O’ z b e k I s t o n r e s p u b L i k a s I
Download 145.5 Kb.
|
AXBOROT TEX DILOM
|
MAVZU: AXBOROT TEXNOLOGIYALARI AXBOROTLARNI YIG'ISH, SAQLASH, UZA-TISH, QAYTA ISHLASH REJA:
I KIRISH.
II ASOSIY QISIM. 1. Axborot texnologiyalari axborotlarni yig'ish, saqlash, uza-tish, qayta ishlash 2. WINDOWS OPERACION tizimi hakida ma`lumot 3. WINDOWS ning asosiy elementlari. 4. WINDOWS da kataloglar III HULOSA. V FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR. KIRISH
KIrish Inson har doim ahborot bilan tuknashadi. U ahborotni sezgi organlari orkali oladi.Shunga karamasdan ahborotning anik ilmiy ta`rifi yuk.Odatda bunday hollarda inson uz tushunchalariga asoslanadi. Tushuncha ta`rifdan shu bilan fark kiladi, har hil insonlar tushunchaga uzgacha ma`no beradi. Turmushda ahborot deganda insonning uni urab turgan tabiat va jamiyat tugrisidagi olgan ma`lumotlari tushuniladi. Ahborotni tabiatni kuzatib, odamlar bilan mulokatda bulib, gazeta va jurnallar ukib, televidenie eshittirishlarni kurib olish mumkin. Matematik bu tushunchaga yana ham kengrokkaraydi: U ahborot deganda nafakat sezgi organlar erdamida olingan ma`lu'otni balki uzi fikr yuritib hosil kilgan ma`lumotlarni ham kiritadi. Biolog esa yana ham ilgarilab boradi. U ahborot deganda sezgi organlari erdamida olingan ma`lumotdan tashkari ota-onadan bolalarga utgan gnetik ma`lumotlarni ham kiritadi. Shunday kilib, har hil ilmiy predmetlarda ahborot tushuncha endashishlar ekan. Informatika fani shu fanlardagi ahborotga bulgan umumiylikni ochib beradi. Bunday umumiylik turtta ekan: ahborot hosil kilish, uzatish (kabul kilish), saklash va kayta ishlash. Har bir fan bu turtta masalani har hil usul, vosita bilan echadi.Biz informatika fani buning uchun beradigan vositalarni kurib chikamiz. Informatika deb ahborotni hisoblash tehnikasi vositalari erdamida hosil kilish, saklash, uzatish, kayta ishlash konunlari va bu vositalarni ishlatish va boshkarish usullarini urganuvchi tehnik fanga aytiladi. Bu tariflan kurinadiki informatika tehnologiyaga juda yakin ekan, chunki kanday degan savolga javob berish talab kiliniyapti.Ilgari ma`lum bulmagan, tabiat va jamivt tugrisida bilim (ma`lumot) olish bilan boglik jaraen fan deyiladi. Bu bilimlarni moddiy va manaviy boyliklarni olish uchun kullash jaraeni tehnologiya deyiladi.Informatikani uzaro alokador uch kism tehnik vositalar(hardware), dasturni vositalar(Seftware) va algoritmik vositalar (brinwhre) algoritimda tasavvur etish mumkin.Uz navbatida informatikaning tehnik vositalari asosida komp'yuter etadi, dasturiy vositalari asosida turli hil programmalar (dasturlar) etadi.Algoritmik vositalar asosida algoritimlar etadi.Algoritim dab masalaning berilganlarini masalaning echimga aylantiruvchi koidalar ketma-ketligiga aytiladi.Dastur dab algoritimning eki komp'yuter tilida eki algoritmik til vositalarida tasvirlanishiga aytiladi.Komp'yuter ahborotni kabul kiluvchi, saklovchi, kayta ishlovchi, uzatuvchi tehnik vositadir.Informatikaning turli hil kismlari bor va u turli hil fanlar bilan chambarchas boglangan. Informatikaning nazariy asosini matematika, kibernetika, ahborotlar nazariyasi, algoritimlar nazariyasi, logika, kombinatorika kabi fanlar tashkil etadi Informatikaning yadrosini ahborotlar tehnologiyasi (AT) tashkiy etadi.Ahborot tehnologiyasi dab ahborotni kayta ishlash bilan bogliq tehnik va dasturiy vositalar majmuasiga aytiladi. Ba`zan ahborotlar tehnologiyasini komp'yuter tehnologiyasi dab, ba`zan amaliy informatika deb ham ataladi. ASOSIY QISIM. Axborot texnologiyalari axborotlarni yig'ish, saqlash, uza-tish, qayta ishlash usul va vositalari majmuidir. Axborot texnologiyasining vujudga kelishi va rivojianishini belgilovchi ichki va tashqi omillar mavjud bo'lib, ularni quyidagicha tavsiflash mumkin: Ichki omillar - bu axborotlaming paydo bo'lishi (yaratilishi), turlari, xossalari, axborotlar bilan turii amallarni bajarish, ularni jamlash, uzatish, saqlash va h.k. Tashqi omillar - bu axborot texnologiyasining texnik-uskunaviy vositalar orqali axborotlar bilan turii vazifalami amalga oshirish-ni bildiradi. Axborot texnologiyasining mazmunini quyidagi oddiy bir misol bilan tushuntirishga harakat qi-lamiz. Siz biror ma'lumot haqida boshqa bir viloyat (respublika, qit'a)da yashovchi o'rtog'ingiz bilan fikr almashmoqchisiz, deylik. Buni turii yo'llar orqali amalga oshirishingiz mumkin. Siz o'rtog'ingizga o'z fikringizni (o'z navbatida, o'rtog'ingiz ham sizgajavoban) quyidagi usullar orqali yetkazishingiz mumkin: 1) aloqa bo'limi orqali (yozma ravishda); 2) telefon tarmoqlari orqali (og'zaki); 3) zamonaviy telekommunikatsiya vositalari orqali. Hayotiy tajriba shuni ko'rsatadiki, bu usullardan foydalanish natijalari turlicha bo'ladi va natijalarga qarab, qaysi usuldan foydalanishni o'zingiz belgilab olasiz. Bozor iqtisodiyoti sharoitida, albatta, biror yumushni bajarish-dan oldin uni amalga oshirish uchun ketadigan mablag'larni chamalab ko'rishingiz lozim, aks holda uni amalga oshira olmasligingiz mumkin. Albatta, yuqorida ko'rsatilgan usullardan foydalanish uzatilayotgan axborot mazmuni va mohiyatiga bog'liq. Pirovardida, o'zingiz uchun iqtisodiy jihatdan eng arzon (hech bo'lmaganda arzonrog'i) va sifati yuqori bo'lgan usuini belgilab olasiz. Axborotni uzatish usullariga kelsak, 1- va 2-bandda ko'rsatilgan usullar bilan yoshligingizdayoq tanishib olgansiz va undan foydalanishni yaxshi bilasiz. Zamonaviy telekommunikatsiya vositala-ridan foydalanish esa ular bilan muloqot ko'nikma va malakalariga bog'liq. Shuning uchun dastlab zamonaviy telekommunikatsiya vositalarining o'zi nimaligini bilib olishingiz kerak. Zamonaviy telekommunikatsiya vositalari imkoniyatlarijuda keng tizim bo'lib, unga "Informatika va hisoblash texnikasi asoslari" fanidan ma'lum bo'lgan kompyuter, multimedia vositalari, kompyuter tarmoqlari, internet, intranet kabi tushunchalardan tashqari qator yangi tushunchalar ham kiradi. Bularga axborot tizimlari, axborot tizimlarini boshqarish, axborotlarni uzatish tizimlari, ma'lumotlar ombori, ma'lumotlar omborini boshqarish tizimi, bilimlar ombori kabilar kiradi. XX asming 90-yillaridan boshlab axborotlashtirish sohasi keskin rivojianib ketdi. Bizning asrimiz, ya'ni XXI asrni axborotlashtirish va kommunikatsiya asri deb bejiz atashmaydi. Axborotlashtirish nima va uning vazifalariga nimalar kiradi, uning asosiy xususiyatlari qanday, degan savollar hozirgi zamon jamiyatidagi har bir fuqaroni qiziqtirishi tabiiy. Chunki inson faoliyatini axborotsiz tasawur qilish qiyin. Hozirgi kunda har bir tashkilot, o'quv muassasasi, firma va ishlab chiqarishning barcha sohalarida rahbar va xodimlar faoliyatining samaradoriigini oshirish maqsadida boshqaruvjarayonlarini ma'lum darajada avtomatlashtirishga oid muammolarni yechish bilan shug'ullanadi. Bunda ular maxsus firmalarning mutaxassislari bilan uchrashadi, ularning faoliyati bilan yaqindan tanishadi, ular ishlab chiqaradigan mahsulotlarni ko'radi va pirovardida o'zida avtomatlashtirish uchun kerak bo'ladigan texnikjihozlami xarid qiladi. Albatta, tashkilotlarga o'matilgan avtomatlashtirish jihozlari yildan-yilga yangilanib, texnikjihatdan takomillashtirib boriladi. WINDOWS OPERACION TIZIMI HAKIDA MA`LUMOT WINDOWS OT- - yukori darajadagi ishonchliligi, yahshilangan bezagi, uz-uzini rivojlantirish uchun mahsus vositalari mavjudligi bilan ajralib turadi. WINDOWS-98 grafik mahsulotning kurinishi, tovush va zamonaviy tehnologiyalari buyicha yaratilgan mul'timedia ilovalarini kullash imkoniyatlarini yahshilaydi. Universal Serial Bus (USB) shinasi