Okoz: 02. 00. 00. 00 Davlat boshqaruvi asoslari / 02. 03. 00. 00 Respublika davlat boshqaruvi organlari va xo‘jalik boshqaruvi organlari / 02. 03. 01. 00 Umumiy masalalar; 02. 00. 00. 00 Davlat boshqaruvi asoslari / 02



[OKOZ:

1.02.00.00.00 Davlat boshqaruvi asoslari / 02.03.00.00 Respublika davlat boshqaruvi organlari va xo‘jalik boshqaruvi organlari / 02.03.01.00 Umumiy masalalar;

2.02.00.00.00 Davlat boshqaruvi asoslari / 02.04.00.00 Mahalliy ijroiya organlari (Hokimliklar) (shuningdek, 01.15.03.00ga qarang) / 02.04.01.00 Umumiy qoidalar]

[TSZ:

1.Davlat va jamiyat qurilishi / Davlat hokimiyati organlari. Davlat va xo‘jalik boshqaruvi organlari]

O‘zbekiston Respublikasining Qonuni

Ma’muriy tartib-taomillar to‘g‘risida

Qonunchilik palatasi tomonidan 2017-yil 14-dekabrda qabul qilingan
Senat tomonidan 2017-yil 20-dekabrda ma’qullangan

1-bob. Umumiy qoidalar

1-modda. Ushbu Qonunning maqsadi va asosiy vazifalari

Ushbu Qonunning maqsadi ma’muriy tartib-taomillarni amalga oshirish sohasidagi munosabatlarni tartibga solishdan iborat.

Ushbu Qonunning asosiy vazifalari ma’muriy organlar bilan munosabatlarda qonun ustuvorligini, jismoniy va yuridik shaxslarning huquqlari va qonuniy manfaatlarini ta’minlashdan iboratdir.

2-modda. Ma’muriy tartib-taomillar to‘g‘risidagi qonun hujjatlari

Ma’muriy tartib-taomillar to‘g‘risidagi qonun hujjatlari ushbu Qonun va boshqa qonun hujjatlaridan iborat.

Maxsus ma’muriy tartib-taomillarni belgilovchi qonun hujjatlari jismoniy va yuridik shaxslarning holatini yomonlashtirmasligi kerak.

Ma’muriy tartib-taomillarni amalga oshirishga doir u yoki bu munosabatlar maxsus ma’muriy tartib-taomillarni belgilovchi qonun hujjatlari bilan tartibga solinmagan hollarda ushbu Qonun normalari qo‘llaniladi.

Agar O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomasida O‘zbekiston Respublikasining ma’muriy tartib-taomillar to‘g‘risidagi qonun hujjatlarida nazarda tutilganidan boshqacha qoidalar belgilangan bo‘lsa, xalqaro shartnoma qoidalari qo‘llaniladi.

3-modda. Ushbu Qonunning qo‘llanilish sohasi

Ushbu Qonun ma’muriy organlarning manfaatdor shaxslarga nisbatan ma’muriy-huquqiy faoliyatiga, shu jumladan litsenziya, ruxsat berish, ro‘yxatdan o‘tkazish tartib-taomillariga, davlat xizmatlarini ko‘rsatish bilan bog‘liq boshqa tartib-taomillarga, shuningdek qonun hujjatlariga muvofiq boshqa ma’muriy-huquqiy faoliyatga nisbatan tatbiq etiladi.

Ushbu Qonun normativ-huquqiy hujjatlarni tayyorlash va qabul qilish, soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlarni undirish, davlat xizmatini o‘tash, referendumlar, saylovlar o‘tkazish, mudofaa, jamoat xavfsizligi va huquq-tartibot sohasida, shuningdek tezkor-qidiruv faoliyati, surishtiruv, dastlabki tergov, jinoiy majburlov choralarini qo‘llash bilan bog‘liq bo‘lgan boshqa faoliyat, sud ishini yuritish, ma’muriy huquqbuzarliklar to‘g‘risidagi ishlarni yuritish sohasida yuzaga keladigan munosabatlarga nisbatan tatbiq etilmaydi.

Jismoniy va yuridik shaxslarning murojaatlari to‘g‘risidagi qonun hujjatlari ushbu Qonunning qo‘llanilish sohasiga kiruvchi munosabatlarga nisbatan tatbiq etilmaydi.

