’liq mosligini
ta’minlashni ko’rsatib o’tish zarur, chunki ular predmetning obyektiv
muhim qonunlaridan kelib chiqadi.
Etiboringiz uchun
rahmat