Nuqtaning dengiz sathiga nisbatan balandligi absolyut balandlik bo‘lib, n bilan belgilanadi

Masshtab aniqligi. Masshtab bo‘yicha planda ko‘rsatish mumkin bo‘lgan joydagi eng kichik chiziq, uzunligi masshtab aniqligi deyiladi va t bilan belgilanadi. Planda lupaciz, sog‘lom ko‘z bilan 0,1 mm kesmani ajratish mumkin. 0,1 mm dan kichik chiziqni ko‘rsatib bo‘lmaydi. Shunga ko‘ra, plandagi 0,1 mm grafik aniqlik deyiladi; joyda bunga to‘g‘ri kelgan uzunlik masshtab anitligi deb ataladi. Masshtab aniqligi masshtab maxra–jining 0,1 mm ga ko‘paytirilganiga teng, ya’ni Masalan, 1:2000 masshtabning aniqligi t=0,1•2000=200mm=0,20 m; 1:5000 masshtabniki t=0,1•5000=0,50 m. Normal yuzlikli masshtabda aniqlik masshtab eng kichik bo‘lagining yarmiga teng,Masalan, 1:2000 masshtabda 1:5000 masshtabda esa m, m bo‘ladi. (II. 12) formula bo‘yicha hisoblangan turli soniy masshtablar aniqligi 2–jadvalda keltirilgan.Masshtab aniqligi bo‘yicha kichraytish darajasi M ni va plan massh–tabni topish mumkin. Masalan, t=0,5 m bo‘lganda. bo‘yicha bo‘ladi; shunga ko‘ra, plan masshtabi 1:5000 bo‘ladi. Bulardan tashqari, masshtab aniqligi yordamida karta masshtabi bo‘yicha kartada tasvirlash mumkin bo‘lmagan joy konturi shaklini va narsalar o‘lchamini aniqlash, joydagi kerakli ob’ektlarni o‘ziga o‘xshash qilib planga tushi-rish uchun qanday masshtab olish kerakligini ham bilish mumkin.
21. Karta – yuzining va uning ayrim katta qismining sferik yuzaga tushirilgan proeksiyasiningqog‘ozdagi kichraytirilgan tasviri; plan esa yer yuzi kichik qismining tekislikdagi gorizontal proeksiyasining qog‘ozdagi kichraytirilgan tasviridir.
Planda joydagi chiziqlarning uzunligi, ob’ektlar konturlarining maydoni va yo‘nalishlar orasidagi burchaklar to‘g‘ri tasvirlanadi, kartada esa ularning tasvirida ma’lum xatolar ro‘y beradi.
Planning masshtabi uning hama qismida bir xil bo‘ladi; ya’ni planda masshtab o‘zgarmaydi, kartada esa masshtab kartaning turli qismlaridagina emas, xatto bir nuqtadan chiqadigan turli yo‘nalishlar bo‘yicha ham o‘zgarib boradi;
Karta ma’lum kartografik proeksiya yoki zonal sistemasidagi to‘g‘ri burchakli koordinatada tuziladi; plan esa ko‘pichna shartli yoki maxalliy to‘g‘ri burchakli koordinata sistemasida tuziladi.
22. 1:5000 va undan yirik bo‘lsa –