O zbek iston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxs*js ta’lim vazirligi

ehtim ollik hukm lari
deb 
a taladi. N a r s a b i l a n xususiyat o ‘rtasidagi a l o q a n i t a x m i n a n
e m a s , balki h a q i q a t d a aniq b ilg a n im iz d a b iz o kz fikrimizni 
m a n a b u n d a y s h a k l d a ifo d a q i l a m i z : „ B i z n i n g M illiy 
u niversitet 0 ‘rta O siy o d a e n g keksa o liy o kq u v y u rtid ir“ , 
„ M a k ta b i m i z d a fizika kabineti j u d a yax sh i u s k u n a l a r bilan 
jih o z la n g a n “ , „Istiq lo l“ jam oasi paxta to p s h ir i s h d a o ld in d a “ , 
„ M a k t a b k u t u b x o n a s i d a y angi k i t o b l a r k o ‘p “ . B u n d a y
h u k m l a r
voqelik (asseptorik) hukmlari
d e b a tala d i.
H u k m n i n g s h u n d a y yu q o ri shakli b o r k i , u n d a faqat 
h a q iq a ta n b o l i b o ‘tg an voqea qayd q i l i n m a s d a n , balki narsa 
bilan xususiyatning aloqasi q o n u n iy ekanligi a n iq la b beriladi. 
M a s a l a n , „ B u t u n d u n y o d a t i n c h i i k g ‘a l a b a q o z o n i s h i
m u q a r r a r “ , „ B a z i s n i n g o ‘zgarishi v a t u g a t i l i s h i u s tq u r -
m a n i n g o ‘zgarishi v a tugatilishiga s a b a b b o ‘la d i “ , „Sezgi 
c h e g a r a s in i n g m e ’y o ri q a n c h a l i k k i c h i k b o ‘lsa, m a z k u r
a n a l i z a t o r n i n g s e z g ir lig i s h u n c h a l i k y u k s a k b o ‘l a d i ‘\
„ S e z g ila rn in g intensivligi q o ‘zg‘a tu v c h i k u c h i n i n g loga- 
r i f m i g a p r o p o r s i o n a l d i r “ . B u n d a y h u k m l a r
za ru rlik

---

(apodiktik) hukm lari
d eb ataladi. B u n d a y h u k m l a r d a in so n
n a r s a , h o d i s a b i l a n lin in g x u su siy a ti o ‘r t a s id a m a h k a m
b o g ‘la n is h borlig in i va bu b o g l a n i s h g a zid keladigan b o s h q a
b i r h o l n i n g b o ‘lishi aslo m u m k in em aslig in i aks ettiradi.
P s ix o l o g iy a d a h u k m l a r ik kita a so siy y o ‘l bilan hosil 
qilinishi t a ’k i d la b o ‘tiladi. B irinchi y o ‘l b ilan h u k m hosil 
q i l in g a n d a , id ro k qilish za ru r b o 'l g a n n arsa la rn in g bevosita 
o ‘zi i f o d a l a n a d i . Ik kinchi yo‘l bilan e sa bavosita m u l o h a z a
y u ritis h y o r d a m i bilan h u k m a m a l g a oshiriladi. M asalan: 
,,Bu a v t o m o b i l n i n g yangi m o d e li “ , m a z k u r m is o ld a h u k m
c h i q a r i s h n i n g b irin c h i yoMi aks ettirilg an . O lim la r dastavval 
k a sh fiy o t y o k i ijodiy j a r a y o n d a n a z a r i y j i h a t d a n m u l o h a z a
y u r itis h y o r d a m i d a h u k m c h i q a r a d i l a r . U l a r c h i q a r g a n
h u k m n i n g t o lg ‘riligi a m a liy o td a k e y in c h a lik ta sd iq la n a d i, 
bu ik k i n c h i y o ‘l bilan h u k m c h iq a r i s h g a m isoldir.
X ulosa chiqarish
B ir q a n c h a h u k m la rn in g m a n t iq iy b o g ‘lanishi natijasida 
hosil b o ‘lgan yangi h u k m insonning bilish faoliyatida alo h id a 
a h a m i y a t g a ega. Psixologiyada x u lo sa c h iq a rish j a r a y o n i d a
f o y d a l a n i l g a n t a y y o r h u k m l a r