Nuriddin Xalilov Olmosh
Download 123,5 Kb.
|
Olmosh 2
- Bu sahifa navigatsiya:
- (Rumiy)
Nuriddin Xalilov Olmosh o‘rnida qo‘llanishi mumkin.B) olmoshlarni gap o‘rnida almashtirib qo‘llash mumkin. C) yasama sodda olmosh qismlari qo‘shib, qo‘shma olmosh qismlari esa ajratib yoziladi. D) barcha hukmlar to‘g‘ri.
turini belgilang. A) kishilik olmoshlari B) ko‘rsatish olmoshlari C) belgilash olmoshlari D) o‘zlik olmoshi 3.Cho‘lquvarni na issiq, na suvsizlik yenga oladi, balki ular o‘z jasoratlari, mehnatlari bilan tabiatni zabt etishar. Ikkinchi gap tarkibidagi olmoshlar birinchi gap tarkibi dagi qaysi so‘z turkumlari o‘rnida qo‘llangan?A)ot B)sifat C)fe’l,sifat D)ot,sifat
A) Kim ko‘p o‘qisa, u ko‘p biladi. B) U Saidiy bilan do‘st edi, bu dolstlik otalarini ham munosabatdor qilgan edi. C) Istagim shuki, doimo tinchlik bo‘lsin.
5. Qaysi gapda o‘zlik olmoshi o‘rnida kishilik olmoshini qo‘llab bo‘lmaydi?
o‘zi. D) Yutuqlar o‘zimizniki. 6. Qaysi gapda narsa-hodisa so‘rog‘i belgi xususiyat o‘rnida qo‘llangan?
yuzi bilan boradi? C) Nima ishlari bor ekan? - so‘radi Zulayho xola. D) Yo qudratingdan, bu qanday odam? 7. Qaysi gapda belgilash olmoshi ot o‘rnida qo‘llangan? A) Dildorning ban gaplari haqiqat edi. B) Har bir inson o‘z baxti uchun kurashadi. C) Ovozi har qachongidan ham ta’sirhroq edi. D) Hamma perronda, hamma o‘z jigarini qidiradi. 8. Qaysi gapda bo‘lishsizlik olmoshi ishtirok etmagan?
9. Qaysi qatordagi gapda to‘rtta o‘rinda olmosh qo‘llangan? A) Hozir ham hech kim o‘z ismini aytmaydi. B) Hammasi joyida, do‘stlar, men hech kimdan, hech narsadan xafa emasman. C) Sizga ne bo‘ldi, ikki haftadan buyon faqiringizni zoriqtirib qo‘ydingiz. D) Hamma unga o‘girilib qarar, ammo Sattor Roziyadan boshqa hech kiinni ko‘rmas edi.
C) Hamma unga o‘girilib qarar, ammo Sattor Roziyadan boshqa hech kimni ko‘rmas edi. D) O‘zboshimcha unmas, o‘zbilarmon yolchimas.
A) belgilash B)ko‘rsatish C) o‘zlik D) kishilik
A) so‘z yasovchi qo‘shimcha B) egalik qo‘shimchasi C) kelishik qo‘shimchasi D) Sanalgan qo‘shimchalar kishilik olmoshlariga qo‘shiladi.
inson uchun aziz va muqaddasdir. 14. Qaysi qatorda gapda olmosh belgiga ishora qilgan? 1) Bu kabi voqeani oldin ham bir eshitganman. 2) Shunday voqeani oldin ham bir eshitganman. 3) Bunga o‘xshash voqeani oldin ham bir eshitganman. A) 1,2, 3 B) l,2 C) faqat 2 D) 2, 3 15. 1) Endi nima qilsam ekan, - deya Otabek o‘z-o‘zidan so‘radi. 2) Qizcha o‘zo‘zidan raqsga tushib ketdi. 3) O‘z-o‘zidan, mamlakat taqdiri hammani qiziqtiradi. Berilgan gaplardagi o‘z-o‘zidan so‘zining qaysi turkumga mansubligini izohlang.