yordamida tashki kurilmalarning oson ulanishi va uzib kuyilishini ta`minlaydi, televidenie hamda shahsiy komp'yuterning imkoniyatlarini birlashtirishga imkon yaratadi. MISROSOFT firmasi garchand WINDOWS dasturiga dastlab 1983 yilda yaratgan bulsada yildan yilga uni takomillashtirmokda. Dastlab, WINDOWS 3.H versiyalari yakin utgan davrda WINDOWS 95, oradan kup yil utib WINDOWS-98, 2000, XP versiyalari butun jahonga, hususan Uzbekistonga ham kirib keldi. WINDOWS XP ning oldingi versiyalardan, hususan WINDOWS-95,98,2000 dan asosiy farki - uning ishlatilishi va Internetga kirishdagi soddaligi hisoblanadi. Unda Web tehnologiyasi buyicha uzgaruvchan yordam tizimi va komp'yuter ishlatilishini urgatuvchi 15 ta dastur mavjud. Web- yunaltirilgan interfeys foydalanuvchiga komp'yuterda, mahalliy komp'yuter tarmoKida hamda Web-tehnologiyada ahborotlarning bir hil shaklda ifodalanishini ta`minlaydi va shu bilan birga ahborotlar kidiruvini osonlashtiradi. Windows-98 ishlatilgan holda kurilmalarga kuyidagi minimal talablar kuyiladi: · processor - Pentium-100 mgc va undan yukori; · tezkor hotiraning hajmi - 16 Mbayt va undan katta; · tizimning standart urnatilishi uchun kattik diskda (vin chesterda) 195 Mb bush joy bulishi kerak, lekin tizimning konfiguraciyasi va tanlangan kismlar soniga karab, 120 dan 295 Mb gacha bush joy zarur bulishi mumkin; · kompakt-disklar va DVD disklari uchun diskovod; · monitor - VGA yoki undan ham yukori aniklikka ega bulgan kurilma; · kiritish kurilmalari - Microsoft Mouse sichkonchasi yoki unga mos boshka kurilma. WINDOWS programmasi bilan ishlash. WINDOWS muhiti hakidagi boshlangich ma`lumotlar WINDOWS muhiti foydalanuvchi uchun kulay bulgan kupgina imkoniyatlarga ega bulgan programmadir. U MS DOS OC imko niyatlarini sezilarli darajada kengaytiradi. WINDOWS muhitida ishlash natijasida foydalanuvchi kupgina kulayliklarga ega buladi. Bunda fayl va kataloglarning nushasini olish, kuchirish, kayta nomlash, uchirish va hokazo amallar tezda va yakkol bajariladi. Shu bilan birga bir paytning uzida bir nechta katalog bilan ishlash kobiliyatiga ega. Bu programma bir paytning uzida bir nechta masalalarni echishi, ihtiyortiy printer va displey bilan,MSDOSprogrammalari bilan ishlash kobiliyatiga ega. Yagona interfeysga,ya`ni WINDOWS turli versiyalari va programma ilovalari bilan ishlashning standart koidalariga egaligi muhimdir. Hozirgi kunda WINDOWS millionlab foydalanuvchilar e`tiborini uziga jalb etdi. 1. Microsoftfirmasi WINDOWS ni takomillashtirish borasida doimo ishlamokda. Sh u bilan birgalikda turli programm ilovalarning yaratilishi WINDOWSning turli imkoniyatlarini yanada oshimokda . BuMICROSOFTWORD,PAGE,MAKER,EXCEL,COREL DRAW va hokazolardir. WINDOWS 1983 yilda yaratilganiga karamasdan, u birinchi bor 1985 yilning noyabrida sotila boshlagan. WINDOWSning dastlabki turlari kamchiliklardan holi emas edi. Lekin uning 3.1 versiyasi tamomila yangi imkoniyatlarini taklif kilidi va barcha rakobatchilarni orkada koldirdi. Shuning uchun kismdaWINDOWS 3.1 hakidagi boshlangich ma`lumotlar,uning imkoniyatlari, afzalliklari bilantanishamish... Windows dasturini ishga tushurish uchun MS DOS OS ning buyruklar katorida win buyrugi klaviatura orkali kiritilib, "Enter" bosiladi yoki NC darchasidan WINDOWS katalogiga kirib, undagi win-com fayli ustiga kursatkich keltirilib "Enter" bosiladi. Ekran-da dastlab, yuklanish jarayonida Windows ning belgisi tushirilgan bayrok, paydo buladi, ma`lum bir dakikadan sung dasturning ta`minlash darchasi ochiladi. WINDOWS - imkoniyatlari WINDOWS operacion muhiti kuyidagi imkoniyatlarga ega. " Universal grafika-WINDOWS programmalarning kurilmalariga va programm ta`minotiga bogliksizligini ta`minlaydi. " Yagona interfeys-- WINDOWS da foydalanuvchining mulokoti yagona,ya`ni turli programmalar bilan ishlash koidalari umumiy. Shuning uchun yangi programma bilan ishlaganda bu koidalardan foydalanishinigiz mumkin. " Mavjud programm ta`minot bilan muvofikligi-- WINDOWS MSDOS ning barcha amaliy paketlari ,tahrirlagichlari , elektron jaldvallari ishini tula ta`minlaydi. " Kup masalaligi-WINDOWS bir paytning uzida bir necha maaslani hisoblaydi,bir programmadan boshkasiga utishni ta`minlaydi. " Mavjud operativ hotiradan tula foydalanish imkonichtini-- WINDOWS mavjud operativ hotiradan tula oladi.Kurilma resurslaridan ham tulik foydalanadi. Bu kurilmalar bilan mulokotni uzi ta`minlaydi. " Ma`lumotlar almashinuvi-- WINDOWS programmalararo ma`lumotlar almashish imkoniyatiga ega. Bu mahsus Clipboard (ma`lumotlar buferi), yoki DDE (ma`lumotlarni dinamik almashuvi,ya`ni boshka programma natjalaridanfoydalanish),yoki OLE (ma`lumotlardan ularni tahrirlagan holda foydalanish)yordamida amlaga oshiriladi. WINDOWS menyusi bilan ishlash WINDOWSkomandalari menyularida kayd etiladi. Har bir programma uz menyusiga ega. Menyu bilan ishlash tartiblari barcha programmalar uchun yagona. " Menyuga kirish uchun kursorni kerakli punktga keltirib ,sichkoncha tugmasi bosiladi. Natijalda punktga mos komandalar ruyhati hossil buladi. " Menyu punktning komandasini tanlash uchun, sichkrncha belgisini unga keltirib, sichkrncha tugmasini bosish zarur. Yoki punktning belgilangan harfini klaviaturadan terish kerak. " Tugmachalar yordamida menyuga kirish uchun avval [Alt] bosiladi., yunalish tugmachalari yordamida keraklisi tanlanib, [Enter] bosiladi. " Menyudan chikish uchun menyu nomida yoki menyudan tashkari ihtiyoriy joyja sichkoncha tugmasini bosing. " Yoki [Alt] va [F10] tungmachalaridan birini bosing . WINDOWS da barcha programmalarning menyu yozuvlari belgilangan koidaga amal kiladi. Sistemali menyudan foydalanish. Programma, piktogramma, hujjat darchalari sistemaoi menyuga ega. Sistemaoli menyuni ochish uchun yukori chap burchakdagi .... tugmachada sikoncha bosilishi zarur. Yoki klaviaturada [Alt] - [Spase] tugmachalari kiritladi. Sm [Alt] tugmachasi yordamida yopiladi. Sistemali menyuning komandalari SM asosan darchani ulchamlarini uzgartirish, yopish, joyini uzgartirish kabi vazifalarni bajaradi. SM komandalari sichkoncha yordamida yoki, [ ],[ ] tugmachalari yordamida tanlanadi. Programmalar bilan ishlash PB WINDOWS progorammalarining ishini boshkaradi. Ya`ni programmalarni ishga tushiradi va zurur holda ularni ishini tuhtatadi yoki undan chikadi, programmalarni gruppa biriktiradi. PB ni WINDOWS ning muhiti deb atasa buladi. WINDOWSga kirganingizda PB ning darchasi hosil buladi. Programmalar piktogrammalar shaklida PB darchasida joyclashadi. Piktogrammalar programmalar guruhiga biriktirlgan holda darchalarda joylashadi. " Pbning prolgramma guruhlari tashkil kilish yoki uchirish imkoniyatiga ega. " PB programmalarni hamda piktogrammalarni ishga tushiradi. " PB yordamida zarur holda programmani tuhtatishva WINDOWSdan chikish mumkin. " Startup yordamida WINDOWSga kirilganda programmalarni avtomatik tarzda ishga tushirish mumkin. " WINDOWS ga kirilayotganda [Shift] tugmachasi bosilsa, programpmalarning avtomatik ishga tushirilishi bekor kilinadi. Programmalar boshkaruvchisi darchasi " PB darchasida darcha va piktogramma shaklidagi programma guruhlari joylashadi. " Piktogrammaning izohiga karab, keraklisini tezda aniklashinigiz mumkin. " Programmalar vazifasiga binoan guruhlarga biralshtirilgan. " Darchani kulayli kuchun piktogrammaga aylantirib, programma guruhlari darchasi tashkarisida joylash mumkin. Programmalarni ishga tushirish " Programmani ishga tushirish uchun unga mos piktogrammada sichkoncha tugmasi 2 marta bosiladi. " Agar programma piktogrammaga aylantirilmagan bulsa, FILE