4-modda. Asosiy tushunchalar

Ushbu Qonunda quyidagi asosiy tushunchalar qo‘llaniladi:

manfaatdor shaxs — qabul qilinayotgan ma’muriy hujjat yoki ma’muriy harakat qaratilgan shaxs, shuningdek huquqlari va qonuniy manfaatlari ma’muriy hujjatga yoki ma’muriy harakatga daxldor bo‘lgan yoxud daxldor bo‘lishi mumkin bo‘lgan shaxs;

ma’muriy ish yuritish — ma’muriy tartib-taomil orqali tartibga solingan ma’muriy ishni ko‘rib chiqish, ma’muriy hujjatni qabul qilish, uni ma’muriy shikoyat bo‘yicha qayta ko‘rish, shuningdek ma’muriy hujjatni ijro etish jarayoni;

ma’muriy ixtiyoriylik (diskretsion vakolat) — ma’muriy organning qonun hujjatlari doirasida yo‘l qo‘yilgan choralardan birini qonuniylikka va maqsadga muvofiqlikka o‘zi baho berishi asosida o‘z ixtiyoriga ko‘ra qo‘llash yoki tegishli chorani qo‘llashdan voz kechish huquqi;

ma’muriy organlar — ma’muriy-huquqiy faoliyat sohasida ma’muriy boshqaruv vakolati berilgan organlar, shu jumladan davlat boshqaruvi organlari, mahalliy ijro etuvchi hokimiyat organlari, fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari, shuningdek ushbu faoliyatni amalga oshirishga vakolatli bo‘lgan boshqa tashkilotlar va maxsus tuzilgan komissiyalar;

ma’muriy tartib-taomil — ma’muriy organlarning ma’muriy-huquqiy faoliyatini tartibga soluvchi protsessual qoidalar;

ma’muriy harakatlar — ma’muriy organning jismoniy va yuridik shaxslarga nisbatan ma’muriy-huquqiy faoliyat sohasida amalga oshirilgan, ma’muriy yoki protsessual hujjat bo‘lmagan, yuridik ahamiyatga ega harakatlari (harakatsizligi);

ma’muriy hujjat — ma’muriy organning ommaviy huquqiy munosabatlarni yuzaga keltirishga, o‘zgartirishga yoki tugatishga qaratilgan hamda ayrim jismoniy yoki yuridik shaxslar uchun yoxud muayyan xususiy belgilariga ko‘ra ajratiladigan shaxslar guruhi uchun muayyan huquqiy oqibatlar keltirib chiqaruvchi ta’sir chorasi;

ma’muriy-huquqiy faoliyat — ayrim jismoniy yoki yuridik shaxslarga yoxud muayyan xususiy belgilariga ko‘ra ajratiladigan shaxslar guruhiga ta’sir ko‘rsatuvchi boshqaruv faoliyati;

protsessual hujjat — ma’muriy organ tomonidan ma’muriy ish yuritish davomida qabul qilinadigan, ma’muriy ishni mazmunan hal etmaydigan hujjat.

5-modda. Ma’muriy tartib-taomillarning asosiy prinsiplari

Ma’muriy tartib-taomillarning asosiy prinsiplari quyidagilardan iborat:

qonuniylik;

mutanosiblik;

ishonchlilik;

tinglanish imkoniyatining mavjudligi;

ma’muriy tartib-taomillarning ochiqligi, shaffofligi va tushunarliligi;

manfaatdor shaxslar huquqlarining ustunligi;

byurokratik rasmiyatchilikka yo‘l qo‘yilmasligi;

mazmunan qamrab olish;

ma’muriy ish yuritishning “bir darcha” orqali amalga oshirilishi;

teng huquqlilik;

ishonchning himoya qilinishi;

ma’muriy ixtiyoriylikning (diskretsion vakolatning) qonuniyligi;

tekshirish.

6-modda. Qonuniylik prinsipi

Ma’muriy tartib-taomillar O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasiga, ushbu Qonun va boshqa qonun hujjatlariga muvofiq amalga oshirilishi kerak.

7-modda. Mutanosiblik prinsipi

Ma’muriy ish yuritish jarayonida jismoniy va yuridik shaxslarga ko‘rsatiladigan ta’sir choralari ma’muriy organ tomonidan ko‘zlangan qonuniy maqsadga erishish uchun mos va yetarli bo‘lishi hamda manfaatdor shaxslarga imkon qadar qiyinchilik tug‘dirmasligi kerak.

8-modda. Ishonchlilik prinsipi

Ma’muriy ish yuritish davomida manfaatdor shaxslar tomonidan taqdim etilgan haqiqiy holatlar to‘g‘risidagi hujjatlar va ma’lumotlar aksi isbotlanmaguniga qadar ishonchli hisoblanadi.