3-gapda kirish so‘z C) 1-gapda olmosh, 2-gapda ravish, 3-gapda kirish so‘z
16 . Berilgan gaplaming qaysi birida olmosh sifat o‘rnida qo‘llangan?
Bu esa bog‘bonning jahlini chiqardi. D) Barchasi to‘g‘ri 17. Qyai gapda olmosh fe’l o‘rnida qo‘llangan? A) Gul ochildi. Uning ochilishi kishilarga rohat berdi. B) Gullarning ko‘pi pushtirang. Ana shu rang menga juda yoqadi. C) Karim gullarni uza boshladi. Bu esa bog‘bonning jahlini chiqardi.
18. Qaysi gapda qo‘llangan o‘lchov so‘zi alohida olinganda predmet nomini bildirib, matn ichidagina o‘lchov ma’nosini bildiradi?
19. Ega belgilash-jamlash olmoshi bilan ifodalangan gapni aniqlang.
20. Haqiqat shunday jonki, pardoz lining husnini buzadi. Bosh gapdagi olmoshning sintaktik vazifasini aniqlang.
21. Qaysi qatordagi gapda belgilash olmoshi ishtirok etmagan?A) Dildora hali yosh bo‘lsa ham, aqli butun. B) Dunyoning shodligi yig‘ilsa, butun Do‘stlar diydoridan bo‘lolmas ustun. C) Barcha shodlik senga bo‘lsin, Bor sitam, zorlik menga ...
orzularini bildirib turarkan. 22.Quyidagi olmoshlardan qaysi biri egalik qo‘shimchasi bilan qo‘llanmaydi? A. kim B. nima C. o‘z D. biz 23.Qaysi olmoshlar juft holda ham ishlatiladi? A. kishilik va ko‘rsatish olmoshlari B. ko‘rsatish, so‘roq, belgilash olmoshlari C. ko‘rsatish va o‘zlik olmoshlari D. faqat ko‘rsatish olmoshlari 24.Qaysi gapda olmosh ishtirok etmagan? A. Bahor andoqki, bulbul gul uzori toza istarmen. B. Na bo‘ldiki, siz shunchalar jim qoldingiz? C. Bolalar yugurgancha ketishdi, kimdir gullarga suv quya boshladi. D ... ba’zi odamlar mehnatdan qochadilar. 25.Belgilash olmoshi berilgan qatorni toping. A. har yerda B. Allaqachon C. hech yoqdan D. butun
chi qo‘shimchasini qabul qiladi D. shaxs-son qo‘shimchalarini qabul qiladi
bir--- so‘zi gumon olmoshi ma’nosini ifodalaydi? A. Sizni ko‘chada bir kishi chaqiryapti. B. Darsga bir Karim kelmadi. C. Bir qor yog‘adi, bir yomg‘ir. D. Ertaga bir dam olsam edi.
C.nisbat yasovchi qo‘shimcha D. Sanalgan qo‘shimchalar kishilik olmoshlariga qo‘shilmaydi.
A. tovush almashishi B. tovush tushishi C. tovush orttirilishi va tushishi D. fonetik o‘zgarish kuzatilmaydi
bo‘ladi? A. I shaxsga B. II shaxsga C. III shaxsga D. barcha shaxslarga 31.Kishilik olmoshlarining qaysi biri uslubiy talab bilan birlikni ham, ko‘plikni ham ko‘rsatuvchi olmosh o‘rnida kelishi mumkin? A. biz, men B. siz, sen C. sen D. biz va siz 32.Olmoshlar tarkibida ko‘rsatish ma’nosini kuchaytiruvchi so‘zni toping. A. bu B. Mana C. shu D. o‘sha 33.Qaysi olmosh o‘rnida faqir, kamina so‘zlari ma’nodosh sifatida qo‘llanishi mumkin? A.men o‘rnida B.biz o‘rnida C.o‘z olmoshi o‘rnida D. U o‘rnida
tarkibida boshqa so‘zlarga nisbatan kuchliroq ohang bilan aytiladi? A. kishilik olmoshlari B. so‘roq olmoshlari C. ega vazifasida kelgan so‘z D. kesim vazifasida kelgan so‘z 35.Quyidagi qaysi so‘zlar ba’zan nutqda ---men--- kishilik olmoshi o‘rnida qo‘llanishi mumkin? 1.~kamina; 2.~kishi; 3.~faqir; 4.~banda