menyusiga kirgandan sung RUN tanlanadi.Ekrandagi savolga javoban programmaning nomi kiritiladi va OK bosiladi. Fayl nomini kiritshda BROWSE menyusiga kirib ruyhatdan kerakli fayl tanlanadi. " Programma piktogramma shaklida bajarilishi uchun RUN komandasi tanlanadi. " Boshka programmaga utish uchun unga mos darchani ihtiyoriy joyida sichkoncha tugmasi bosiladi va kerakli programmaga utiladi. " Agar zaruk programma piktogrammada joylashgan bulsa, u holda moso piktogrammada sichkoncha tugmasi 2 marta bosilib, darcha aks holiga kaytariladi. Darchadan zarur programma tanlanib ishga tushiriladi. Agar zuru programma ekranda kurinmayotgan bulsa, [Ctrl]-[Esc] ni bosish natijasida ekranda ma`lumotlarni chikarish mumkmin. " Yoki zarur darchaga utguncha [Alt]-[Esc] tugmachalari bosiladi. Piktogrammalarni ishga tushirish " Piktogrammani ishga tushirish uchun unda sichkoncha tugmachasi 2 marta bosiladi. " Piktogrammani joyini darchada uzgaritirish uchun sichkonchadan foydalaniladi. Buning uchun sichkoncha tugmasini piktogrammada bosgan holda kerakli joyga kuchirib, sichkoncha kuyib yuboriladi. " Piktogrammani boshka darchaga uchirish uchun ikkala darcha ochik bulishi shart. Piktogrammani chngi joyga sichkoncha yordamida kuchiriladi. Nushasi kuchirilganda, [Ctrl] tugmasi bosiladi. Yangi piktogrammani tashkil etish Yangi piktogrammani tashkil etish uchun PB dagi FILE menyusida NEW punkti tanlanadi. Natijada ekranda savol hosil buladi. PROGRAM ITEM satri tanlanib, [OK] kiritiladi. Keyin programma kuyidagi keltirilgan tartibda hususiyachtlari aniklanadi. Programma hususiyatlarini aniklash Programma hususiyatlarini aniklash uchun unga mos piktogrammada sichkoncha tugmasini bosing va [Alt]-[Enter] ni kiriting . Natijada ekranda kuyidagi hususiyatlar ruyhati hosil buladi. Description-piktogramma ostki yozuvi; Comman Line-bajarilishi zarur bulgan programm faylning nomi va bajarish parametrlari kursatiladi. Working Directory-programma bajarilashidan avval joriy bulgan katalog; Shorcut Keys-programma tezrok bajaradigan tugmachalari majmui. Bunda kuyidagilardan foydalanish mumkin: [Ctrl]-[Alt],[Ctrl]-[Shift],[Alt]-[Sift],[Ctrl]-[Alt]-[Shift]: Change Icon-programma mos piktogramma shaklini uzgartirish mumkin; Run Minimized-programma piktogramma shaklida yuajariladi. Kerakli hususiyatlarni urnatish uchun ularni tanlab, [OK] ni kiriting. Piktogrammani uchirish " Piktogrammani programma guruhidarchasidan uchirish uchun unda sichkoncha tugmasini bosib, [Del] tugmachasi ki ritladi.Ekrandagi savolga javoban tasdik javobi beriladi. Programmalar guruhini kidirish, tashkil kilish va uchirish " Programmalar guruhi piktogrammasini ochish uchun unda 2 mart a sichkoncha tugmasi bosiladi. " Piktogramma yoki darchain topish uchn [Ctrl]-[]F6] tugmachalari ular ekranda hosil bulguncha bosiladi. Yoki PB da kerakliprogramma guruhi tanlanadi. " Programmalar guruhini tashkil kilish uchun PB da FILE menyusida NEW punkti tanlanadi Keyin PROGRAM GROUP satri tanlanib, OK bosiladi. Bunga javoban ekranda savol hosil buladi. Bunda, DESCRIPTION satrida tashkiol etilayotgan gruppa nomi, GROUP FILE satrida gruppa hakidagi ma`lumotlar saklanayotgan fayl nomi kiritiladi. Odatda bu fayl GRP kengaytgichiga ega . Faylning nomi kursatilmasa, uni Pbni uzi tanlaydi. Faylning nomini kiritib, OK tanlanadi. Fayllar bilan ishlash File Manager fayllar bilan ishlaydi. U fayllarni va kataloglarni nusha kuchirish, uchirish kayta nomlash, disk ruyhatini ekranga chikarish kabi imkoniyatlarga ega. Disketalarni formatlash, nushasini kuchirish bilan birga garfikli interfeysga ham egadir. Fayllar oshkaruvchisini ish tushirish va undan chikish " FB ga kirish uchun Pbda Fbning piktogrammasida sichkoncha tugmasi 2 marta bosiladi.Odatda uning piktogrammasi PB darchasining MAIN guruhida joylashadi. " FB danchikish uchn darcha chapdagi .... tugmasi 2 marta bosiladi. Yordamchikursatma olish uchun Help punktini tanlashinigz yoki [F1] tugmachasini bosishingiz zarur. Fayllar boshkaruvchisining darchasi FB ga kirgandan keyin ekranda kuyidagi rasm hosil buladi. Darchaning yukori kismida sarlavha satri, keyingi satrda menyu satri joylashadi. Darchaning ichki kismida bir yoki bir nechta panel bulishi mumkin . Bu panellarda diskdagi katalog lar darahti, fayllar hakidagi ma`lumotlar keltiriladi. Darchaning pastki kismida holat satrida chapdan - ajratilagn fayl yoki diskdagi bush joy hakidagi ma`lumot, ungdan - joriy katalog, fayllar , ularning hajmi hakidagi ma`lumot beriladi. Fayllar boshkaruvchisi panellari FB panellari disk va katalog hakidagi ma`lumotlarga ega. Panellarni darchalar kabi joyini almashtirish yoki ulchamini uzgartirishi mumkin. Panelning yukori kismida sarlavha, disk piktogrammalari satri joylashadi. Sichkoncha tugmasi piktogrammada bosilishi joriy diskning ruyhatini panelga chikaradi. Panel 2 kismga bulinadi. Chap da joriy diskning katalogolar darahti tasvirlanadi. Ungda joriy katalog fayllar ruyhati tasvirlanadi. " WINDOWS bir paytning uzida zarur bir nechta panelni ochish imkoniga ega. " Panelda diskning ruyhatni ochish uchun sichkoncha tugmachasini paneldagi diskning piktogrammasida 2 marta bosish kerak. " Panelni yopish uchun sistemali menyu yuelgiida sichkoncha tugmasini 2 marta bosing yoki [Ctrl]-[F4] ni kiriting. " Boshka panelga utish uchun shu panelning ihtiyoriy joyida sichkoncha tugmasini yoki [Ctrl]-[F6] ni ekranda kerakli panel hosil bulguncha bosing. Panelni buluvchi chizikni ham surish mumkin .Buning uchun sichkoncha belgisini chegarada joylashtirib, sichkonchaning chap tugmasini bosgan holda chizikni kerakli joyga utkazing. Fayl belgilari FB panelida fayllar hakida ma`lumot chikarilganda har bir faylning belgisi buladi. Ularning ma`nosi kuyidagicha. ..-Joriy katalogni katalog osti. Ruyhatning boshida alifbo tartibida katialoglar va keyin fayllar keltiriladi. Sichkoncha tugmasi belgida 2 matra bosilsa, kataloog osti hakidagi ma`lumot beriladi. ..-Joriy katalogni tub katalogi. Ruyhatni boshida keltiriladi .Sichkoncha tugmasi belgida 2 matra bosilganda, panelda tub kataloghakidagi ma`lumot hosil buladi. ..-Biror programmani ishga tushiriluvchi bajariluvchi fayl . bu EXE,COM,BAT va PIF kengaytgichli fayllar . Sichkon tugmasi ushbu belgida 2 matra bosilishi natijasida programma ishga tushiriladi. ..-Biror programma tomonidan ishlanuvich fayl. Unda sichkoncha tugmasini 2 matra bosilishi mos programmani ishga tushiradi. ..-''Sistemali'' yoki ''berkitilgan'' atributli mahsus fayl. ..