Manfaatdor shaxslar tomonidan taqdim etilgan hujjatlar va ma’lumotlarning haqiqiyligiga shubha paydo bo‘lgan taqdirda, ma’muriy organ ularning ishonchliligini mustaqil ravishda va o‘z hisobidan tekshirish uchun choralar ko‘radi.

Ma’muriy ish yuritish davomida manfaatdor shaxslardan ular taqdim etgan hujjatlarning yoki ma’lumotlarning ishonchliligini tasdiqlovchi qo‘shimcha materiallar talab qilish, agar qonunda bunday talab belgilanmagan bo‘lsa, taqiqlanadi.

9-modda. Tinglanish imkoniyatining mavjudligi prinsipi

Ma’muriy organ manfaatdor shaxsga ma’muriy hujjatni qabul qilish uchun ahamiyatga ega bo‘lgan barcha holatlar yuzasidan o‘z fikrini bildirish imkoniyatini berishi shart.

10-modda. Ma’muriy tartib-taomillarning ochiqligi, shaffofligi va tushunarliligi prinsipi

Ma’muriy tartib-taomillar ochiq, shaffof va manfaatdor shaxslar uchun tushunarli bo‘lishi lozim.

Ma’muriy organlar ma’muriy tartib-taomillar haqidagi axborotdan davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari faoliyatining ochiqligi to‘g‘risidagi qonun hujjatlarida belgilangan usullar orqali erkin foydalanilishini ta’minlashi shart.

 LexUZ sharhi

Qarang: O‘zbekiston Respublikasining 2014-yil 5-maydagi O‘RQ-369-son “Davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari faoliyatining ochiqligi to‘g‘risida”gi Qonunining 11-moddasi.

11-modda. Manfaatdor shaxslar huquqlarining ustunligi prinsipi

Ma’muriy ish yuritish davomida yuzaga keladigan, qonun hujjatlarining bartaraf etib bo‘lmaydigan barcha qarama-qarshiliklari va noaniqliklari manfaatdor shaxslar o‘rtasida kelishmovchiliklar mavjud bo‘lmagan taqdirda, ushbu manfaatdor shaxslar foydasiga talqin qilinadi.

12-modda. Byurokratik rasmiyatchilikka yo‘l qo‘yilmasligi prinsipi

Manfaatdor shaxslarga majburiyatlar orqali qiyinchilik tug‘dirish, faqat rasmiy qoidalar va talablarga rioya etilishi maqsadidagina ularga huquqlar berishni rad etish yoki ularning huquqlarini boshqacha tarzda cheklash ma’muriy organlarga taqiqlanadi.

Agar manfaatdor shaxs vijdonan harakat qilgan, o‘z majburiyatlarini mazmunan bajargan bo‘lsa hamda rasmiy qoidalar va talablarning yo‘l qo‘yilgan buzilishlari ma’muriy ishni mazmunan to‘g‘ri hal qilishga to‘sqinlik qilmasa, manfaatdor shaxs tomonidan rasmiy qoidalar va talablarga rioya etilmaganligi nomuvofiq ma’muriy hujjatni qabul qilish uchun asos bo‘lib xizmat qila olmaydi.

13-modda. Mazmunan qamrab olish prinsipi

Ma’muriy organlar manfaatdor shaxslarga ilgari ushbu shaxslar tomonidan boshqa harakatlar doirasida bajarilgan talablarni qo‘yishga haqli emas.

Agar ma’muriy organga taqdim etilgan hujjatlar va ma’lumotlar ma’nosiga ko‘ra boshqa zarur hujjatlar mazmunini o‘z ichiga olsa, ushbu hujjatlar qo‘shimcha yoki alohida tarzda talab qilinishi mumkin emas.

Agar amalga oshirilgan ma’muriy tartib-taomil ma’nosiga ko‘ra boshqa ma’muriy tartib-taomillarni o‘z ichiga olsa, qonun hujjatlarida nazarda tutilgan hollarda ular ham amalga oshirilgan deb hisoblanadi.

14-modda. Ma’muriy ish yuritishning “bir darcha” orqali amalga oshirilishi prinsipi

Ma’muriy organga ma’muriy tartib-taomilni amalga oshirish uchun boshqa ma’muriy organlardan hamda o‘zga organlardan hujjatlar va ma’lumotlar olish talab etilgan hollarda, ma’muriy ish yuritish “bir darcha” prinsipi bo‘yicha amalga oshirilib, bunda ma’muriy organ zarur hujjatlar va ma’lumotlarni mustaqil ravishda, manfaatdor shaxslarning ishtirokisiz, idoralararo o‘zaro hamkorlik vositasida oladi, bundan qonun hujjatlarida nazarda tutilgan hollar mustasno.