A.1,2,3,4B.1,2,3C.1,3,4 D.1,2
A. men, biz B. sen, siz C. u, ular D. kamina, faqir
D. Berilgan gaplarda belgilash olmoshlari qo‘llanmagan.
A. faqat so‘roq olmoshlaridan B. so‘roq va ko‘rsatish olmoshlaridan C. so‘roq va kishilik olmoshlaridan D. so‘roq va o‘zlik olmoshlaridan
A. belgilash olmoshi B. ko‘rsatish olmoshi C. sifat D. Ravish
ham bir eshitganman. B. Unga bergan va’damning ustidan chiqdim. C. Bunda bor harorat, muhabbat, shafqat D. "Mana bunisi Manzuraxonga", -- deb uzatdi.
Vaqt allamahal bo‘lib qolgan edi C. Negadir taftishchining ovozi menga yoqmadi. D. Ot nima uchundir o‘rnidan jilmasdi.
A. Har kim o‘z qilmishiga yarasha mukofot oladi.B. Hech bir his aqldan ustun bo‘lmaydi. C. Siz bilan allaqayerda uchrash ganmiz. D. Eshik orqasidan kimningdir xirgoyisi eshitilardi.
C. Donolar uchun o‘zlarining hayotlari o‘zlariga ravshan. D. O‘zlarimi, kelsinlar! 44.Kishilik olmoshlari o‘zlik olmoshsi bilan almashganda qanday ma’no yuklanadi? A) yakkalash ma’nosi B) ta’kid ma’nosi C) manmanlik ma’nosi D) g‘ururlnish ma’nosi 45.Qaysi gapda narsa-hodisa so‘rog‘i belgi-xususiyat so‘rog‘i o‘rnida qo‘llangan? A. Nega uni otdami, aravadami eltib qo‘ymadi B. Kechagi gaplardan keyin qaysi yuzi bilan boradi C. Nima ishlari bor ekan? – so‘radi Zulayho xola D. Yo qudratingdan, bu qanday odam? 46.Qaysi gapda belgilash olmoshi ot o‘rnida qo‘llangan? A. Dildorning bari gaplari haqiqat edi B. Har bir inson o‘z baxti uchun kurashadi C. Ovozi har qachongidan ham ta’sirliroq edi D. Hamma perronda, hamma o‘z jigarini qidiradi 47.Har kim ko‘z oldida bir narsa topib, shunga ko‘z tikkan va u narsada Zebi o‘z otasini, Qurvonbibi o‘z erini, Salti qovog‘idan qor yog‘ib turgan sovuq bir so‘fini ko‘rardi. Ushbu gapda nechta o‘rinda olmosh qo‘llangan? A.5B.4C.6D.7 48.Olmoshlar quyida berilgan birliklardan qaysi biri o‘rnida almashinib qo‘llaniladi? A. so‘z o‘rnida B. so‘z birikmasi o‘rnida C. gap o‘rnida D. barcha o‘rinda 49.Qaysi gapda ko‘rsatish olmoshi so‘z ma’nosini aniqlab kelgan? A. Bu cholni butun yurt izzat qilardi B. Bu tushmi yo xayol, bu na turli kuy... C. Mana buni aytsa bo‘lar eng oliy zo‘r muammo D. A B va C 50.Qaysi gapda ko‘rsatish olmoshi gap o‘rnida qo‘llangan? A. Kim ko‘p o‘qisa, u ko‘p biladi B. U Saidiy bilan do‘st edi, bu do‘stlik otalarini ham munosabatdor qilgan edi C. Istagim shuki, doimo tinchlik bo‘lsin D. Kitobni ko‘p o‘qisangiz, undan ko‘p hikmat topasiz 51.Qaysi gapda ko‘rsatish olmoshi mavjud? A) Hamma o‘g‘ri bitta siz to‘gri B) Ikromjon xotinini qoldirib o‘zi idora tomon ketdi C) O‘zimni moziyning bag‘riga urdim D) Bu tushmi na hayol., bu turli bir hayol, qayerdan bu turli qushlar sayrashi? 52.Quyidagi qaysi olmoshlar egalik qo‘shimchasi bilan qo‘llanmaydi?
