O ’zbekiston respublikasi qishloq va suv xo

O`zbekiston olimlari tomonidan oila munosabatlarining o`rganilishi. 

O`zbekistonda o`tkazilayotgan ijtimoiy psixologik tadqiqotlar asosan oila va oilaviy 

munosabatlarga bag1ishlangan. Bu borada bir qator psixologlardan V.Karimova,

G`.Shoumarov boshchiligidagiilmiy ishlarni keltirish mumkin. Maslan: G`.B. Shoumarov 
boshchiligidagi olimlar tomonidan oilaning ijtimoiy
– psixologik vazifalari, oiladagi 
shaxslararo munosabatlar, oila negizida yuzaga keladigan ruhiy munosabatlar, oila qurish
mativlari, oilaning bolalar tarbiyasiga bevosita ta`sir ko`rsatadigan ijtimoiy 
– psixologik
omillari kabi bir qator jihatlari o`rganiladi. 
V. Karimova va uning boshchiligidagi ilmiy ishlarida yoshlardagi oila hususidagi
tasavvurlar, ularning oila motivlari, oila qurish omillariga munosabatlari, oila turiga ko`ra 
noto`liq oila muhitidagi shaxs individual
– psixolgik xususiyatlari, o`z- o`zini baholashi, 
oila muhitida shaxsda namoyon bo`ladigan feminine va mashulini sifatlar nuqtai nazaridan
yondashishlari taxlil etib berilgandir. 
Oilaviy munosabatlar psixologiyasi xususida o`tkazilgan muhim tadqiqotlardan biri N.
Sog`inovning o`zbek oilasiga xos bo`lgan nikox va oila munosabatlari 
– nikoxdan qoniqish,
nikox motivlari, oila qurishning o`zbeklarga xos bo`lgan yosh xususiyatlari, yosh o`zbek 
oilalardagi psixologik mojarolar va ajralishlarning sabablarini sistematik tarzda o`rgangan
ilmiy ishidir. 


Sharq mutafakkirlarining oilaviy munosabatlar 

haqidagi qarashlari.
Abu Ali ibn Sino:oilaviy munosabatlarning turli tomonlarini yoritar ekan,Ibn Sino,avvalam 
bor oila bashlig
’I oldiga qator talablarni qo’yadi.Oila bashlig’i deb yozadi u, ham nazariy, 
han amaliyjihatdan oilada tarbiya masalalarini mukammal o
’zlashtirmog’i lozim. Agar 
oila boshlig
’i tajribasiz bo’lsa, u o’z a’zolarini yaxshi tarbiyalay olmaydi, oxir iqibat u 
ijobiy natijalarga erisha olmaydi, yomon tarbiya nafaqat ushbu oila, balki qo
’shmilarga, 
mahalla-ko
’yga ham yomon ta’sir qilishi mumkin.Oiladagi bola tarbiyasi ota-onaning 
jamiyatda tutgan mavqeyidan qat
’iy nazar,ularning birlamchi vazifasidir, deb hisoblaydi 
Ibn Sino.

---

93

Yusuf Xos Hojib: Shoirning fikricha, farzand ko
’rish va unga tarbiya berush har bir
Inson uchun buyuk baxtdir, ularsiz hayotning ma
’nosi yo’q. Lekin bu narsa ota-onaga
Juda katta ma
’suliyatyuklaydiki, uning uddasidan chiqmoq, har bir ota-ona uchun ham
Farz, ham qarzdir. Shuning uchun ham Yusuf Xos Hojib oilaviy tarbiyani bola axloqiy 
Taraqqiyotining asosi, debhisoblagan:
“Agar bolaning xulqi yomon bo’lsa 

---

94