-Odatdagi,bajarilishi mumkin bulmagan va himoyasiz fayl. Fayllarni ajratish NORTON COMMANDER kabi FB ham paneldagi fayllar va kataloglar nushasini kuchirish, joyini uzgartirish,uchirish imkoniyatiga ega. Buning uchun avval ularni ajratish zarur. " Bitta faylni ajratish uchun fayl belgisida sichkoncha tugmasini 2 marta bosiladi. Klaviaturadagi yunalish tugmachalaridan ham foydalanish mumkin. Bir necha faylni ajratish kuyidagicha bajariladi. " Avval birinchi faylni belgila,keyin [Ctrl] ni bosgan holda ketma-ket kolgan fayllarda sichkoncha tugmasini bosing. " Ketma - ket joylashgan fayllar guruhini belgilash uchun avval guruhning birinchi faylini belgilang, keyin [Shift] ni bosgan holda ohirgi faylini belgilanadi. " Katlogni guruhini belgilash uchun[Ctrl] ni bosgan holda guruhning birinchi birnchi faylida sichkoncha tugmasi bosiladi. Keyin [Shift] ham bosilib,ohirgi fayl belgilanadi. " Katalogning barcha fayllarni belgilash uchun [Ctrl]-[/] tugmachalari bosiladi. " Ajratishni bekor kilish uchun [Ctrl] bosgan holda, sichkoncha tugmasini fayl nomida bosiladi. " Fayllar guruhini belgilanishi bekorr kilish uchun fayllar ruyhati boshidagi belgida sichkoncha tugmasi bosiladi. Fayllar nushasini kuchirib utish Fayl yoki fayllar nushasini kuchirish kuyidagicha bajariladi. " [Ctrl]ni bosgan holda nushasi kuchirilayotgan faylda sichkoncha chap tugmasini bosing va sichkoncha belgisini kuchirish joyiga keltirib, sichkoncha tugmasi va [Ctrl]ni kuyib yuboring. Faylni kuchirayotganningizda sichkroncha belgisiga... belgisi kushiladi. Agar yuirnecha fayl kuchirilayotgan bulsa, .. belgisi hosil buladi. Bu amalning tugri bajarilayotganini tasdiklaydi. '' '' belgisi nusha kuchirilayotganligini anglatadi. Nusha kuchirilayotganda ekranda kuyidagi savol hosil buladi. " Agar fayl kuchirilayotgan katalog nomi tugri bulsa, ''Yes'' ni tanlang. " Amalni bekor kilish uchun ''No''yoki [Esc]ni bosing. " Fayl nushasini FB ning COPY komandasi yordamida kuchirishingiz mumkin. Bunda ekrnada hosil bulgan savolning ''TO'' maydonida fayl nushasi kuchiriladigan katalogt nomi kursatiladi va OK tanlanadi. " Agar katalogda nusha kuchirilayotgan fayl nomi bulsa bu hakidagi Sizni FB ogohlantiradi. Fayllarni kuchirib utish Fayllarni kuchirish nusha kuchirib amali kabi bajariladi. Faktgina bunda [Ctrl] tugmasini bosmaslik kerak. Bunda sichkoncha belgisiga kushiladi. Bu bitta fayl nomi uchun. ... Yoki fayllarni ajratib, [F7]tugmasi bosiladi. Menyudagi MOVE komandasidan foydalansa, ham buladi. Ekranda hosil bulgan savolning ''TO'' maydonida fayl kuchiriladigan katalog nomini kursatib, OK ni tanlash zarur. Fayllarni uchirish " Faylni yoki fayllar guruhini uchirish uchun ularni belgilab, .. tugmachasi bosiladi. Ekranda kuyidagi savol hosil buladi. tasdik uchun ''Yes'' ni , uchirishni bekor kilish uchun ''No''ni va barcha fayllarni uchirishni bekor kilish uchun ''Cancel''ni bu va kolagn fayllarni uchirish uchun ''Yes to AII'' ni tanlang. Faylni kayta nomlash Fayl yoki fayllar guruhini kayta nomlash uchun FB dagi FILE da RENAME komandasini tanlang. Suralayotgan savrolga javoban ''To'' maydonida faylni yangi nomini kiritb, OK ni bosing. Fayl atributlarini uzgartirish " Fayl yoki fayllar guruhi atributlarini uzgartirish uchun ularni ajratib, [Alt]-[Enter] bosiladi. " Yoki FB dagi FILE da PROPERTIES komandasidan foydalaniladi. Natjada ekranda kuyidagi savol hosil buladi " Bunda, .. belgisi bilan urnatilgan.. belgisi bilan urnatilmagan atributlar belgilangan. Fayllarning kuyidagi atributlari mavjud: Read onli-fakat ukish mumkin; Archive-arhivlangan Hidden-berkitilgan System-sistemali. " Atributlarni uzgartirish uchun sichkoncha tugmasi mos atributlarda bosiladi va Ok bosiladi. WINDOWS da kataloglar WINDOWS ning kamchiliklaridan biri uning kataloglar darahtini tulik kursatmasligidir.Buning sababi uning ma`lumotini NORTON COMMANDER dagidek faylda saklamasligidadir.U ma`lumotni diskni ukish yuli bilan beradi. " Agar FB dagi Tree da Indicate Expandable Branches rejimini tanlasangiz kataloglar hakidagi kuyidagi ma`lumotni olasiz. ..-katalog ochilishi mumkin bulgan kataloglarga ega. ..-katalog berkitilgan kataloglarga ega. ..-katalog kataloglarga ega emas. " Katolog darahtini ekranga chikarish uchun kerakli katalog uchun nomida sichkoncha tugmasi bosiladi.Varaklash uchun aylanetirish chizgichidan foydalaniladi. " Katlogni tez topash uchun katalog nomini birinchi harfi kiritiladi.Harfni kayta bossangiz ,shu harf bilan boshlanuvchi barcha kataloglar ruyhati hosil buladi. " Katlogni ochish uchun katalog nomi sichkoncha tunmasi bosiladi.Takroriy amal katalogni berkitadi. Katlog tashkil etish Katalog tashkil etish tartibi kuyidagicha. " Yangi katalog tashkil etmokchi bulgan katalogga kiring. " FILE menyusida CREATE DIRECTORY komandasini tanlang. Natijada ekranda mulokot darchasi hosil buladi. " Savolga javoban katalog nomini klaviaturadan terib Okni tanlang. Katalog tashkil etilgandan keyin unga MOVE yoki COPY komandalari yordamida fayl va kataloglarni kuchirishingiz mumkin. Kataloglarning nushasini kuchirib utish, kayta nomlash va uchirish " Katloglarni nushasini kuchirish, kayta nomlash, kuchirib utish va uchirish, fayllar uchun bajarilgan tartibda bajariladi. Katalog uchirilayotgandaFB Sizdan katalogdagi fayllarni uchirishgsha ruhsat suraydi. Boshka diskka utish " Boshka diskka utish uchun panelning yukori kismida kerakli disk piktogrammasida sichkoncha tugmasi bosiladi. Agarda [Shift] ni ham bossangiz, panelda diskdagi kataloglarni tulik darahti hosil buladi. " Darahtni tulik kurish uchun [*] tugmachasi bosiladi. " Tub katalogga kaytish uchun [Home]-[*] bosiladi. Fayllarni topish Faylni tez topish uchun FB dagi FILE menyusida SEARCH punkti tanlanadi. Natijada ekranda savol hosil buladi. " START FROM maydonida kidirilayotgan fayl nomini kiriting . " Natijada ekranda SEARCH REZULTS sarlavhali darchada hosil buladi. Bu fayllar bilan odatdagi darchada ishlagandek ishlash mumkin.Bu darchani yopish uchun sistemali menyu belgisida sichkoncha tugmasi 2 marta bosiladi. Disketalar bilan ishlash FBning DISK menyusi yordamida disketa ustida kuyidagi amallarni bajarish mumkin. " Disketani nushasini olish uchun disketani diskka urnatib COPY DISKmandasi tanlanadi. Ekranda hosil bulgani saolga javoban kuchirish manzili kursatiladi. " Disketani formatlash uchun FORMAT DISK menyusidan foydalaniladi. Savolga javoban disk nomi, disketa hajmi, zarur bulsa belgi va formatlash rejimi kiritiladi. " MAKE SYSTEM DISK joriy disk belgisini urnatadi. Belgi 11 tagacha simvolga ega bulishi mumkin. WINDOWS shriftlari " WINDOWSda hilma - hil shriftlar bilan ishlash mumkin. " WINDOWS kuyidagi shriftlarga ega. Chiziladigan - ekranga ma`lumotlar va menyuni chikarish uchun ishlatiladi. Bu: MS Sans Serif --- sillik shrift; MS Serif-sillik bulmagan shrift; Courier-ingliz bosma mashinasi shrifti; Masshtabli shriftlar - Ma`lumotni ekranga chikazish va chop etish uchun ishlatiladi.Bu: Arial-sillik bulmagan shrift; Times new Roman-sillik shrift; Courier New-ingliz bosma mashinkasi shrifti; Symbol-matematik belgilar va yunoncha harfli shrift. WINDOWS da yangi shriftni kiritsh uchun FB MAIN nining CONTROL PANELida sichkoncha tugmasini 2 matra bosing. Ekranda INSTALLED FONTS maydonida shriftlar ruyhati hosil buladi. Kerakli shriftni tanlab, SAMPLE satrida uning shaklini kurishingiz mumkin. WINDOWSni urnatish WINDIWSni urnatishning hilma-hil usulllari mavjud. Buning uchun WINDOWSning CONTROL PANEL(KP)idan foydalangan kulay. Kpni chikarish uchun Fbda MAINguruhidagi KP piktogrammasini ishga tushirish etarli. Ekranda Kpning darchasi hosil buladi. Bu darcha turli piktogrammalardan tashkil topadi. Bu piktogrammalarni ihtiyoriysiga kirish uchun mos piktogrammada sichkoncha tugmasini 2 marta bosish zarur. KP kuyidagi piktogrammalarga ega. Color-Ekranning rangini uzgartiradi. Fonts-Shriftlarni urnatadi yoki uchiradi. Ports-COM1 - COM4 portlarini tavsifini keltiradi. Mouse-sichkoncha belgisini harakatlanish tezligini boshkaradi. Desktor--WINDOWSda ekrannning parametrlarini kiritadi. Keyboard-Klaviaturani parametrlarini kursatadi. International-Kun va vakt, pul kabilarning kiritilish formatlarini urnatadi. Date/time-Joriy kun va vaktni kiritadi. Network-Tarmokka boglanishni ta`minlaydi. Sound-Tovush signallarini boshkaradi. Ayrim programmalar KP ga kushimcha piktogrammalarni kushadi. Ekranning rangini urnatish Ekranning rangini holagancha uzgartirish mumkin.Buning uchun COLOR piktogrammasiga kiriladi. Ekran rangini uzgartirish uchun COLOR SHEMES ruyhati ochiladi. Ruyhatdan hohlagan rangingizni tanlanshingiz mumkin. Buning uchun sichkoncha tugmasini tanlagan