О е. X o ‘j a n a z a r o V, М. M ir s o V u r o V, Т. N o r b o b o y e V a ekologiya va barqaror taraqqiyot ta’limi

M anba: BM T T araqqiyot dasturi
R otor k m agj
P ed u k tor
E lek ft taqsim lagicli 
R otor 
wazora*: o ’lcliov 
torm ozi 
bo M ali
...^
Paixaluu xara 
katlantira digan 
m exaiiizm li 
rotorai k o ’rsatib 
n u iiv clu vutulkn
G enerator
Miamol 
y o ’nalisluga 
qarab b iuilislm i 
boshqarndigan 
lizim
M inora
E lek tor tarmogiga 
| ulanish
■^A-.'Sios 
" 
■
-* 
I

---

F . K O L O G I Y A
28-§. Biom assadan foydalanish
C horvachilik v a oziq-ovqat sanoatining organik chiqindilari 
biogaz ishlab chiqarish xom ashyosi hisoblanadi. Biom assani 
anaerob qayta ishlash paytida biogaz qurilm asida m aishiy 
iste’m olchilar tom onidan tabiiy voki suyultirilgan neft gazi (LPG ) 
o 'm ig a foydalaniladi yoxud uni issiqlik yoki elektr energiyasiga 
aylantirish m um kin. Ishlab chiqarilgan biogaz tarkibida 60-70 foiz 
m etan (S H 4), 30-40 foiz uglerod oksidi ( S 0 2) va 500 ppm
(prom ill) vodorod sulfid (N 2S) bor (21 -shakl).
B iogaz m oslam alarida foydalaniladigan biom assaning 80-90 
foizi g o 'n g d an ~ sutchilik ferm asi va qushxonlarning organik 
chiqindilari q o ‘shilgan holda tayyorlanadi. Q oram ollarning bir 
tonna g o ‘ngidan 25 m 3 , parrandachilik g o ‘ngidan 190 m J , sanoat 
chiqindilaridan 130 m 3 biogaz ishlab chiqariiishi mum kin.
B iogaz ishlab chiqarishda g o ‘ng y ig ‘ish uchun, odatda. 
qorarnollam i ferm alarda boqish talab etiladi.
B iogaz m osiam alaridan foydalanish quyidagi afzalliklarga
ega:
1. B iogaz S 0 2 ga qaraganda neytral y o q ilg 'i hisoblanadi, 
undan foydalanish esa, atm osferada organik chiqindilarni 
achitishda yuzaga keladigan m etan gazi m iqdorining 
k o ‘payishini oldini oladi.
2. A chitilgan biom assadan olinadigan o ‘g ‘it.larning qiym ati 
m iqdori bo sh lan g ‘ich xom ashyonikidan ancha yuqori.
3. F erm erlarga qarashii yerlarda oziqa m oddalarini ekologik 
xavfsiz va iqtisodiy foydali uslubda, ikkilam chi qayta 
ishlash - qattiq biom assani biogaz olish uchun achitishnm g 
afzalligi hisoblanadi.
- 1 36 -

---