Oila pedagogikasining predmeti, maqsadi va vazifalari

Oilada bola tarbiyasi davlat siyosatidagi ustuyor vazifalardan biri ekanligi

Mamlakatimizda ijtimoiy-iqtisodiy va ma’naviy-maaniy jabhalarda amalga oshirilayotgan tub islohotlar jaraDnida oila masalasiga e’tibor davlat siyosati darajasiga Dltarildi. Albatta, bu bejiz emas, chunki porloq ertamiznnng imal toshlari oilada qo‘yiladi. Yurtboshimiz Islom Karimov /tganlaridek: «Xalqimiz qadim-qadimdan oilani muqaddas eb bilgan. Axir oila ahil va totuv bo'lsa jamiyatda tinchlik i hamjihatlikka erishiladi, davlatda osoyishtalik va bararorlik hukm suradi. Oila farovonligi-milliy farovonlik sosidir». Demak, mamlakatimizda oila farovonligini ta ’minsh davlatimizning asl maqsadidir. Mamlakatimizda 1998-yilning «Oila yili» deb e’lon qiliishi va shu munosabat bilan «Oila manfaatlarini ta’minlash orasida 1998-yilda amalga oshiriladigai chora-tadbirlar •avlat Dasturi»ning qabul qilinishi va amaliyotga tatbiq lilishi, Oliy Majlisning XI sessiyasida keng umumxalq luhokamasidan so‘ng «Oila Kodeksi»ning bir ovozdan qabul ilinishi, Vazirlar Mahkamasining 1998-yil 2-fevraldagi 54- )nli qaroriga binoan Respublika «Oila» ilmiy-amaliy Marazining tashkil etilganligi hukumatimiz tomonidan oila irovonligi, tinch-totuvligi va barqarorligini ta’minlashga 3‘lgan e’tiboridan dalolatdir.

