q o ‘z g ‘o v ch ig a
ja v o b a n x ilm a -x il s te r e o tip x u su siy a tli
reaksiyalar tizim i vujudga kcladi; 3) fu n k sio n a l holatlar
har ikkalasida ham barqaror va d oim iy xu susiyat kasb etadi.
B u n d a fu n k s io n a l h o la tla r lio sil b o ‘l i s h i n in g ta sh q i
om illariga asoslan ib , xarakter xislatlari sh a k lla n ish in in g
fiziologik sharoitlaridan biri — ko‘chish m e x a n izm i asosida
d inam ik stereotiplar vujudga kcladi.
Xarakter xislatlarining dinam ik stereotip larga b o g liq
nerv sistem asi sh artli reflektor fu n k sio n a l h o la ti b ilan
shaxsning sharoitga turlicha m unosabatiga b o g liq d ir . M asa-
lan, tajribaga ko'ra, tekshiriluvchining m u n osa b a ti o'zgar-
tirilsa, unda nerv jarayonlarining q o ‘zg ‘a lu v ch a n lig i, hara-
k a tch a n lig i, t o ‘x ta lish i k u ch a y a d i, d e m a k , nerv siste -
m asining funksional holati o ‘zgaradi. S h u n d ay q ilib, xarak
ter xislatlarining asosi - k o ‘chish m e x a n iz m i insonlarda
hayvonlarnikidan keskin farqlanadi, ch u n k i u n d a ikkinchi
signal sistem asi n ihoyatda m uhim ah am iyat kasb etadi.
Xarakter xislatlarn in g n a m o y o n b o ‘ lish i b ilan nerv
siste m a si q iy o sla n sa , u h o ld a b ir in c h is in in g r o ‘y ob ga
ch iqish i o 'zgach a fiziologik sharoitga asoslan ish i m um kin.
S o b iq Ittifo q p s ix o lo g iy a s id a t a ’k id la n is h i c h a , nerv
sistem asi u m u m iy tip in in g zid xu su siy a tla ri p six o lo g ik
jihatdan zid harakat usullariga m os tu sh adi. B .M .T ep lov ,
V .S.M erlin, E .A .K lim ovlarning tadqiqotlarida o lqish, sport
va m ehnat faoliyatlarida harakat u su lla rin in g individual
Download Do'stlaringiz bilan baham: |