15-modda. Teng huquqlilik prinsipi

Ma’muriy organlarga bir xildagi haqiqiy holatlarga ega ma’muriy ishlarni hal etishda teng bo‘lmagan yondashuvni namoyon etish taqiqlanadi.

Haqiqiy holatlari bo‘yicha jiddiy farqlanadigan ma’muriy ishlarni bir xil tarzda hal etishga yo‘l qo‘yilmaydi.

Ma’muriy organ ma’muriy ixtiyoriylikni (diskretsion vakolatni) bir xil usulda amalga oshirishi shart. Ushbu qoida ma’muriy ixtiyoriylikni (diskretsion vakolatni) amalga oshirish bilan bog‘liq bo‘lgan, shakllangan ma’muriy amaliyot o‘zgartirilishini istisno etmaydi.

16-modda. Ishonchning himoya qilinishi prinsipi

Vijdonan harakat qiluvchi manfaatdor shaxslarning ma’muriy hujjatga bo‘lgan ishonchi qonun bilan qo‘riqlanadi.

Ma’muriy organlar manfaatdor shaxslarning yuzaga kelgan ma’muriy amaliyot bilan bog‘liq qonuniy kutilgan natijalarini hurmat qilishi shart. Yuzaga kelgan ma’muriy amaliyotning o‘zgartirilishi jamoat manfaatlari bilan oqlangan bo‘lishi, umumiy xususiyatga ega va barqaror bo‘lishi kerak.

17-modda. Ma’muriy ixtiyoriylikning (diskretsion vakolatning) qonuniyligi prinsipi

Ma’muriy organ ma’muriy ixtiyoriylikni (diskretsion vakolatni) qonun hujjatlarida belgilangan doirada amalga oshirishi shart.

Ma’muriy ixtiyoriylik (diskretsion vakolat) asosida qabul qilingan ma’muriy hujjatlar va amalga oshirilgan ma’muriy harakatlar ushbu vakolatning maqsadiga mos kelishi kerak.

18-modda. Tekshirish prinsipi

Ma’muriy organ ma’muriy ishni to‘g‘ri hal qilish uchun ahamiyatga ega bo‘lgan barcha haqiqiy holatlarni har tomonlama, to‘liq va xolisona tekshirishi shart.

Zarurat bo‘lganda, ma’muriy organ manfaatdor shaxslar tomonidan taqdim etilgan dalillar bilan cheklanmasdan qonun hujjatlarida belgilangan tartibda o‘z tashabbusi bilan qo‘shimcha dalillar yig‘ishga haqli.

19-modda. Ma’muriy tartib-taomillar prinsiplarining qo‘llanilishi

Ma’muriy hujjatlar va ma’muriy harakatlar ma’muriy tartib-taomillarning prinsiplariga muvofiq bo‘lishi kerak.

Ma’muriy tartib-taomillar prinsiplariga nomuvofiqlik ma’muriy hujjatlarning va ma’muriy harakatlarning bekor qilinishiga yoki qayta ko‘rib chiqilishiga olib keladi.

2-bob. Ma’muriy tartib-taomillarning umumiy qoidalari

20-modda. Ma’muriy ishlarning taalluqliligi

Ma’muriy organlar ma’muriy ish yuritishni qonun hujjatlarida o‘z vakolatiga kiritilgan masalalar yuzasidan amalga oshiradi.

Ma’muriy ishlarning taalluqliligi to‘g‘risidagi nizolar ma’muriy organlar uchun yuqori turuvchi hisoblangan organ yoki maxsus vakolatli organ tomonidan hal etiladi.

21-modda. Idoralararo hamkorlik

Idoralararo hamkorlik ma’muriy organning ko‘maklashish to‘g‘risidagi so‘rovi asosida qonun hujjatlarida belgilangan tartibda amalga oshiriladi. Bo‘ysunuv munosabatlarida bo‘lgan ma’muriy organlar o‘rtasidagi munosabatlar idoralararo hamkorlik hisoblanmaydi.

Ma’muriy organning ko‘maklashish to‘g‘risidagi so‘rovi samaraliroq tarzda tegishli yordam ko‘rsata oladigan vakolatli ma’muriy organga yo‘llanishi kerak.