rangingizda bosib, OK ni bosishingiz zarur. Portlar parametrlarini urnatish COM1- COM 2 portning parametrlarini urnatish uchun Ports piktogrammasini chakirish zarur. " Kuyidagi parametrlarni uzgartirishingiz mumkin. Baud rate-ma`lumotlarni uzatish tezligi; data bits-beganlarni bit soni; stop bits-tuhtash bit soni; parity-toklik rejimi; Fiow control-kelishish rejimi. Milliy standartlarni urnatish Kpning International piktogrammasi kuyidagi standartlarni uzgartirish imkoniga ega6 vakt kun pul uzunlik ulchov birligini chikarish formatlari.Sichkoncha tugmasini piktogrammada 2 marta bosilgandan keyin kuyidagi savollar hosil buladi. Country -mamlakat; Language--- mulokot tili; Keyboard Layout-''US'' ni tanlash lozim; Measurement-ingliz yoki metrik uzunlik ulchov birligi4 List Sepatator-suz va elementlar ajratuvchisi(masalan .. vergul); Date Format-kun formati; Curency Format-pul formati. Uzgartirish uchun CHANGE punktida , keyin OK da sichkoncha tugmasi bosiladi. WINDOWS. ni urnatish shartlari WINDOWS ishlashi uchun kuyidagilarni bajarish lozim. " Autoexec.bat faylida TEMR katalogining doirasini aniklash lozim.Bu katalogda WINDOWS ning fayllari vaktincha saklanadi. Masalan: set TEMR C:\WINDOWS\-S:TEMR " Avvalambor TEMR katalogini WINDOWSda ochishshart. " AUTOEXEC.BATfaylida SHAREprogrammasini chakirish komandasini kiritish zarur. Bu komanda kup masalalik rejimda ma`lumotlarni saklanishini ta`minlaydi. " CONFIG.SYSda hotirani kengaytirish komandasini (XMS)komandasini kiritsh zarur.Yoki MS DOS kiruvchiHIMEM.SYS drayverdan foydalanish kerak.Yahshisi QEMMyoki 386MAXhotira taksimotchisidan foydalangan unumlirok. WINDOWShakida kushimcha ma`lumotlar WINDOWS da ma`lumotlar almashinuvi WINDOWSda ma`lumotlar programmalararo CLIPBOARD yordamida almashadi. Biror programma ma`lumotni CLIBOARDga joylab, undan boshka programmada foydalanish mumkin. CLIBOARD dan biror matn yoki rasm nushasini boshka hujjatga kuchirish uchun foydalnish mumkin. Ma`lumotlar almashish tartibi barcha programmalar uchun yagona. Buning uchun EDIT menyusidan foydalaniladi. Uning komandalari kuyidagicha: Copy(nusha kuchirish)-Ajratilgan ma`lumot nushasini CLIBOARD ga kuchiradi. Cut(kirkish)-Ajratilgan ma`lumotni CLIBOARDga kuchiradi. Paste(qo`yish)-CLIBOARDdagi ma`lumotni kursatilgan joyga kuyadi. " CLIBOARDdagi ma`lumotni ekranda kurish mumkin. Buning uchun CLIBOARD VIEWER programmasiga kiriladi.Bu programma Pbning MAINguruhida joylashgan. " Agar CLIBOARDdagi ma`lumot zarur bulmasa, .clp kengaytgichli mahsus faylni [Del] yordamida uchiriladi. Ekran nushasini hotiraga olish Ekran yoki uning kismi nushasini CLIBOARD ga kuchirish mumkin. Bu kuyidagicha bajariladi. [Prtscr]-- Ekranni CLIBOARDga kuchiradi. [Alt]-[PrtScr]-- Joriy darchani CLIBOARDga kuchiradi.Natijada ekran yoki darchaning tasviri CLIBOARDga kuchiriladi. Faylni yoki papkani o'chirish o Mening kompyuterim papkasida o'chirmoqchi bo'lingan ob'ektni toping va u bo'yicha sichqonchani shiqirlating. o Fayl menyusida O'chirish bandini tanlang. Faylni yoki papkani o'chirishni Yo'l boshlovchi yoki Fayllar dispetcheri dasturlari yordamida ob'ektni topib bajarish ham mumkin, lekin bu holatda ob'ektni sichqonchaning o'ng klavishasini shiqirlatib tanlash kerak. Kontekstli menyuda O'chirish bandini shiqirlating. Shuni nazarda tutish kerakki, o'chirilgan fayllar Korzinaga (Savat) joylashtiriladi - aslida fayllarni o'chirish korzina tozalanmagunga qadar amalga oshirilmaydi. Bu adashib o'chirilgan fayllarni engilgina tiklash imkonini beradi. Korzinada har doim o'chirilgan fayllar yig'ilib borishi sababli, qattiq disk to'lib ketmasligi uchun uni davriy ravishda tozalab turish kerak. Disklarni formatlash Mumkin bo'lgan variantlardan biri: o Mening kompyuterim papkasida formatlamoqchi bo'lgan disk bo'yicha sichqonchaning o'ng klavishasini shiqirlating. o Kontekstli menyuda Formatlash banda bo'yicha sichqonchani shiqirlating. o Paydo bo'lgan formatlash oynasida (32-rasm) formatlamoqchi bo'lgan disk sig'imini va formatlash usulini ko'rsating: a) tezkor - oldin formatlangan diskdagi hamma narsa o'chiriladi, b) to'liq - buzilgan sektorlarning borligini tekshirib, diskni real formatlash, v) faqat tizimli fayllarni ko'chirish - oldin formatlangan diskka operacion tizimning yuklash fayllari ko'chiriladi (disk tizimli bo'lib qoladi). WINDOWS-98 tizimi komp'yuterda ma`lumotlarni saklash strukturalarini boshkarish va kurib chikishni ikki usulda bajaradi: "Moy komp'yuter" (Mening komp'yuterim) va "Provodnik" (Boshlovchi) ilovalari yordamida. "Moy komp'yuter" (Mening komp'yuterim) ilovasi komp'yuterning faylli strukturasini va disklarini, jild va fayllarini, shu jumladan, "Panel' upravleniya" (Boshkarish paneli) va "Printeri" (Chop etish kurilmalari) ilovalari faoliyatini muvofiklashtirib boshkarish imkoniyatlarini yaratib beradi. "Moy komp'yuter" fayllarni uchirish, kayta nomlash, joyini uzgartirish, ulardan nusha olish uchun ishlatilishi ham mumkin. Ish stolidagi "Moy komp'yuter" ob`ektida sichkonchani ikki marta bossangiz, ilova oynasi ochiladi. "Moy komp'yuter" oynasi ochilganda, unda fayllar strukturasining yukori poKonasi aks etadi. Barcha ochish mumkin bulgan disklar kulrang ob`ektlar bulib, kolgan resurslar - sarik jild kurinishida namoyish etiladi. Agar (S:) disk belgisi ustida sichkonchaning chap tugmachasi bir marta bosilsa, oynaning past kismida joylashgan holat katorida diskdagi bush joy mikdori aks etadi. Diskdagi fayllar va jildlarni kurib chikish uchun diskning rasmchasi ustida sichkonchani ikki marta bosamiz. Natijada oynada disk ichidagi ahborot namoyon buladi. Agar disk ichidagi jild ustida sichkoncha ikki marta bosilsa, oyna uzgarib, monitor ekranida jild ichidagi ahborot paydo buladi. Boshka ob`ektlarda ham ikki marta sichkonchani bosish mumkin: Yo agar bu Ilova bulsa - Ilova ishga tushadi; Yo agar bu Uujjat bulsa - mos ilovadagi hujjat ochiladi. Faylli strukturaning poKonalarini aks ettirish uchun ekranga "Panel' instrumentov" (Uskunalar paneli)ni chikarish mumkin. Buning uchun "Vid" (Kurinish) menyusidan "Panel' instrumentov" (Uskunalar paneli) buyruKini tanlang. Bir nechta uskunalar aks etgan kator chikadi. Keyin "Perehod na odin uroven' vverh" (Yukoriga bir poKona utish) sarik piktogrammasini bosib, oldingi poKonaga uting. "Adres" (Manzil) katoridan turli disklarga, jildlarga, katta jildlarga utish uchun mukobil usul ishlatilishi mumkin. Buning uchun Siz adres katori ohirida turgan "pastga" kursatkichini bossangiz, turli disklar va jildlar ruyhati chikadi. Kerakli ob`ekt ustida sichkonchani bossangiz, oynada ob`ektdagi ahborot aks ettiriladi. Siz oyna ichidagi ob`ektlar tasvirlanishi turlarini "Vid" (Kurinish) menyusini yoki uskunalar panelining ung tomonida joylashgan turtta piktogrammani ishlatib uzgartirishingiz mumkin. Ular kuyidagilar: "Krupnie znachki" (Yirik belgilar), "Melkie znachki" (Mayda belgilar), "Spisok" (Ruyhat) va "Tablica" (Jadval). "Moy komp'yuter" (Mening komp'yuterim)da ob`ektlar tasvirlanishi tartibini uzgartirishning ikki usuli mavjud: "Vid" (Kurinish) menyusidagi "Uporyadochit' znachki" (Belgilarni tartiblash) ruyhatida ob`ektlar saralanishining shartlarini tanlash kerak. - "Tablica" rejimida har bir ustunning tepasida "Imya" (Nom), "Razmer" (Ulchov), "Tip" (Tur) va "Izmenyon" (Uzgartirilgan) tugmachalari aks ettirilgan. - Ustunning sarlavhasiga mos usib borish yoki kamayish tartibida ob`ektlarni saralash uchun kerakli tugmachani bosish kerak. "Vid" (Kurinish) menyusida "Kak Web stranica" (Web sahifasidek) buyruKi mavjud, uni faollashtirib, Ilovani