O murodqulov. L

Savol va topshiriqlar:

1.Berilgan fe’llardan ﻯﺮﺍﺮﻤﺗﺴﺍﻰﺿﺎﻤ ۰ندﻤﺁ ، ﻥدﺸ ﻥﻮﺮﻴﺒ ،


yasang. نﺪﻴﺭﺨ

2.Fors tilidan o’zbek tiliga tarjima qiling.

ﻢﺘﺸﻮﻨﻴﻤ ﻪﻤﺎﻨ ﻦﻤ ﺪﻤﺁ ﻢﺮﺪﺎﻤ ﻪﻛﻴﺗﻘﻮ

ﻢﻴﺘﻔﺮﻴﻤ ﺮﻬﺸ ﻦﻮﺮﻴﺒ ﻦﺎﺘﺴﺒﺎﺗ ﻯﺎﻫﺰﻮﺮ

ﺖﻔﮕﻴﻤ ﻍﻮﺮﺩ ﺮﺎﻴﺴﺒ ﻰﻨﺍﻮﺠ ﻦﺎﭙﻮﭼ

3.Berilgan fe’llardan ﻯﺮﺍﺮﻤﺗﺴﺍﻰﺿﺎﻤ ning bo’lishsiz shaklini yasang

ﻢﻴﺗﻔﺮﻴﻤ ، ﺩﻴﺗﻔﺮﻴﻤ، ﻢﺘﺸﻮﻨﻴﻤ ، ﺖﻔﮕﻴﻤ ، ﻢﻴﺘﻔﺮﻴﻤ ﻦﻮﺮﻴﺒ

4.Fors tiliga tarjima qiling.

A) U hamisha yaxshi javob berar edi
B) Men o’z darslarimni kutubxonada tayyorlar edim. V) Do’stim darsdan so’ng mening oldimga kelar edi. G) Uning gaplari menga yoqar edi.
D) U forscha gaplashar edi.
E) Har yili yozda opam o’z bolalari bilan bizning bog’da dam olar edi.

5.Ko’rmoq, O’qimoq fe’llarini ﻯﺮﺍﺮﻤﺗﺴﺍﻰﺿﺎﻤ da tuslang.

Kerakli adabiyotlar:

1.Abdusamatov M. Fors tili. T. «O’qituvchi». 188-190. betlar.

2.Xalilov L. Fors tili. 1992 y T. «O’qituvchi» 42-46 betlar 3.Dehqonova L. Fors tilida mustaqil ish matnlari. GulDu 2004 yil

63

10-Amaliiy mashg’ulot:

Numerativlar

Ajratilgan vaqt-2 soat Asosiy savollar:
1 .Jonli predmetlar uchun qo’llanadigan numerativlar 2. Jonciz predmetlar uchun qo’llanadigan numerativlar

Mavzuga oid tayanch tushuncha va iboralar:
ﺎﺘ to ﺮﻔﻨnafar ﺲ ﺃﺮ ras نﺘtan ﻩﺎﮔﺗﺴﺪ dastgoh ﺖﻔﺠ jo’ft ﺕﺴﺪdast ﺪﻧﻮﺮﻔ farvand ﺐﺎﺒbob
ﺪﻟﺠ jeld ﻪﻨﺍﺪ done. Dars maqsadi:
Numerativlar haqida ma’lumot beriSh va uning yasalishini tushintirish. Identiv o’quv maqsadlari:
1 .Jonli va jonciz predmetlar uchun qo’llanadigan numerativlarni biladi 2.Fors tilidagi Numerativlar yordamida gaplar tuza oladi.
Ishni bajarish tartibi: 1-savol bo’yicha tushuncha berish

Fors tilida miqdor bildiruvchi sonlar odatda numerativ deb ataluvchi yordamchi so’zlar Bilan qo’llanib, predmetning son miqdori nechtaligini , donasini anglatadi. Numerativ son vva sanaluvchi predmetlar nomini bildirgan so’zlar orasiga qo’yiladi . Numerativlardan so’ng izofa kelmaydi. Fors tilida turli predmetlar uchun juda ko’p numerativlar ishlatiladi. Quyida biz ularning ba’zilarini ko’rsatib o’tamiz.

