O zbekiston respublikasi yoshlar siyosati va sport vazirligi

IX. M unozara tartibi
9.1. M unozara boshlashdan oldin qu r’a asosida tasdiqlovchi va inkor etuvchi 
jam oalar aniqlanadi. Tayyorgarlik k o ‘rish uchun jam oalarga 10 daqiqa vaqt 
ajratiladi.
9.2. Berilgan vaqtni nazorat qilish vaqt nazoratchisi zim m asiga yuklatiladi. 
Ajratilgan vaqt tugaganidan keyin vaqt nazoratchisi maxsus belgi yordam ida notiqqa 
murojaat qiladi. Ushbu belgidan keyin notiq bir daqiqa vaqt ichida nutqini tugatishi 
kerak. H akam lar ajratilgan vaqtdan keyin keltirilgan m a’lum otlami hisobga 
olmaydilar.
M unozara j aray oni:
- Tasdiqlovchi jam oaning birinchi notig‘i uchun 6 daqiqa vaqt ajratiladi;
- inkor qiluvchi jam oaning uchinchi notig‘i 3 daqiqa m obaynida tasdiqlovchi 
jam oaning birinchi n otig‘iga savollar beradi;
- inkor qiluvchi jam oaning birinchi notig‘i uchun 6 daqiqa vaqt ajratiladi;
- tasdiqlovchi jam oaning uchinchi notig‘i 3 daqiqa m obaynida inkor qiluvchi 
jam oaning birinchi notig‘iga savollar beradi;
- tasdiqlovchi jam oaning ikkinchi notig‘i uchun 5 daqiqa vaqt ajratiladi;
- inkor qiluvchi jam oaning birinchi notig‘i tasdiqlovchi jam oaning ikkinchi 
notig‘iga 3 daqiqa m obaynida savollar beradi;
- inkor qiluvchi jam oaning ikkinchi notig‘iga 5 daqiqa vaqt ajratiladi;
- tasdiqlovchi jam oaning birinchi notig‘i inkor qiluvchi jam oaning ikkinchi 
notig‘iga 3 daqiqa m obaynida savollar beradi;
- tasdiqlovchi jam oaning uchinchi notig‘iga 5 daqiqa vaqt ajratiladi;
- inkor qiluvchi jam oaning uchinchi notig‘iga 5 daqiqa vaqt ajratiladi.
X. Notiqlarning roli va qaram a-qarshi savollar
10.1. Tasdiqlovchi jam oaning birinchi notig‘i:
Tasdiqlovchi jam oaning birinchi notig‘i birinchi navbatda o ‘zini tanishtirishi, 
keyin mavzuni tasdiqlashi, so‘ngra o ‘z jam oa ishtirokchilarini tanishtirishi lozim. 
Keyin asosiy qism ga o ‘tgan holda dalil va isbotlam i aytib o ‘tishi kerak.
Jam oaning qolgan ishtirokchilari o ‘z chiqishlarida birinchi notiq aytib o ‘tgan 
dalillami kengaytirishi va m isollar keltirishlari m umkin, ammo yangi dalillami 
keltirishi m um kin emas (faqat qarama-qarshi savollarga javob sifatida berilishi 
mumkin).
10.2. Qarama-qarshi savollar:
Qarama-qarshi savollar uchun har bir notiqqa uch daqiqa vaqt ajratiladi. 
Savollar aniq va m azm unli boTishi kerak. Savollarga faqat so ‘roq qilinayotgan notiq 
javob berishi lozim. A gar so ‘roqqa tutilgan notiqlar uzoq vaqt davomida savol javob 
berayotgan b o ‘lsa vaqt nazoratchisi uni tugatishi lozim. Javob beruvchi notiq 
shaxsiy savollarga javob bermasligi mumkin. Ajratilgan vaqtdan tashqari berilgan 
javob hisobga olinmaydi.
10.3. Inkor qiluvchi jam oaning birinchi notig‘i:

---

Tasdiqlovchi jam oaning birinchi notig‘i kabi u ham birinchi navbatda o ‘zini 
tanishtirishi, so ‘ngra mavzuni o ‘z pozitsiyasiga k o ‘ra e ’lon qilishi va jam oa 
a ’zolarini tanishtirishi lozim. Inkor qiluvchi jam oaning birinchi notig‘i o ‘z nutqini 
raqib jam oasi keltirgan dalillarni inkor qilib yangi fikrlar q o ‘shishi mumkin. Agar 
tasdiqlovchi jam oaning keltirilgan dalillari inkor etilm asa raqib tom on bilan rozi 
ekanligidan dalolat sifatida hakam lar tom onidan qabul qilinadi.
10.4. Tasdiqlovchi jam oaning ikkinchi notig‘i:
Bu notiqning ikkita asosiy vazifasi mavjud. Birinchidan, inkor qiluvchi 
jam oaning birinchi notig‘i tom onidan keltirilgan dalillarni rad etishi (aks holda raqib 
jam oa bilan rozi ekanligidan dalolat beradi). Ikkinchidan, o ‘z jam oasining birinchi 
notig‘i tom onidan aytib o ‘tilgan dalillarni kengaytirishi, m isollar keltirishi kerak.
10.5. Inkor qiluvchi jam oaning ikkinchi notig‘i:
Bu notiq tasdiqlovchi jam oaning ikkinchi notig‘i tom onidan keltirilgan 
dalillarni rad etib, o ‘z jam oasi birinchi notig‘i aytib o ‘tgan dalillarni kengaytirishi, 
misollar keltirishi kerak.
10.6. Tasdiqlovchi jam oaning uchinchi (yakunlovchi) notig‘i:
Uchinchi notiqning vazifasi - munozaraga yakun yasab hakamlarga o ‘z 
jam oasi haqligini isbotlab berishdir. Notiqning nutqida yangi fakt yoki dalillar 
b o ‘lishi mum kin emas.
10.7. Inkor etuvchi jam oaning uchinchi notig‘i:
Uchinchi notiq raqib jam oaning barcha dalillarini inkor etgan holda, o ‘z 
jam oasining haqligini hakam larga isbotlab berishi lozim. Ushbu notiqning nutqi 
munozarani yakunlab beradi.