Web sahifasidek jihozlash mumkin. "Fayl" menyusida fayllar, jildlar, disklar bilan ishlaydigan buyruklar yiKilgan: "Otkrit'" (Ochish), "Nayti" (Topish), "Formatirovat'" (Bichimlash), "Svoystva" (Hossalar) va hokazo. "Pravka" (Tahrirlash) menyusida bichimlash buyruklari yiKilgan: "Kopirovat'" (Nusha olish), "Vstavit'" (Kiritish), "Virezat'" (Kirkib olish), "Videlit'" (Ajratish) va hokazo. "Perehod" (Utish) menyusida utish buyruklari yiKilgan: "Nazad" (Orkaga), "Vpered" (Oldiga), "Na odin uroven' vverh" (Bir poKona yukoriga), "Na domashnyuyu stranicu" (Uy sahifasiga), "Putevoditel' po kanalam" (Kanallar buyicha yul kursatuvchi), "Poisk v Web" (Webda kidiruv) va hokazo. "Izbrannoe" (Tanlangan) menyusida Sizga Internet hizmatlarini ishlatish imkonini beradigan buyruklar yigilgan. "Spravka" (Ma`lumot) menyusida Ilovalar hamda tizim buyicha uzingizni kiziktirgan savollarga javob topishingiz mumkin. "Moy komp'yuter" (Mening komp'yuterim) ilovasini urganish jarayonida Siz anik bir masalani hal kiluvchi fayllar alohida jildlarda jamlanganini kurdingiz. Endi yangi, masalan, Sizning fayllaringizni saklaydigan jild yaratamiz. Buning uchun komp'yuter ekranida aks etgan oyna namoyon bulganida, S: diski belgisi ustida ikki marta sichkoncha bosiladi. Sung, "Fayl" menyusida "Sozdat'" (Yaratish) buyruKi faollashtiriladi. Namoyon bulgan ruyhatdan "Papka" (Jild) katori tanlanadi. Hosil bulgan darchada uzingiz hohlagan nomni kiritasiz va, albatta, ENTER tugmachasi bilan tasdiklaysiz. Jild tayyor. Shu jildga ba`zi fayllarni kuchirish uchun boshka jilddagi yoki diskdagi kerakli fayllar belgilanib, "Pravka" (Tugrilash) menyusidagi "Kopirovat'" (Nushalash) buyruKi yordamida nusha olinadi hamda "Pravka" (Tugrilash) menyusidagi "Vstavit'" (Qo`yish) buyruKi yordamida joriy jildga kiritiladi. Bu amalni uskunalar panelida joylashgan piktogrammalar yordamida ham bajarish mumkin. "Fayl" menyusidagi "Formatirovat'" (Bichimlash) buyruKi yordamida disketalarni bichimlash mumkin. Bichimlash jarayoni tugaganidan keyin ekranda ahborot oynasi chikadi. Undan Siz disketada kancha buzilgan joy borligini bilib olishingiz mumkin. Disketalarga ahborot yozishdan oldin yoki kattik diskning buzilgan joylarini tekshirish uchun "Proverka diska" ("Diskni tekshirish") ilovasi ishlatiladi. Uni ishga tushirish uchun "Pusk" tugmachasi bosilib, "Programmi/ Standartnie/ Slujebnie/ Proverka diska" ketma-ketligi bajariladi. Tekshirish jarayonida aniklangan buzilgan sektorlar mazkur ilova tomonidan bir yula tuzatib ketiladi. POWER POINTdasturi ishga tushirilgach, POWER POINTmulokot oynasi ochiladi. "Pustaya prezetaciya" (Blank Presentation) bu na matnga, na dizaynga ega bulmagan prezentaciyani boshlaydi. Lekin, uning erdamida siz boshlangich slaydni tanlashingiz mumkin. POWER POINT mulokot oynasi. Avval yaratilgan prezentaciyalarni ochish uchun sunggi parametr "Otkrit' prezentaciyu" dan foydalanishingiz mumkin.Bu parametr tanlanganda POWER POINT, oldin yaratilgan va hotirada saklangan prezentaciyalarni yuklash uchun (File Open) "Otkritie fayla" mulokot oynasi hosil buladi. POWER POINTbilan ishlash jaraenida siz hamma vakt "Standartnaya" asboblar oynasidagi "Sozdat'" tugmasi eki "Fayl" menyusining shu nomli bulimini tanlab, yangi prezentaciyani boshlashingiz mumkin. Matnni kiritish va tahrirlash. Agar siz "Master avtosoderjaniya" dan foydalangan va prezentaciyadagi matnlarni kiritmagan bulsangizda, siz Master taklif kilgan matnni uzgartirish, tahrirlash va ba`zi joylarini foydalanuvchi matni bilan almashtirishingiz mumkin. Bu ishni har bir slayd uchun alohida eki struktura rejimiga utib, alohida slaydlar matni bilan bir katorda tulik prezentaciya matnini tahrirlashingiz mumkin. Struktura rejimida matnni kiritish, tahrirlash va urnini almashtirish, shu jumladan slayddan slaydga utkazish va nushalash mumkin. Slaydda matn yaratish (yozish) uchun kuyidagi algoritmni kullaymiz. 1."Risovanie" asboblar oynasida "Tekst" tugmasini ajratish. 2. Matn yozish uchun zarur maydon hosil bulguniga kadar, kursorni slaydga utkazish. 3. Ajratilgan (ramka bilan) maydonda matnni terish. 4. Matn yozilgan maydonni sichkoncha kursatkichi yordamida slaydning kerakli joyiga utkazish. Shriftni uzgartirish uchun matnni ajratib, "Formatirovanie" oynasi yordamida matnning kurinishi, shrift kattaligi, rangi va hokazolar tanlanadi. Grafiklar, tashkiliy diagrammalar va jadvallar kushish. Hamma vakt ham fakat matndan foydalanib,mavzuni tulik tushuntirib bulmaydi.Ba`zi hollarda rasm va grafiklar zarur bulsa, ba`zi hollarda jadvallar ancha samara beradi.Siz matnli slaydga grafik, tashkiliy diagramma va jadvallar kushishingiz eki grafik slayd yaratishingiz mumkin. Yangi slayd ochishda eki bush prezentaciya tanlanganda POWER POINTturli slaydlar variantlari kursatilgan "Sozdat' slayd" mulokot oynasini ochadi. Bu slaydlarning ba`zilari fakat matnlardan iborat bulsa, ba`zilari sarlavha hamda grafik,tashkiliy diagramma va jadvallar qo`yish uchun ajratilgan sohalardan tuzilgan. Ba`zilari esa bir slaydning uzida ham matn, ham grafikga ega.Siz keraklisini tanlash uchun uning belgisiga bir marta sichkon tugmasini bosing va "Ok" tugmasini tanlang, eki ikki marta slayd belgisiga sichkonning chap tugmasini tez bosing. Tanlangan slayd prezentaciya oynasida slaydlar rejimida hosil buladi. "Sozdat' slayd" mulokot oynasi. Unda diagramma slaydi tanlangan. Rasmdan kurinib turibdiki,slaydlarda punktir chizik bilan chegaralangan sohalar bor. Ular ichida ulardan foydalanish tartibi kursatilgan. Ba`zi sohalar, masalan diagramma chikarish sohasi yana belgiga ham ega. Izoh! Slayd tanlanganda va uning ma`lum sohasida tugma bosilganda, POWER POINTfoydalanuvchi menyudan mos buyrukni kidirib yurmasligi uchun, barcha imkoniyatlarni avtomatik yuklaydi. Grafik obrazlarni qo`yish. Matn va diagrammalar kiritib bulingach, har bir slaydni kayta kurib chikish kerak.Ba`zi slaydlarga kiritilgan izohlar prezentaciya mohiyatini auditoriyaga etkazishda katta erdam berishi mumkin. "Risovanie" asboblar oynasidagi "Tekst" tugmasini ishlatib,slaydning ihtieriy joyida shu mavzuni erituvchi matnlarni annotaciyalar kurinishida kiritish mumkin. Bundan tashkari bu kadamda "Risovanie" asboblar oynasidan foydalanib, slaydlarni rasmlar bilan tuldirishingiz mumkin. Oddiy holda annotaciya bu- biror diagrammani erituvchi va u bilan chizik orkali boglangan matndir. Bu kuyidagi rasmga kursatilgan. Lekin POWER POINTmuhitining kuchli grafik vositalari erdamida ancha murrakab grafik obrazlarni ham yaratish mumkin. Agar siz rasmlar chizishda kiynalaetgan bulsangiz, kuplab tayer rasmlardan iborat bulgan "Servis" menyusining "Avtografika" bulimi erdamida chakiriladigan POWER POINTning grafiklar kutubhonasi ClipArt Gallery dan foydalanishingiz mumkin. POWER POINTda rasmlar kategoriyalarga bulinadi. Grafiklar kutubhonasi ClipArt Gallery. Rasmda kursatilgandek, slaydning kabul kilinish samaradorligiga matnga mos rasmni tanlash bilan erishish mumkin. Rasmlar bilan birgalikda oldin boshka dasturlar tomonidan yaratilgan illyustraciyalar, shuningdek, skanerlangan fotosuratlarni ham joylashtirish mumkin. POWER POINTboshka muharrirlardagi rasmlarni ham bemalol ekranga chikaradi. Rasmni joylashtirish algoritmi. 1."Risunok" punktini tanlash. 2. Kutubhonadan kerakli rasm faylini tanlash, yoki rasm chizilgan faylning nomini kursatish. 3. Rasmni slaydning kerakli joyiga joylashtirish. 