1.insonlar uchun ﺮﻔﻨnafar نﺘtan ( jon kishi)

ﻮﺠﺷﻨﺍﺪ ﺮﻔﻨ ﺮﺎﻫﭼ chahor nafar doneshju—to’rta student ﺮﺘﺨﺪ نﺘ ﻪﺴ se tan do’xtar-beshta qiz

64

ﺮﻔﻨ nafar va نﺘ tan numervtivlari sanaluvchi predmetsiz ham ishdatilishi mumkin. Bu holda ular numerativlik xususiyatini yo’qotib,mustaqil so’z ma’nosiga ega bo’ladi.

ﺪﻮﺒ ﺖﺮﺎﺒﻋ ﺮﻔﻨ ﺝﻨﭙ ﺰﺍ ﺎﻣ ﻩﺪﺍﻮﻨﺎﺨ

xonavode-ye mo az panj nafar eborat bud- Bizning oila besh kishidan iborat edi.

ﺪﺮﻛ ﻲﻨﺍﺮﻨﺨﺴ ﻉﻮﻀﻮﻤﻦﻴﺍ نﺎﻴﻮﺠﺷﻨﺍﺪ ﺰﺍ ﺮﻔﻨ ﺮﺎﻫﭽ

Studentlardan to’rt kishi shu temada doklad qildi.

3. Hayvonlar uchun ﺲ ﺃﺮ ras (bosh) O’n bosh qo’y ﺪﻨﻔﺴﻮﮔ ﺲ ﺃﺮ ﻩﺪ
etti bosh sigir ﻮﺎﮔ ﺲ ﺃﺮ ﺕﻔﻫ

2-savol bo’yicha tushuncha berish

Jonciz predmetlar uchun juda ko’p numerativlar ishlatiladi. Quyida biz ularning ba’zilarini ko’rsatib o’tamiz.

1.Uy-ro’zg’or va boshqa predmetlar uchun –to ﺎﺘ (ta,dona)

ﺰﻴﻤ ﺎﺘ ﻮﺪ do’to miz—ikkita stol
ﺪﺍﺪﻤ ﺎﺘ ﺝﻨﭙ panjto medod--- beshta qalam 2. Har turli mashinalar , stanoklar va avtomabillar uchun
ﻩﺎﮔﺗﺴﺪ dastgoh

ﻯﺮﺎﺒ ﻞﻴﺒﺎﻤﻮﺗﻮﺍ ﻩﺎﮔﺗﺴﺪ ﻞﻫﭽ chzhel dastgoh o’to’mo’bil-e bori --qIrq dona yuktashiydigan avtomobil.

65

3. Juft predmetlar uchun ﺖﻔﺠ jo’ft

ﺐﺍﺮﺠ ﺖﻔﺠ ﻚﻴ yek jo’ft jurob - bir juft paypoq ﺵﻓﻛ ﺖﻔﺠ ﻮﺪ do’ jo’ft kafsh- ikki juft oyoq kiyimi

4. Ba’zi kiyimliklar uchun ﺕﺴﺪdast ( dona ,qo’l)

ﺮﺍﻮﻠﺸ ﻮ ﺖﻛ ﺕﺴﺪ ﻚﻴ yek dast ko’t-o’ shalvor-bitta kastyum-shim نﻫﺍﺮﭙ ﺕﺴﺪ ﻮﺪ do’ dast nirohan- ikkita ko’ylak

5. Kema, paraxod, samolyotlar uchun ﺪﻧﻮﺮﻔ farvand ﻰﺗﺸﻛ ﺪﻧﻮﺮﻔ ﺮﺎﻫﭽ chahor favand kashti-to’rtta kema
ﺎﻣﻴﭙﺍﻮﻫ ﺪﻧﻮﺮﻔ ﺝﻨﭙ panj farvand havopeymo- beshta samalyot

6. Uy va imorotlar uchun ﺐﺎﺒbob (eshik)
ﻪﻨﺎﺨ ﺐﺎﺒ ﺖﺸﻫ hasht bob xone-sakkizta uy

7.Kitoblar uchun ﺪﻟﺠ jeld (jild, dona);
ﺐﺎﺗﻛ ﺪﻟﺠ ﻪﺴ se jild ketob- uch jild kitob

8. Boshqa ko’pgina predmetlar uchun ﻪﻨﺍﺪ done (dona); ﺐﻴﺴ ﻪﻨﺍﺪ ﺝﻨﭙ panj done sib-besh dona olma
ﻢﻟﻗ ﻪﻨﺍﺪ ﻩﺎﺠﻨﭙ panjoh done qalam – ellik dona ruchka