Obodonlashtirish va transport

passiv —
qiyaliklaming geologik tuzilishi va joyning relyefi, 
qiyalikning nishabligi;
ja d a l —
tashqi va sizot suvlari, atmosfera va seysmik hodisalar 
ham da 
siljish 
jarayonini 
jadallashtiruvchi 
inson 
faoliyati 
(qiyaliklaming binolar ta ’sirida zriqishi, qiyalikJami kesish va 
h.k.)
Siljish 
mavjud 
hududlarda 
injenerlik 
tayyorgarligining 
vazifaiari.
8

---

Siljuvchi qiyaliklarda shaharsozlikning asosiy vazifalari quyida- 
gilardir:
a) siljuvchi qiyalikning muvozanatini ta ’minlash, ya’ni ta ’sir 
qiluvchi barcha kuchlarning muvozanatini saqlash;
b) siljuvchi qiyaliklardan shaharsozlikning biror maqsadlarida 
foydalanish.
Siljishga qarshi qo‘llaniladigan tadbirlar.
Siljishga qarshi qo ‘llaniladigan asosiy tadbirlar quyidagilardir:
a) siljish xavfi bor joylarda tashqi suvlami qochirishni tashkil 
etish (vertikal rejalashtirish yordamida);
b) ochiq va yopiq drenajlar tizimlari yordamida sizot suvlami 
qochirish (suv qochiigich va drenaj tizimini o'tkazish yordamida);
d) nishabliklarni 
chegaralash, 
oqar suvlardan 
himoyalash 
(hududni quritish evaziga);
e) nishabliklarni tekislash va ko'kalamzorlashtirish;
f) siljuvchi massani sun'iy ravishda mustahkamlash;
g) siljuvchi grunt massasini ushlab turuvchi tirgak devorlar 
qo'llash.
9

---

Suv havzalari, jariiklar va boshqalam ing keskin qiyaliklanda 
kichik ko'chishlar tez-tez uchrab turadi. Ko'chkilarga qarshi 
kurashish usullaridan biri maxsus tirgak devorlar o'm atishdir. 
0 ‘pirilishga qarshi tiigak devorlar yer ustki va yer ostki bo ‘ladi. 
Biroq, h ar qanday holatda oldindan topografik, gidrologik, geologik 
va gidrogeologik tadqiqotlar olib borish va mutaxassislarga murojaat 
etish lozim.
1.1.3. Sel oqimi
S el
og/m/-kuchli yom g‘irdan so‘ng yoki suv om borlarining 
buzilishi 
natijasida katta miqdordagi suv massasining yo'lda 
uchragan barcha narsalar bilan aralashgan holda bosib kelishiga 
aytiladi.