4. Rasmning ulchamlarini zarur kattalikkacha uzgartirish. Prezentaciyadagi rasmlar juda muhim rol' uynashi sizga ma`lum albatta. Rasmlarni chizmasdan, mohir rassomlar yaratgan asarlardan ClipArt kutubhonasidan foydalanish mumkin. Prezentaciyani yaratish uchun "Master avtosoderjaniya" dan foydalangan bulsangiz, "Avtografika" buyrugi prezentaciyangizda asosiy tayanch iboralarni topib, mavzuga mos rasmlarni tanlash imkonini beradi. Slayd rejimida "Servis" menyusidan "Avtografika" buyrugi tanlansa, ekranda "Avtografika" mulokot oynasi hosil buladi. Rasm joylashtirilishi kerak bulgan slaydga utish uchun kalitli suzlar orasidan keraklisini tanlash, hamda "Na slayde" ruyhatidan zarur slayd tanlanib, "Pokazat' slayd" tugmasi bosiladi."Prosmotr grafiki" tugmasi Microsoft ClipArt kutubhonasini yuklaydi (tanlangan rasm ajratilgan buladi). Eki ajratilgan rasm eki kutubhonadagi ihtiyoriy rasm ajratilib, "Vstavit'" tugmasi bosiladi . Slayd rejimida ihtieriy slaydga grafikani "kulda" joylashtirishingiz mumkin. Agar slayd bilan ish boshlaganda, grafika uchun ajratilgan ikkita avtorazmetkadan bittasi tanlansa, grafika uchun ajratilgan joyda sichkoncha tugmasini ikki marta bosish, ClipArt kutubhonasini yuklaydi. Grafika uchun joy ajratilmagan slaydda "kulda" rasm joylashtirish uchun: -"Standartnaya" asboblar oynasida "Vstavit' grafiku" tugmasini tanlash; -"Vstavka" menyusida "Grafika" buyrugini tanlash, Microsoft ClipGallery kutubhonasining mulokot oynasini yuklaydi. Mulokot oynaning chap tomonida bulimlarning alfavit buyicha nomlari, rasmlar ung tomonda joylashgan buladi. Ma`lum bulimdagi rasmlarni kurish uchun,ruyhatda shu bulim nomida manipulyator tugmasi bosiladi. Kerakli rasmni sichkoncha tugmasini bir marta bosib tanlangach, rasm ramka bilan uraladi. "Vstavit'" tugmasi rasmni slaydga joylashtiradi (eki rasm ustida sichkoncha tugmasi ikki marotaba bosiladi). Slaydga joylashtirilgan rasmni kerakli joyga surish mumkin. Burchaklardagi markerlarni surib, rasm ulchamini uzgartirish mumkin. Ctrl tugmasi bosib turilsa, rasm markazga nisbatan kichrayadi, eki kattalashtiriladi. Ctrlni bosib turib, rasm surilsa, yangi joyda uning nushasi hosil buladi. Prezentaciya vaktida siz uzingizning barcha kobiliyat va energiyangizni grafikingizdagi kichkina tehnik kismlarini tushuntirishga karatasiz. Yahshiki, siz matnli va grafik sohalar yonida paydo buluvchi matnli maydonlardagi kiska izohlardan foydalanishingiz mumkin. Matnli kushish. Ajratilgan sohaga matn kirgizish va matnli annotaciyani kiritish urtasidagi asosiy farki siz jarayonni kanday boshlashingizda buladi. Slaydning asosiy kismigamatn kirgizish uchun, ajratilgan sohaga sichkonchi tugmasini bosib kiritishni boshlashingiz mumkin. Matnli annotaciya yaratish uchun esa, kuyida ifodalangan asboblar oynasidan "Tekst" tugmasini tanlab, matnli blokni kiritishingiz mumkin.Slaydni sharhlash uchun siz istaganingizcha matnli bloklarni qo`yishingiz, sungra esa ularni boshka ob`ektlar singari kuchirishingiz eki joyini almashtirishingiz mumkin. Siz slaydingiz izohlar bilan tulib ketishini oldinini olishingiz mumkin. Ya`ni, siz hamma izohlarni bir slaydga tuplab, bu slaydni prezentaciya vaktida zaruriyat tugilgandagina kursatishingiz mumkin . Matnli bloklarni kushish va unga matnli annotaciyani kiritish uchun kuyidagi kadamlarni bajaring. 1. Slaydlar rejimida matnli blok kuyiladigan slaydga uting. 2. "Risovanie" asboblar oynasidan "Tekst" tugmasini bosing. 3. Sichkon kursatkichini blok kuyiladigan joyga kuying,sichkonning chap tugmasini bosib, kuyib yubormasdan kursatkichni turtburchak hosil bulguncha torting. Agar bir eki ikki suzli kiska matn kiritish kerak bulsa, slaydning ichiga sichkon tugmasini bosing, bunda kichkina matn bloki hosil buladi, kursatilgan matnli blok sichkon kursatkichini tortish natijasida hosil kilingan. 4. Annotaciya matnini kiriting. 5. Matnli annotaciya yaratishni tugatish uchun slaydning ihtieriy joyiga, eki boshka matnli blok kiritish uchun kaytib, "Tekst" tugmasiga sichkoncha tugmasini bosing. Matnli formatlash. Siz matnli annotaciyani matnini kiritishdan oldin eki kiritgandan keyin formatlashingiz mumkin. Boshka ilovalardagidek, POWER POINTda ham matnli blok ichidagi matnni formatlashda "Format" menyusi buyruklaridan, "Format" asboblar oynasi tugmalaridan eki kontekstli menyudan foydalanishingiz mumkin. Sizga ma`lumki, mavjud matnni formatlash uchun avval uni belgilash kerak. Matnli blok ichidagi matnning bir kismini belgilash uchun sichkonni shu matn ustidan yuriting. Tulik matnli blokni belgilash uchun uning ramkasiga sichkon tugmasini bosing. Matnli blokdagi matnni fakat tashki kurinishidan tashkari, yana uning matnli blok ichidagi joylashishini ham uzgartirishingiz mumkin. Matn joylashishini uzgartirish uchun "Format" menyusidagi "Privyazka teksta"(Text Anchor) buyrugini tanlang va "Privyazka teksta" (Text Anchor) mulokot oynasini kerakli parametrlarini urnating. Bu parametrlar bloklar maydonlarini uzgartirish, blok ulchamini matn hajmiga moslash va kuchirishni urnatishi mumkin . Matnli bloklarni formatlash, kuchirish va mashtablash. POWER POINT dasturi matnli bloklarni formatlash, kuchirish va masshtablashda asosan kulay hisoblanadi. Masalan, siz matnli bloklarni slaydning ihtieriy joyiga kuchirishingiz mumkin, bunda u boshka ob`ektlarni ustidan tushib kolishi mumkin. Siz matnli blok ulchamini katta va kichik matnlarni sigdirish uchun mos holda kattalashtirishingiz eki kichraytirishingiz mumkin. Agar siz ramkaning kurinishini uzgartirishga, blokni buyashga kiziksangiz, POWER POINTsizga ancha katta tanlov imkonini beradi.Blokni kuchirish uchun, uning ramkasiga ikkita markeri orasiga kursatkichni urnating va kerakli joyga kuchiring. Matnli blok ulchamini uzgartirish uchun esa, uning markerlaridan birini kerakli yunalishga harakatlantirish kifoya. Sizda elektron eki 35 mm li prezentaciyalar bulishidan kat`iy nazar, jimlik koidasi buyicha, ekranga matnli blokning fakat matni chikariladi. Blokning uzi esa uning ramkasi va rangi formatlanmagani uchun kurinmaydi. Ularni formatlash uchun esa, matnli blokni belgilab, "Risovanie" asboblar oynasidan "Cvet zalivki" eki "Cvet linii" tugmalarini bosish kerak. Shuningdek, ramkaga soya berish uchun "Ten'" tugmasidan foydalanish mumkin. Matnli blok ramkasi stilini uzgartirish uchun "Tip linii" va "Punktir" tugmalarini ishlatish kerak. "Format" menyusidagi "Cveta i linii" buyrugi ham huddi "Cvet zalivki" va "Cvet linii" larday ishlaydi, lekin ularning hammasi bir joyga yigilgan. "Cveta i linii" mulokot oynasi rasmda keltirilgan. Undagi zalivka ruyhatidan buyash rangini, fon, uzor va tekstura ranglarini tanlash mumkin, "Tip" va "Strelki" ruyhatlaridan esa, chizik stilini tanlash mumkin. Shu mulokot oynasi kursatilgan parametrlar bundan keyingi ob`ektlarga ham urinli bulishi uchun "Po umolchaniyu dlya novih ob`ektov" bayrogini urnating. " Cveta i linii " mulokot oynasi . POWER POINTni grafik ob`ektga uzgartirish kiritishdan oldin uni belgilash kerak. Agar bir nechta ob`ektni uzgartirish kerak bulsa, ularni hammasini belgilash kerak. Birta ob`ektni belgilash uchun, unga sichkon tugmasini bosing. Bir nechta ob`ektlarni belgilash uchun kuyidagi proceduralarni bajaring. " Shift tugmasini bosib turib, navbat bilan har bir ob`ektga sichkon tugmasini bosing. (Belgilangan ob`ektlardan birini belgilanishini bekor kilish uchun Shift ni kuyib yubormay unga sichkon tugmasini yana bir marta bosing). " "Risovanie" asboblar oynasidagi "Videlenie" tugmasini bosing va belgilash ramkasini ob`ektlar ustidan utkazing. Bunda fakat ramkaning ichiga tulik tushgan ob`ektlar belgilanadi. " Slayddagi hamma ob`ektlarni belgilash uchun "Pravka" menyusining "Videlit' vsyo" buyrugini eki