Mamlakatimizda oila, onalik va bolalikni ijtimoiy muhofaza qilish davlatimiz siyosatining ustuvor o‘nalishlaridan biri ekan, u quyidagi asosiy yo‘nalishlami o‘z ichiga qamrab oladi: — oilaviy munosabatlaming huquqiy asoslarini takomillashtirish, oila manfaatlari huquqiy himoya qilinishini ta ^ minlash, onalik va bolalik huquqlarini muhofaza qilish; — oilaning ijtimoiy manfaatlarini ta’minlash uchun shart-sharoitlar yaratish, oila a’zolarining sog‘lig‘ini muhofaza qilish va ta’lim darajasini oshirish uchun shartsharoitlami yaxshilash; — oilaning iqtisodiy manfaatlarini ta’minlash uchun shart-sharoitlar yaratish, oilaning daromadlarini, oila a’zolarining ish bilan ta’minlash darajasini oshirish, ro‘zg‘or yumushi va turmush sharoitlarini yaxshilash, kam ta’minlangan oilalami davlat tomonidan qo‘llab-quwatlash; — oilaning ma’naviy-axloqiy asoslarini va madaniy manfaatlarini takomillashtirsh uchun shart-sharoitlar yaratish; — oilaning sog'lom, aql-zakovatli yosh avlodni tarbiyalashdagi rolini oshirish har tomonlama kamol topgan avlodni tarbiyalashda oila va jamiyatning vazifalarini takomillashtirish; — oila muammolarini ilmiy va ijtimoiy tadqiq, etish, oila, xotin-qizlar va bolalaming iqtisodiy va ijtimoiy ahvolini ko‘rsatuvchi statisiika hisobotini to‘plash va takomillashtirish. Darhaqiqat, Vatanimiz mustaqilligining qisqa davri ichida oila, onalik va bolalikni huquqiy manfaatlarini qo-nuniy muhofaza qilish, fuqarolaming huquqiy madaniyatini oshirish, oilaning ijtimoiy-iqtisodiy manfaatlarini ta’minlash, uy mehnati va madaniy-maishiy turmush sharoitini yaxshilash, ilaning ma’naviy-axloqiy asoslarini takomil-lashtirish, ko‘p olali, kam ta’minlangan, nochor oilalarni, nogironlami, arovchisiz keksalar, yolg‘izlami, yetim-yesirlarni ijtimoiy o'llab-quwatlash, oilada ma’naviy va jismoniy barkamol laxsni shakllantirish borasida keng qamrovli ishlar amalga shiriladi. Darhaqiqat, oila a’zolarining huquqiy savodxonligi va m’naviy madaniyatini shakllantirish, har tomonlama sog‘- >m turmush tarzini qaror toptirish, oilaning ijtimoiy va jtisodiy barqarorligi, farovonligiga erishish, oilada tadbirkorkni keng yo‘lga qo‘yish, nogironlikning turli ko‘rinishlarini ldini olish chora-tadbirlarini belgilash, oilada komil insonni irbiyalash, yoshlami umuminsoniy va milliy qadriyatlar lushtarakligida mustaqil hayotga tayyorlash tizimini yaratish a amalga oshirish zamirida oila masalalari bilan shug'ulinuvchi mutasaddi davlat va jamoat tashkilotlari, oila, lahalla, maktab va jamoatchilik hamkorligini mustahkamish, oilada sog‘lom psixologik muhit yaratish zamirida ilada ba’zan uchraydigan jinoyatchilik, nikohning bekor ilinishi, giyohvandlik, nosog‘lom e’tiqod, maishiy nopoklik, xloqsizlikning turli ko'rinishlarga yo‘l qo‘ymaslik kabi tasalalar bugungi kunda oilalarni jamiyat talablari darajasida lakllanishi uchun zamindir. Mamlakatimizda adolatli, huquqiy, demokratik jamiyat urish jarayoni shahdam qadamlar bilan borayotgan bir shaDitda qonun ustuvorligini ta’minlash zamirida oila a’zola- ;ning huquqiy madaniyatini shakllantirish oila manfaatlarini 1’minlash borasida amalga oshirilayotgan ustuvor yo‘nalishiridan biriga aylanib qoldi.
O'zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi torrjonidan qabul ilinayotgan Qonunlar, Prezident Farmonlari, Vazirlar Mah- kamasining Qarorlari, oila-nikoh munosabatlari, xotin-qizlar va bolalar huquqlari bo‘yicha xalqaro konvensiyalar va deklaratsiyalar va boshqa huquqiy hujjatlaming mohiyatini chuqur anglash hamda o‘z faoliyatlari jarayonida amal qilishga erishish jamiyatning huquqiy savodxonligini oshirishning garovidir. Buning uchun oilaning turli qatlamli a’zolari huquqiy ongi va dunyoqarashi darajasini o‘stirish mexanizmini yaratish va amaliyotga keng tatbiq etish zarur. Chunki, huquqiy madaniyat darajasi yuksak jamiyatda oila, ona, ota va bola huquq va burchlari hamma vaqt Konstitutsiya bilan himoya qilinib, oila ajrimlariga, oilada uchraydigan sharqona axloq normalariga zid sodir etiladigan ba’zi xatti-harakatlarga yo‘l qo‘yilmaydi. Bu borada davlatimiz tomonidan amalga oshirilayotgan ishlar butun dunyo tinchliksevar xalqlaming diqqat-e’tiborini jalb qilmoqda. Jumladan, mustaqilligimizning qisqa davri ichida respublikamizda inson huquqlari bo‘yicha Milliy Markaz, Oliy Majlis huzuridagi amaldagi qonun hujjatlari Monitoringi instituti, Adliya vazirligi qoshidagi huquqiy yordam ko'rsatish Markazi, Oliy Majlisning inson huquqlari bo'yicha vakili-Ombudsmanning tashkil etilganligi oila, ota, ona va bola huquqiy manfaatlarini himoya qilishga qaratilgan muhim qadamlardir. Inson huquqlarini himoya qilish institutlarining asosiy maqsadi oila deb atalmish kichik jamiyatning huquqiy madaniyatini oshirishga, ularning huquqiy manfaatlarini himoya qilishdan iboratdir.