Odam anatomiyasi va fiziologiyasi fanining predmeti, maqsadi, vazifalari, O'rganish usullari mavzusida tayyorlagan slaydi

Anatomiya fani boshqa fanlar qatori juda uzoq rivojlanish yo’lini bosib o’tdi. Ammo qadim zamonlarda hukm surgan diniy aqidalarga ko’ra, murdalarni kesib o’rganish gunox hisoblangan. Shuning uchun murdalarni kesib o’rganishga intilganlar xatto o’lim jazosiga ham

Anatomiya fani boshqa fanlar qatori juda uzoq rivojlanish yo’lini bosib o’tdi. Ammo qadim zamonlarda hukm surgan diniy aqidalarga ko’ra, murdalarni kesib o’rganish gunox hisoblangan. Shuning uchun murdalarni kesib o’rganishga intilganlar xatto o’lim jazosiga ham

xukm etilgan. Binobarin, odam organizmini yorib o’rganish ilmiy tibbiyot davridan ancha keyinroq boshlangan. Lekin qadimiy Misrda va Vavilonda eramizdan III - II ming yil oldin ko’zga kuringan shaxslarning murdalarini mumiyolash odat bulganligi sababli, ba'zi bir a'zolarning tuzilishi tug’risida yuzaki bulsa ham ma'lumotlar bo’lgan. Jumladan, xind tabibi Bxaskara Bxatshe eramizdan avvalgi X asrga mansub bo’lgan. "Anatomiya targ’iboti" asarida a'zolar, muskullar, qon tomirlar va nervlar tug’risida yuzaki ma'lumotlarni to’plagan.

Anatomiyaning haqiqiy rivojlanish davri qadimiy yunonlar mamlakatidan boshlangan. Yunonistonda ruxoniylar hukmron bulganligi tufayli kupgina fanlar qatori tibbiyot fani ham yaxshi rivojlangan: jumladan, Kos va Knidos maktablari tashkil etilgan. Bu maktablarda boshqa

olimlar bilan bir qatorda Gippokrat, Pifagor, Arastu (Aristotel) kabi allomalar ham tarbiya topganlar.

Anatomiya fani o‘zining tarixiy rivojlanish davrida odam tanasini tuzilishini o‘rganishda turli xil usullarni ishlab chiqqan. Xar bir usul ma‘lum bir tarixiy davrda ishlab chiqilgan bo‘lib, usha davrga xos bo‘lgan fanning taraqqiyot darajasiga muvofiq. Xozirgi zamon morfologik usullarni 2 guruxga bo‘lish mumkin. Birinchi gurux usullaridan murda ustida o‘rganilganda foydalaniladi.Ikkinchi gurux usullar texnika vositalaridan foydalangan xolda tirik odam organizmini o‘rganishda qo‘llaniladi. Birinchi guruh usullari quyidagilar: Kesib ochish usuli – qadimiy usullardan biri bo‘lib, birinchi marotaba Gerofil va Erazistrat tomonlaridan qo‘llanilgan. Bu usulni Andre Vezaliy yuqori darajada rivojlantirgan. Kesib ochish usulining asosiy vositalari – bu pichoq, skalpel va arra bo‘lishi mumkin. Kesib ochish usuli yordamida organlarni tuzilishini, joylashuvini o‘rganib, ulardan preparatlar tayyorlash mumkin. Muzlangan murdalarni arralash usuli - Bu usulni birinchi bor buyuk xirurg va anatom N.I.Pirogov kullagan. Arralash usuli yordamida organizmning ma‘lum soxasiga xos bo‘lgan a‘zolar topografiyasini, bir-biriga nisbatan joylashuvini aniq o‘rganish mumkin. To‟ldirish yoki in‟ektsiya usuli – ichi bo‘sh a‘zolarni ichini maxsus rang beruvchi suyuq massalar bilan to‘ldirish. So‘ng a‘zoning to‘qimalari glitserin, metil spirti yordamida yoritiladi. Bu usul yordamida qon aylanish va limfatik sistemalarni, o‘pkalarni, bronxial daraxtini shoxlanishini o‘rganishda foydalaniladi. Korroziya yoki yemirish

• Anatomiya fani o‘zining tarixiy rivojlanish davrida odam tanasini tuzilishini o‘rganishda turli xil usullarni ishlab chiqqan. Xar bir usul ma‘lum bir tarixiy davrda ishlab chiqilgan bo‘lib, usha davrga xos bo‘lgan fanning taraqqiyot darajasiga muvofiq. Xozirgi zamon morfologik usullarni 2 guruxga bo‘lish mumkin. Birinchi gurux usullaridan murda ustida o‘rganilganda foydalaniladi.Ikkinchi gurux usullar texnika vositalaridan foydalangan xolda tirik odam organizmini o‘rganishda qo‘llaniladi. Birinchi guruh usullari quyidagilar: Kesib ochish usuli – qadimiy usullardan biri bo‘lib, birinchi marotaba Gerofil va Erazistrat tomonlaridan qo‘llanilgan. Bu usulni Andre Vezaliy yuqori darajada rivojlantirgan. Kesib ochish usulining asosiy vositalari – bu pichoq, skalpel va arra bo‘lishi mumkin. Kesib ochish usuli yordamida organlarni tuzilishini, joylashuvini o‘rganib, ulardan preparatlar tayyorlash mumkin. Muzlangan murdalarni arralash usuli - Bu usulni birinchi bor buyuk xirurg va anatom N.I.Pirogov kullagan. Arralash usuli yordamida organizmning ma‘lum soxasiga xos bo‘lgan a‘zolar topografiyasini, bir-biriga nisbatan joylashuvini aniq o‘rganish mumkin. To‟ldirish yoki in‟ektsiya usuli – ichi bo‘sh a‘zolarni ichini maxsus rang beruvchi suyuq massalar bilan to‘ldirish. So‘ng a‘zoning to‘qimalari glitserin, metil spirti yordamida yoritiladi. Bu usul yordamida qon aylanish va limfatik sistemalarni, o‘pkalarni, bronxial daraxtini shoxlanishini o‘rganishda foydalaniladi. Korroziya yoki yemirish