Oilaviy munosabatlarning bola shaxsida ijtimoiy

 
Annotatsiya milliy va diniy qadriyatlarimiz, ularning mazmunmohiyati, asrab-
avaylash, dunyo ilm-fani va madaniyati rivojiga ulkan hissa qo‘shgan ajdodlarimizning 
bebaho merosini o‘rganishning ahamiyati haqida so‘z boradi.
Аннотация. В статье рассматривается важность систематизации 
бесценного наследия наших предков, внесших значительный вклад в развитие 
наших национальных и религиозных ценностей, их содержание, сохранение, 
мировая наука и культура. 
Annotation.The article discusses the importance of organizing our national and 
religious values, their content, preservation, invaluable heritage of our ancestors, who 
made a significant contribution to the development of world science and culture.
Kalit so‘zlar: milliy va diniy qadriyatlar, islom sivilizatsiyasi, inson kamoloti, 
hadisnavis olimlar, hadis namunalari, buyuk allomalar, ma’naviy meros, sharqona 
ta’lim va tarbiya. 
Ключевые слова: национальные и религиозные ценности, исламская 
цивилизация, человеческое совершенство, хадисоведы, примеры хадисоведов, 
великие ученые, духовное наследие, восточное образование и воспитание. 
Keywords: national and religious values, Islamic civilization, human perfection, 
hadith scholars, examples of hadith, great scholars, spiritual heritage, oriental education 
and upbringing 
Buyuk bobokalonimiz Bahouddin Naqshbandning “Ibodat o‘n qism bo‘lsa, 
shundan to‘qqiz qismi halollikni talab qilish, qolgan bir qismi boshqa ibodatlardir”, 
degan o‘gitlari halollik maqomi qanchalar yuksak ekanini ko‘rsatib beradi. Halollik har 
tomonlama poklikni ifodalaydi. Shu o‘rinda yana Navoiy o‘gitlari yodga keldi. Buyuk 
mutafakkir barkamollik namunasi bo‘lgan Farhodni tavsiflab, “Demangkim, ko‘zi poku 

---

Ёшларга ижтимоий-психологик хизмат кўрсатиш маркази 
ham so‘zi pok, Dili poku, tili poku ham o‘zi pok”, deydi. Milliy va diniy 
qadriyatlarimizdan biri halollik hisoblanadi. 
Halollikning eng muhim jihatlaridan biri o‘g‘rilik, poraxo‘rlik, firibgarlik, davlat 
mulkini talon-taroj qilish kabi bu kishilar mulkiga tajovuz va xiyonat qilishdan tiyilish 
sanaladi. Halollikning muhimligidan, unga olib boruvchi vositalarning barchasi, 
ayniqsa, mehnat qilish, kasbu hunar bilan shug‘ullanish ham islomiy qadriyatlar orasida 
alohida o‘rin tutadi. Kishilar haqiga ko‘z olaytirish, tama’girlik muqaddas dinimizda 
qoralanadi.
Ijtimoiy nazorat- shaxsning fe'l-atvoriga, dunyoqarashiga va ustanovkalariga 
nisbatan jamiyatdagi guruhlarning yoki jamoatchilikning ta'siridir.
Ijtimoiy nazoratning quyidagi shakllari mavjud: 
Tabu — shaxsning biror-bir fikri yoki harakatlariga nisbatan cheklovlar tizimini 
qamrab oladi.
Urf-odat — yoshlikdan o‘zlashtiriladigan va jamoaviy odatlilik xarakteriga ega. 
Urf-odatning asosiy belgisi tarqalganlikdir.
Urf-odat jamiyatda ma’lum bir davrga xos bo‘lgan va vaqtincha davom etuvchi 
tavsifga ega.
An’ana — shunday urf-odatki, ma’lum bir xalq madaniyati bilan bog‘liq holda 
shakllangan, avloddan avlodga o‘tuvchi, xalqning mentaliteti bilan aniqlanadi. Urf-odat 
va an’analar ommaviy harakatlarni qamrab oladi va jamiyat integratsiyasida muhim rol
o‘ynaydi. Ma’naviy ahamiyatga ega va aynan guruh yoki jamiyatda yaxshilik va 
yomonlikni tushunish bilan bog‘liq bo‘lgan maxsus urf-odatlar mavjud.
Axloq — ma’lum bir davrda jamiyat kishilarining xulq-atvorida, xatti-
harakatlarida, o‘zaro muloqot jarayonida o‘z aksini topadigan ijtimoiy kategoriyadir.
Odat — shaxs hayotida ko‘p takrorlanaverganligidan avtomatlashganlik 
darajasiga aylanib qolgan, anglanilmagan holda bajariladigan harakat shaklidir.Bu bir 
tomondan mustaqillik biz uchun avvalo о‘z taqdirimizga о‘zimiz egalik qilish huquqi, 
kelajagimizni о‘z qо‘limiz bilan barpo etish, yurtimiz boyliklaridan faqat xalqimiz va 
vatanimiz manfaati yо‘lida foydalanish huquqini bergani О‘zbekiston yoshlari ham ana 
shu oliy ne’matdan barhamand bо‘layotgani bilan bog‘liq bо‘lsa, ikkinchidan, 

---