54. Nimani eksang, shuni o‘rasan. Maqolida qanday olmoshlar qo‘llangan?
55. So‘z ma’nosini aniqlab kelayotgan olmoshlar qanday tarzda qo‘llanadi?
56.Olmoshlarning qaysi turida qo‘shma olmoshlar bir turdagiolmoshlardan tashkil topgan? A) belgilash B) so‘roq C) ko‘rsatish D) kishilik 57.Uchala shaxs birlik, ko‘plikdagi olmoshlarga sinonim bo‘lgan olmoshlarni toping. A) ko‘rsatish B) so‘roq C) kishilik D) o‘zlik 58. Unda-bunda chiroqlar ko‘rinar edi. Gapda gumon olmoshi anglatgan ma’noni toping. A) o‘rin B) payt C) miqdor D) chegara 59. 1. Belgilash 2. Bo‘lishsizlik 3.gumon 4.kishilik 5.ko‘rsatish .Berilgan olmoshlarning qaysi turiga qo‘shimcha qo‘shilgandatovush tushishi va tovush orttirilishi bo‘lishi mumkin? A) 4,5 B) 1,5 C) 4 D)5
A) belgilash, o‘zlik olmoshlari B) so‘roq, belgilash olmoshlari C) kishilik, belgilash olmoshlari D) ko‘rsatish, belgilash olmoshlari
C) belgilash, so‘roq olmoshlari D) ko‘rsatish, belgilash olmoshlari
Gapdagi olmoshning turini aniqlang. A) o‘zlik, belgilash olmoshlari B) belgilash, kishilik olmoshlari C) so‘roq, belgilash olmoshlari D) belgilash, ko‘rsatish olmoshlari
A) so‘roq olmoshlariga alla-qo‘shiladi B) narsa so‘ziga alla- qo‘shiladi C) so‘roq olmoshiga –dir qo‘shiladi D) barchasi to‘g‘ri
buloq, balki, shu yerga kelib qayta ko‘z ochgandir. C) Kechirasiz, rais, kamina bugun emas, o‘g‘lingizni shogirdlikka olgandayoq aytganman. D) B, C
do‘stlaridan ayirmasin, oxir-oqibatda u yana o‘ziga do‘st topib olaberadi. Tuzilishiga ko‘ra olmoshning qaysi turi mavjud? A) sodda olmosh B) qo‘shma olmosh C) juft olmosh D) takror olmosh
qo‘shma olmosh mavjud? A) Bunday nusxalarning bor-yo‘qligidan hech kimga hech qanday foyda yoki zarar yo‘q. B) Komil inson esa hammaning joni. C) Shu-shu biz qadrdon bo‘lib qoldik. D) O‘sha voqealarni eslasam, o‘zimdan-o‘zim xursand bo‘lib ketaman.