Ctrl+A tugmasini bosing. Sarlavha markerlangan matn va grafikdan boshka hamma ob`ektlar belgilanadi. Rasm qo`yish. Takdimotga rasm qo`yish yoki rasmni boshka takdimotdan olib qo`yish mumkin.Buning uchun kuyidagi ishlar bajariladi: Rasm qo`yish uchun: · Rasmni qo`yish kerak bulgan slayd kurinishi tanlanadi. · tugmachasi bosiladi va Clip Art darchasidagi kerakli rasm tanlab olinadi. · Shu darchadan "Vstavit" (Kiritilsin) tugmachasi bosilgandan sung yaratilayotgan prezentatsiyada rasm paydo buladi. Uosil bulgan rasmning kattaligini uzgartirish va uni boshka joyga kuchirish xam mumkin. Buning uchun: · Rasm faollashtiriladi, ya'ni rasm ustida sichkoncha kursatkichi bosiladi; · Chegaradagi ramka orkali rasm kerakligicha kattalashtiriladi yoki kichiklashtiriladi; · Faollashgan ramkadagi rasm sichkoncha orkali kerakli joygacha sudrab utkaziladi. Boshka takdimotdan rasm olib qo`yish uchun: "Vstavka" (Qo`yish) - "Risunok" (Rasm) - "Iz fayla" (Fayldan) buyruklari tanlanadi. Natijada, ekranda uskunalar paneli paydo buladi. Bu panel "Nastroyka izobrajeniya" (Tasvirni sozlash) paneli bulib, u orkali rasmni kuchirish, buyash, ramka utkazish, rasm kontrastini (tinikligini) tuKrilash mumkin. Rasmni skaner orkali xam qo`yish: buning uchun "Vstavka" (Qo`yish) menyusida "Risunok" (Rasm) keyin "So skanera" (Skanerdan) buyruKi tanlanadi. Rasm "MS PHOTO EDITOR" da ochiladi va uni uzgartirish mumkin buladi. Takdimotga rasm kuyib, uni uzgartirish, masalan, chegara ranglarini uzgartirish, aloxida fragmentlar urnini uzgartirish, bir necha rasmlarni birlashtirish mumkin. Jadvallar qo`yish. PowerPoint dasturida boshka dasturlardagi kabi jadval kurinishidagi ma'lumotlarni xam kiritish va uni taxrirlash mumkin. Bu standart uskunalar panelidagi kuyidagi piktogrammalar yordamida amalga oshiriladi, ya'ni: · (MS Word) yoki (MS Exsel) tugmachalar (piktogrammalar) dan birini tanlab bosiladi; · jadvalning kerakli ustun va satr parametrlari tanlab olinadi va ekranda xosil bulgan jadvalga sonli va matnli kiymatlar kiritiladi; · jadvalga uzgartirishlar kiritiladigan bulsa jadval faollashtiriladi, ya'ni sichkoncha kursatkichi jadval tasviri ustida ikki marta bosiladi. Jadval bilan ishlashni tugallash sichkoncha kursatkichi orkali amalga oshiriladi. Diagrammalarni ko`yish · Diagrammani qo`yish uchun zarur bulgan slaydlar umumiy kurinishidagi diagrammalar bilan ishlash slaydlari tanlanadi. · tugmachani bosing va kerakli kurinishdagi diag- rammani tanlang. Parametrlarni urnating xamda kiymatlarni keraklicha uzgartiring. · Diagramma kattaligini uzgartiring va kerakli joyga urnating. Rasm chizish Rasm chizish WORD dagi kabi amalga oshiriladi. Asosiy farki shundaki, PowerPoint kushimcha grafik element ichiga matn yozish va ularni ixtiyoriy burchakka aylantirish imkoniyatini beradi. PowerPoint da yana "Avtofiguro`" (Avtofiguralar) degan imkoniyatlar mavjud. Bu imkoniyatdan foydalanganda sarik rombchaga axamiyat bering. Rasm chizish uchun muljallangan tugmachalar chap tomondagi "Risovanie" (Chizish) xamda "Risovanie Q" (Chizish Q) panellariga joylashgan. Animatsiya - bu, ob'ektlar, kameralar, yoruKlik manbalarining uzaro joyini almashtirish yoki ularning parametrlarini vakt buyicha uzgarishiga ega bulgan vazifa yoki topshirikdir. Uozirgi paytda kompyuterli grafika vositalarini kullashning ushbu soxasi kuchli rivojlanishni boshdan kechirmokda. Animatsion grafika uzida rang, tasvir va illyustrativ grafika (mashinaviy tasvirlar, illyustrativ matnlar, chizmalar, eskizlar va boshkalar) bilan ishlay olish imkoniyatiga ega. Televizorimiz ekranida xar kuni tomosha kiladigan reklama kliplari, turli multfilmlarning kupchiligi ana shu animatsion grafika asosida yaratilgan. Misol uchun Uolt Disney studiyasi tomonidan bundan 50 yil mukaddam yaratilgan "Okkiz va etti gnomlar" multfilmi birinchi animatsion tasma bulgan . Yoki 1991 yilda ushbu kompaniya tomonidan yaratilgan "Soxibjamol va maxluk" multfilmini kupchiligingiz sevib tomosha kilasiz. Animatsion effektlarni kullash uchun bichimlash uskunalari panelidagi tugmachasi bosiladi. Natijada kuyidagi "Effekto` animatsii" (Animatsiya effektlari) uskunalar paneli xosil buladi (9.18-rasm). Ushbu uskunalar panelidagi asosiy elementlar bilan tanishib chikamiz. 1. Sarlavxa animatsiyasi. Bunda animatsiya nomi yoziladi. 2. Slayd matnlarining animatsiyasi. Matn yozilgan barcha slaydlarni ekranda namoyish etadi. 3. Kirish effekti. Bu piktogrammaga sichkoncha kursatkichi keltirib bosilgandan sung, namoyish ekranida belgilarning chikish tezliklari xosil buladi. Ya'ni, belgilarning ketma-ket tartibda chikishi ta'minlanadi. 4. Uchish effekti. Belgilarning namoyish ekranida ketma-ket uchib tushishini ta'minlaydi. 5. Kamera effekti. Namoyish slaydining tasvirini ta'minlaydi. 6. Portlash effekti. Bunda slaydga yozilgan axborotlarning ekranda bir marta xosil bulib, yukolish xolati ta'minlanadi. 7. Lazerli effekt. Slayddagi yozuvlarning uchish tezligini va turli tomonlardan uchib tushish parametrlarini uzgartirish piktogrammasidir. 8. Yozuv mashinkasi animatsiyasi. Bunda kiritilgan belgilar endi yozilayotgan yozuv mashinkasidagi kabi xosil buladi. 9. Otib tushirish effekti. Bunda yaratilgan slayddagi belgilar biror tugma bosilgungacha yashirinib turadi. 10. Animatsiyalarni sozlash. Bu piktogramma animatsiyalar parametrlarini uzgartirish uchun xizmat kiladi. Eslatma: Animatsion effektda ishlash uchun: - animatsion effekt kullanilishi kerak bulgan ob'ekt belgilanadi; - tanlangan animatsion effekt tugmacha (piktogramma)si bosiladi. HULOSA
HULOSA XXI asr kompyuter va ahborot tehnologiyalari asri hisoblanib hozirgi hayotimizda yuashab turgan jamiyatimizni barcha joylarida jumladan Morifda, Meditsinada, ishlab chiqarish tashkilotlariyu zavod fabrikalarda darcha joylarda kompyuterni o’rni beqiyos hisoblanadi. Hulosa o’rnida shuni aytishim mumkinki men bu diplom ishimni tayyorlash jarayonida ahborot tehnologiyalari haqida o’zim bilmagam juda ko’plab ma’kumotlarga ega bo’lim, chunki diplom ishimni tayorlash uchun ko’plab adabiyotlarni o’qishga majbur bo’ldim. Men yana shuni qo’shimcha qilishim mumkinki hozirgi kunda umuman qaysi korhona tashkilotlarga qaramang ahborot tehnologiyasining o’pni beqiyos. Jumladan biz yoshlarni chuqur bilim olishimiz uchun uzimiz tanlagan sohalarimizni yanada mukammalroq o’rganishimiz uchun o’quv joylarimizda, ayrim tuman, shaharlarda masofadan turib o’qitish, ahborot resurs marqazlari tashkil qilinmoqda. Buni hech ikkilanmasdan biz yozlarni olayotgan bilimlarimizna yanada boyitish, o’zimiz tanlagan mutahassisliklarimiz bo’yacha kuchliroq mutahassis bo’lib etishishimizga qaratilgan etibor desam mubolag’a bo’lmaydi. Biz yoshlarni qulay sharoitda bilim olishimizga shart sharoitlar yaratib berayotgan Prezidentimiz I.A. Karimoz ga o’z minnatdorchiligimni izhor etaman va bo ishlarni yahshi olgan bilim va malaqamni hayotda qo’llab jonajon O’zbekistonimni gullab yashnashiga o’z hissamni qo’hsaman degan umitdaman. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR Adabiyotlar. 1. Aripov M., Haydorov A. Informatika asoslari. 2. Ahmetov K., Borzenko A. Sovremenniy personal'niy komp'yuter. M.: Komp'yuter-press, 1998 3. Pasechnik A., Bogumirskiy B. Windows 2000 dlya professionalov. SP b.: Piter, 2001 4. Simonovich S., Evseev G., Alekseev A. Windows, laboratoriya mastera. M.: AST press, 2001 5. Figurnov V.E. IBM PC dlya pol'zovatelya. M.: INFRA M. 1998 6. Holmatov T.H., Taylakov N.I., Nazarov U.A., Turmanov T. Informatika. T.: 2000 Download 145.5 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|