Nutq o`stirish nazariyasi va metodikasi fanining asosiy nazariy matni

XULOSALAR: 

Grammatika - fikr bildirish va boshqalar bildirgan fikrlarni tushunish uchun insonga 
zarur bo‘lgan bilimlar umumiyligidir. 

Bola tilga sust emas, balki faol, amaliy yondoshadi, o‘zi anglamagan holda doimo til 
hodisalarini taxlil qiladi. 

Butun til rivojining asosini bolaning predmetli faoliyati tashkil qiladi. Bolaning til 
borlig‘i elementlari bilan harakatlari xuddi predmetli olam elementlari bilan bo‘lgani kabidir. 

So‘z hosil qilishni (va so‘z o‘zgartirishni) egallashda bola morfemaning tovush 
qiyofasiga yo‘naladi. 

Bolalarning so‘z ijodkorligi - qoidalar, umumlashtirmalar, obrazli munosabatlar 
harakatlarini shakllantirish jarayonining yaqqol ko‘rinishidir. 

Grammatik elementlarni egallash jarayoni ko‘rgazmali tasavvurni shakllantirish 
asosida ro‘y beradi va u bir nechta bosqichlarga ega. 

Bugungi kun lingvistikasining asosiy vazifalaridan biri - son-sanoqsiz gaplarni tuzish 
hamda ularni tushunish qobiliyatini rivojlantirish tabiati va mexanizmini tushunishdan 
iboratdir. 

Bola kattalar tilining kategoriyalar tizimiga amal qilmaydi, aksincha u o‘zining 
«individual» til tizimining ichidagi vazifaviy xususiyatlariga asoslangan o‘z so‘zlari 
kategoriyasini yaratadi. 
 
NAZORAT SAVOLLARI: 

Grammatika deganda nimani tushunish lozim? 

Imitatsiya nazariyasi nimani anglatadi? 

Imitatsiya nazariyasiga qarshi qanday ilmiy dalillar mavjud? 

---

Bolalarning nutqini o’stirish fanining asosiy nazariy matni 

Butun til rivojlanishining asosini nima tashkil qiladi? Nima uchun shunday deb 
o‘ylaysiz? 

Bolaning grammatik elementlarni o‘zlashtirishi qaysi faoliyat negizida ro‘y beradi? 
Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati 
1. Edited by N.F. McGinn and E.H.Epstein Comparative Perspectives on the Role of 
Education in Democratization Frankfurt am Main; Berlin; Nev York; Lang, 1999 
2. R.M.Qodirova. O‘zbekiston bolalar bog`chalari va maktablarida bolalarga 5-6 yoshdan 
boshlab rus tilida dialogik nutqni o‘rgatish. T., ―O‘qituvchi‖1993.
3. F.R.Qodirova. Maktabgacha yoshdagi rusiyzabon bolalarni o`zbekcha so`zlashishga 
o`rgatish. T., ―O`qituvchi‖ 1993
4. R.M.Qodirova. Maktabgacha yoshdagi bolalarda dialogik nutqni rivojlantirishning ruhiy 
omillari. Qoz.,Sariog‘och, 1998. 
5. F.R.Qodirova. R.M Qodirova. Maktabgacha yoshdagi bolalarga ikkinchi tilni o`rgatish 
metodikasi. T., ―Sano-standart‖, 2004. 
6. F.R.Qodirova. R.M Qodirova. ―Bolalar nutqini rivojlantirish nazariyasi va metodikasi‖. T., 
―Istiqlol‖, 2006. 
7. Babayeva D.R. ―Nutq o`stirish metodikasi‖ T.: TDPU 2016-yil. O`quv qo`llanma