hislar girdobiga tushib qoldi. Olmoshning tuzilishiga ko‘ra turini aniqlang. A) sodda olmosh B) juft olmosh C)takroriy olmosh D) olmosh yo‘q
B)Kim ko‘p kitob o‘qisa, u ko‘p biladi C)Men kelajagi buyuk yurt farzandiman D)Vatan har bir inson uchun aziz va muqaddasdir
A)ko‘rsatish B)belgilash C)gumon D)bular olmosh emas sifat 72.O‘zimni moziyning bag‘riga urdim, Va shu on shukrona aytib qaytdim men Kimdir ko‘rmay ketgan baxtni ko‘rdim men, Kimdir aytmay ketgan so‘zni aytdim men. Gapdagi olmoshlar sonini toping. A)4 B)5 C) 6 D ) 7
A) har so‘zi so‘roqqa qo‘shilib, to‘pdan ajratilgan shaxs, narsa, belgilarni bildirgan olmosh belgilash olmoshidir B) hamma, barcha, butun, belgilash olmoshlari shaxs, narsa, belgi, harakat jamlash ma’nosini ifodaalaydi C) bir so‘zi so‘roq olmoshlariga qo‘shilb, to‘pdan ajratilgan shaxs, narsa, belgilarni bildirgan belgilash olmoshini hosil qiladi D) har so‘zi bir so‘ziga qo‘shilib, to‘pdan ajratiilgan shaxs, narsa, belgilarni bildiradigan belgilash olmoshlarini hosil qiladi
A)Mukofotlar, faxriy unvonlar, nishonlar nomidagi birinchi so‘zgina bosh harf bilan yoziladi B) Hurmat ma’nosida qo‘llanilgan siz va o‘zingiz olmoshlari bosh harf bialn yoziladi C) Vazirlik va korxonalar, idora tashkilotlar nomi tarkibidagi har bir so‘z bosh harf bilan yoziladi D)Oliy tashkilotlar va oliy unvonning har bir so‘zi bosh harf bilan yoziladi
C)Halimaxonni ko‘rdim, hali ham o‘zgarmabdi: hamon o‘shanday D)Bolalar, qariyalarga yordam berish bizning eng birinchi shartimiz 76.Bir olmoshning ayrim tovush o‘zgarishi bilan takrorlanishidan hosil bo‘lgan olmosh qaysi gap tarkibida mavjud? A) O‘sha voqealarni eslasam, o‘zimdan o‘zim xursand bo‘lib ketaman.B) Yormat Yo‘lchi bilan yonma-yon yurib, eski tanish kabi undan-bundan so‘zlashib bordi.C)Mashina yuborsam, u-bularni berib yuborarsiz. D) O‘g‘lingiz uncha-muncha dardni ko‘rdim demaydi.
olmosh qoilangan? A) 5 B) 4C)3D)6
7 8 Qaysi gapda II shaxs egalik qo‘shimchasini qabul qilgan ko‘rsatish olmoshi qo‘llangan?
7 9 .Bunim yo‘q, unim yo‘q, Uyimda unim yo‘q. Ishimda unum yo‘q, Aytishga unim yo‘q.She’rda olmoshning nechta ma’no turi qo‘llangan? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 80.Olmoshlarning qaysi turida ko‘plik va kelishik qo‘shimchalarining so‘z o‘rtasiga qo‘shilishi kuzatiladi? A) o‘zlik olmoshida B) belgilash olmoshlarida C) bo‘ lishsizlik olmoshlarida D) gumon olmoshlarida 81. Qaysi olmoshlar oldidan kishilik olmoshlari qo‘llansa ta’kid ma’nosi ifodalanadi?
82. Olmoshning qaysi turida o‘xshatish, ta ‘kidlash ma’nolari ifodalanadi?
83. Qaratqich qaysi shaxsdagi olmosh bilan ifodalanganda, qaralmish belgisiz qo‘llanishi mumkin?
84. O‘n oykim, so‘nmishdir u tanish na’ra. Hamon firog‘ida fig‘on chekar Shosh. Bahor kelayotir, bosh ko‘tar, qara, O, surur kuvchisi, dongdor zamondosh. She’rda olmoshning qaysi ma’no turi qo‘llangan?
85. 1.U ona bo‘lishdan behad shod.2.U qiz uzoqda yashaydi.3. U biz qidirgan odam emas.4. Faqat u kishidan bir gap chiqadi. Qaysi gaptarkibida u so‘zi ko‘rsatish olmoshi bo‘lib kelgan? A) 1,2,3 B)l,3 C)2,4 D)2,3,4 86. Olmosh qo‘llangan birikmani aniqlang. A) sensirab gapirish B) o‘zbekning o‘zligi
87. Qaysi qatorda belgilash olmoshi ishtirok etmagan? A)Har kim o‘z quvonch, shodliklarini bildirib turarkan.B) Barcha shodlik senga bo‘lsin, Bor sitam, zorlik menga.C) Dildora hali yosh bo‘lsa ham, aqli butun.
