О. Рамазонов, О. Юсупбеков тупрокшунослик ва дехкончилик олий ÿtçye юртлари учун дарслик


Download 7.93 Mb.
Pdf ko'rish
bet57/139
Sana28.10.2023
Hajmi7.93 Mb.
#1729405
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   139
Bog'liq
Тупрокшунослик-ва-дехкончилик.Рамазонов-О

цирувчиларга 
булинади.
Олдини олувчи чоралар: экиладиган уругни бегона 
утлар уругидан тозалаш (1 класс даражасига келтириш), 
йирик ва унувчанлиги юкори уругларни экиш, гунг 
билан далага бегона утлар уругини келишига йул 
куймаслик, дала атрофида, йуллар чеккаси ва сугориш 
шахобчалари киргогида усган бегона утларни уругла- 
гунча уриб ташлаш, комбайнлар билан хосил йигил- 
ганда пастдан уриш, сугоришга берилаётган сувни бе­
гона ут уругидан тозалаш, бегона утларга карши каран­
тин (таъкиклаш) ишларини тугри ташкил этиш.
2. Биологик курашайрим замбуруг ва хашорат- 
лардан фойдаланиб бегона утларнинг ривожланишига 
йул куймаслик.
3. Кимёвий кураш. Бегона утларни йукотиш учун 
махсус кимёвий бирикмалар — 
гербицидлар
куллани- 
лади. Гербицид лотинча «герба» усимлик, «цидо» улди-
110


БЕГОНА УТЛАР ТАВСИФИ, ТАСНИФИ ВА КУРАШ ЧОРАЛАРИ
риш демакдир. Гербицидлар кимёвий таркибига кура 
органик ва неорганик булади. Усимликка таъсир эти- 
шига караб гербицидлар ёппасига кирувчи ва танлаб 
таъсир килувчиларга булинади.
Ёппасига кирувчи гербицидлар (фенорун, монурон, 
диурон ва бошкалар) маданий ва ёввойи усимликлар- 
ни бараварига улдиради. Бундай гербицидлар маданий 
экинлар билан банд булмаган шудгорларда, йул ва арик 
буйларида кулланилади.
Танлаб таъсир килувчи гербицидлар (2,4-Д, 2М-4х, 
днок, которан, прометрин, атрозин, симазин) айрим 
усимликларни улдириб, бошкаларга таъсир килмайди. 
Сугориладиган дехкончилик минтакаси тажрибалари- 
га мувофик 1 гектар ерга гербицидларни сепиш меъё- 
ри — 1,5—2 кг соф модца.
Гербицидларнинг купчилиги захарли. Шуни назар- 
да тутган холда улар билан ишлаганда албатта эхтиёт- 
лик чораларини куриш зарур. Буларга куйидагилар ки- 
ради:
• гербицид билан ишлаётган одам узини захарла- 
маслиги учун махсус химоя кийимлари ва мосламалар 
(комбинезон, кулкоп, респиратор, кузойнак ва хоказо) 
билан таъминланиши шарт;
• усмирлар, хомиладор ва бола эмизувчи аёлларнинг 
гербицидлар билан ишлаши катьиян ман этилади;
• гербицидлар билан ишлаётганда чекиш, сув ичиш, 
овкатланиш, меваларни истеъмол килиш мумкин эмас;
гербицид ишлатиб булингач, эритма тайёрланган 
жойнинг устини тупрок билан яхшилаб кумиб куйиш 
керак;
• гербицид ишлатилган жойда ёки унинг якин ат- 
рофида молларни боглаш, бегона утларни йигиб улар- 
га бериш мумкин эмас;
• гербицид ва унинг эритмасини далада колдириш 
мумкин эмас.
Юкорида кайд килинган тадбирларни амалга оши- 
рилмаса, уларга риоя килинмаса, гербицид билан иш- 
лаган одам, мазкур дала атрофида бокилган моллар 
захарланиши мумкин.
111


ДЕХК.ОНЧИЛИК
4. 

Download 7.93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   139




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling