O 'z b e k is t o n r e s p u r L ik a s L o L iy va o 'r t a m a X s u s t a 'l I m V a z ir L ig I

imkon topsangiz, tezda uylaning, chunki uylanish inson ко ‘zini poklagu vch i chiroq, 
y a 'ni и nom ahram larga qarab gunohga bolishdan sa q la yd i va yom on, bem aza 
y o ‘Iga kirib ketishdan asraguvchi asosiy choradir. K im ki uy/anishga qodir 
bo ‘Imasa, ro 'za tutsin, chunki ro 'za insonning shahvoniy nafsini ketkizur ".
A bu Ali ibn S ino oilada kattalarning izzatini jo y ig a q o 'y ish . kichiklarga niehr- 
shavqatli b o ‘lish, ular tarbiyasi bilan sh u g ‘ullanish. o 'z a ro sadoqat va m ehr- 
m uruvvat fazilatlari qaror to p ishining aham iyatini alo h id a uqtiradi.
B uyuk sohibqiron A m ir T em u r kelin tanlash haqida quyidagi fikrlarni 
bildiradi: " 0 ‘g ‘illarim , nabiralarim va yaqinlarim ni uylantirm oq tashvishida kelin 
izlam oqqa e'tib o r berdim . Bu ishni davlat yum ushlari bilan teng k o 'rd im . Kelin 
b oT m ishning nasl-nasabini, vetti pushtini surishtirdim . X os od am lar orqali so g 'liq - 
salom atligini, jism o n an kam olotini an iq lad im "2.
O ilad a bolalarni to ‘g ‘ri tarbiyalashning y o '1 -y o 'riq lari. O ilada bola tarbiyasi 
g ‘o y at nozik va m urakkab m asala b o 'lib , bu o ta-onadan katta odob bilim ini, katta 
ta rb iy ach ilik m ahoratini talab qiladi. O ilad a bolalarni to "g 'ri tarbiyalashning asosiy 
shartlaridan biri tarbiyadagi birlikdir. B unda ota-ona, oiladagi katta-yu kichik, 
ham m a bir yoqadan bosh chiqarishi. harakat qilishi kerak. H am m a narsada: 
b o lalarg a m uom alada, ularni rag ‘b atlantirish va ja zo lash d a. tarbiyaviy t a ’sir 
o ‘tk azish n in g b o sh q a vositalarini qoM lashda ham m ada y akdillik boMishi lozim . 
O datda, k o ‘pincha bolan in g onasi yoki buvisi ruxsat bergan narsani otasi taqiqlab 
q o ‘yadi yoki otasi bergan ja z o n i onasi rad etib buzadi, bolaning bir q ilig 'in i buvisi 
m aqtasa, shu qiligM uchun otasi uni koyiydi va hokazo. B unday telba-teskarilik,
2 Аёл мукацдассан. T , Ёзувчи. 1999. -2556
139

---

avvalo, bola tarbiyasini buzadi. B unday vaziyatda bola ta la b c h a a otasi bilan rahm dil 
onasi va k o 'n g li b o ‘sh buvisi o ‘rtasid a y o ‘l to p ish g a o datlanadi. K attalar orasidagi 
beqarorlik 
v a
kelishm ovchilikni 
sezgan 
b o la 
m u g ‘am birlik, 
aldam chilik, 
tily o g ‘lam alik, x u shom adgo‘y lik k a o ‘rganadi.
O ilaning tarbiyaviy funksiyasi quyidagi 3 aspektni o 'z ichiga oladi:
B arkam ol shahs shaxsini sh ak llan tirish , uning aqliy salo h iy atin i oshirish, uni 
hay o tg a tayyorlash, m eh n atg a ongli m unosabatni 
tach b iy alash , 
u n d a ilm iy 
dunyo q arash n i shakllantirish, jism o n iy jih a td a n so g ‘lom qilib o ‘stirishi;
O ila ja m o a si o ‘zining har bir a'zo sig a butun hayoti m o ay n id a tizim ili tarbiyaviy 
ta'sir o 4 k a z ish i;
O ta-o n alarn in g farzan d larig a faol ravishda o 'z - o ‘zini tarb iy alash g a 
ta'sir 
k o ‘rsatishlari.