88.Qaysi olmoshlarga kelishik qo‘shimchalari bevosita qo‘shila olmaydi?
89.Biz ona yurt, aziz vatan debon sog‘inch va orziqishlarda yashaymiz, mo‘tabar tuprog‘imizning har bir qarich yerini, har bir giyohini asraymiz.Gapda olmoshning nechta turi bor? A) 2 ta B)3 ta
90.U har kuni qo‘yini sog‘ib, sutni qo‘y egasining oldiga keltirardi. Gap to‘g‘risidagi hukmlarning nechtasi to‘g‘ri
olmoshi bor 3. Gapda belgilahs olmoshi bor 4. Gapda olmosh ot o‘rnida almashib kelgan A) 1 ta B) 2 ta C) 3 ta D) 4 ta 91.Men yoshligimdan hindlarning mehmon kelganda nikoh va boshqa marosimlarida qadrdonlari bo‘yniga gulchambar taqishlaridan o‘z –oz’imcha faxrlanaman. Gapda nechta olmosh turi qatnashgan? A) olmosh yo‘q B) 1 ta B) 2 ta C) 3 ta 92.Biz hayotlik chog‘larida ota-onamizning qadriga yetishimiz kerak. Axir ular bizni deb go‘dakligimizda allamahalgacha uxlashmaydi. Biz esa manman bo‘lib ularni qadriga yetmaymiz. Gapda olmoshning nechta turi bor? A)1B)2C)3D)4 93.Har doim turlangnan holda qo‘llanadigan olmosh(lar) sonini toping. A) o‘zlik kishilik B) kishilik ko‘rsatish C) gumon bo‘lishsizlik D) tog‘ri javob yo‘q 94.Barcha shodlik senga bo‘lsin, bor sitam zorlik menga.Barcha dildorlik senga-yu barcha xushtorlik menga. Gapda olmoshning necha turi qo‘llangan? A)1B)2C)3D)4 95.Badavlat donishmaddan so‘radilar: “Turmushingiz farovon bo‘lsa ham, nima uchun sizning xursand bo‘lib yurganingizni ko‘rgan emasmiz?” U shunday javob beribdi: “Chunki och-yalang‘och yashayotganlarni men hech qachon unutolmayman”. Keltirilgan parchada olmoshning nechta turi ishtirok etgan? A)1B)2C)3D)4
Gapda olmoshning nechta turi ishtirok etgan? A) 1 B) 2 C)3D)4 97.Qaysi gapda o‘zlik olmoshi predmetlik vazifasini bajargan? A) Biz o‘z tuprog‘imzini qo‘z qorachig‘idek asraymiz B) O‘zlik olmoshi predmetni ko‘rsatmaydi C)Soat o‘zi ishlab ketdi D) O‘zim ham yaxhsi bola emasman 98.Mana menman, u isyonning olmas avlodi, Mana menman, u gullaming hech sonmas yodi, Mana menman, falaklarga lov-lov o‘t qo‘yib, Otalarimning boshidan poydevor uyib. Kelajagim obidasin qurgan insonman! O‘sha jonman, o‘sha qonman va o‘sha shonman. Parchadagi olmoshlar haqidagi to‘g‘ri fikrni belgilang. A) Ko‘rsatish olmoshlari aniqlovchi va to‘ldiruvchi vazifasida kelgan.B) 3 o‘rinda kishilik olmoshi, 8 o‘rinda ko‘rsatish olmoshi qo‘llangan.C) 5 o‘rinda kishilik olmoshi, 6 o‘rinda ko‘rsatish olmoshi qo‘llangan. D)Kishilik olmoshi ega va kesim vazifasida kelgan
A)5B)3C)4D)6 +998 (99) 405-10-93 Download 123,5 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling