Odamning biologik rivojlanishining asosiy qonuniyatlari. - Odam bolasining rivojlanishi – bu muhim jarayon hisoblanadi. Shaxsning kamol topishida va uning xulqiga ijtimoiy va biologik omillarning ta'sir kuchi hamisha bir xil bo’lavermaydi. Shaxsning fazilatlarini to’g’ri aniqlash va bexato baholash uchun uni turli munosabatlar doirasida, turli vaziyatlarda kuzatib ko’rish lozim.
- Bola shakllanishiga, biologik omil, ijtimoiy omil va tarbiya ta'sir etadi. Birinchi yo’nalish biologik yo’nalish hisoblanib, uning vakillari Aristotel, Platonlarning fikricha, taqdir-tole har kimning hayotdagi o’rnini, mavqeini avvaldan belgilab bergan degan fikrni himoya qiladi.
Odamning biologik rivojlanishining asosiy qonuniyatlari. - Biologik omillar deganda, uning genetik dasturiga xos bo'lgan ma'lum fazilatlar va xususiyatlarning ota-onalardan bolalarga o'tishi tushuniladi. Genetika ma'lumotlari organizmning xususiyatlari to'g'risidagi ma'lumotlarni saqlaydigan va uzatuvchi bir turdagi genetik kodda shifrlanganligini ta'kidlashga imkon beradi. Inson rivojlanishining irsiy dasturi, birinchi navbatda, insoniyatning davom etishini, shuningdek, inson tanasining o'zgaruvchan yashash sharoitlariga moslashishiga yordam beradigan tizimlarning rivojlanishini ta'minlaydi.
Odamning biologik rivojlanishining asosiy qonuniyatlari - Biologik omillardan asosiy ta'sir shaxsning tug'ilish paytida olgan genetik xususiyatlariga ta'sir qiladi. Irsiy xususiyatlar shaxsning shakllanishi uchun asosdir. Shaxsning qobiliyatlari yoki jismoniy fazilatlari kabi irsiy fazilatlari uning fe'l-atvorida, uning atrofidagi dunyoni idrok etishida va boshqa odamlarni baholashida iz qoldiradi. Biologik irsiyat ko'p jihatdan individning individualligini, uning boshqa shaxslardan farqini tushuntiradi, chunki biologik irsiyat jihatidan ikkita bir xil individlar mavjud emas.
- O’sish deganda to’qimalar, a’zolar va umuman tana massasini ortishi tushunilib, u, odam tanasi kattaligi va shaklini mos ravishdagi o’zgarishlari bilan belgilanadi. Barcha to’qimalar o’sadi, lekin ushbu jarayonni jadalligi inson hayotini alohida davrida turlicha hamda alohida to’qimalar a’zolar va tizimlar uchun bir vaqtda sodir bo’lmaydi. O’sish jarayoni chegarasiga ega bo’lib, ayollar uchun 20-25 yoshni va erkaklar uchun 23-25 yoshni tashkil qiladi. Ba’zi manbalarda o’smir qizlar uchun 16-18 yoshgacha, o’smir bolalar uchun 18-20 yoshgacha davom etadi
- O’sish va rivojlanish barcha organizmlar jumladan, odam organizmi uchun xos xususiyatdir. Shaxsni barkamol rivojlanishiga organizmni atrof muhit bilan faol hamkorligi oqibatida erishiladi.
- Biologik tizimlarning ishonchliligi deganda, organizmdagi jarayonlarning boshqarilish darajasining, qaysini imkoniyatdagi zahiralardan favqulodda foydalanish natijasida yuqoridagi jarayonlarning (optimal) maqbul holatda kechishi ta’minlanishi va o‘zaro almashinuvi natijasida yangi sharoitga moslashishini ta’minlovchi va juda tez ilgarigi holatga qaytish darajasi tushuniladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