Ma’muriy organning ko‘maklashish to‘g‘risidagi so‘roviga javob berilmaganligi ma’muriy ishning hal etilishiga to‘sqinlik qilmasligi kerak.

22-modda. Ma’muriy ish yuritish ishtirokchilari

Ma’muriy ish yuritish ishtirokchilari quyidagilardan iborat:

ma’muriy organ;

qabul qilinayotgan ma’muriy hujjat yoki amalga oshirilayotgan ma’muriy harakat o‘ziga qaratilgan shaxs (bundan buyon matnda adresat deb yuritiladi);

huquqlari va qonuniy manfaatlariga ma’muriy hujjat yoki ma’muriy harakat daxldor bo‘lgan yoxud daxldor bo‘lishi mumkin bo‘lgan shaxs (bundan buyon matnda uchinchi shaxs deb yuritiladi).

Ma’muriy organ uchinchi shaxslarni ma’muriy ish yuritishda ishtirok etishga o‘z tashabbusiga yoki manfaatdor shaxsning iltimosnomasiga ko‘ra jalb qilishi mumkin.

Qonun hujjatlarida belgilangan hollarda uchinchi shaxslar ma’muriy ish yuritishda ishtirok etishga majburiy tartibda jalb etiladi.

23-modda. Ma’muriy ish yuritishda vakillik

Yuridik shaxslar ma’muriy ish yuritishda qonun hujjatlarida, ta’sis hujjatlarida yoki qonunga muvofiq berilgan va rasmiylashtirilgan ishonchnomada belgilangan vakolatlari doirasida harakat qiluvchi o‘z vakillari orqali ishtirok etadi.

 LexUZ sharhi

Qarang: O‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksining 129 — 140-moddalari.

Jismoniy shaxslar ma’muriy ish yuritishda bevosita yoki o‘z vakillari orqali ishtirok etishi mumkin, bundan qonun hujjatlarida ularning shaxsan ishtirok etishi zarurligi nazarda tutilgan hollar mustasno. Vakilning ishtirok etishi jismoniy shaxsni ma’muriy ish yuritishda shaxsan ishtirok etish huquqidan mahrum qilmaydi. Qonun hujjatlarida nazarda tutilgan hollarda vakilning vakolatlari qonunga muvofiq berilgan va rasmiylashtirilgan ishonchnomada bayon etilishi kerak.

Manfaatdor shaxsning vakili ma’muriy ish yuritishga taalluqli barcha harakatlarni o‘zi vakillik qilayotgan shaxs nomidan bajarishga vakolatlidir, shuningdek, agar qonunda yoki uning vakolatini tasdiqlovchi hujjatda boshqacha qoida nazarda tutilmagan bo‘lsa, ma’muriy ish yuritishning o‘zi vakillik qilayotgan ishtirokchisi ega bo‘lgan barcha huquqlardan foydalanadi.

24-modda. Manfaatdor shaxslarning huquq va majburiyatlari

Manfaatdor shaxslar ma’muriy ish materiallari bilan tanishish, ulardan ko‘chirmalar olish, nusxa ko‘chirish, rad qilish to‘g‘risida arz qilish, dalillar taqdim etish, dalillarni tekshirishda ishtirok etish, ma’muriy ish yuritishda ishtirok etuvchi boshqa shaxslarga savollar berish, ma’muriy ish yuritish bo‘yicha arz qilish, iltimosnomalar berish, ma’muriy organga og‘zaki va yozma tushuntirishlar berish, ma’muriy ish yuritish davomida kelib chiqadigan barcha masalalar bo‘yicha o‘z vajlarini bayon etish, boshqa manfaatdor shaxslarning arizalari, iltimosnomalari va vajlariga qarshi e’tiroz bildirish, ma’muriy va protsessual hujjatlar, shuningdek ma’muriy harakatlar ustidan shikoyat qilish huquqiga ega.

Manfaatdor shaxslar qonun hujjatlariga muvofiq boshqa huquqlarga ham ega bo‘lishi mumkin.

Manfaatdor shaxslar o‘ziga berilgan protsessual huquqlardan vijdonan foydalanishi va qonun hujjatlarida o‘z zimmasiga yuklatilgan majburiyatlarni bajarishi kerak.

25-modda. Ma’muriy ish yuritish olib boriladigan til

Ma’muriy organda ma’muriy ish yuritish o‘zbek tilida, qoraqalpoq tilida yoki muayyan joydagi ko‘pchilik aholi so‘zlashadigan tilda olib boriladi.

Ma’muriy ish yuritish ishtirokchilari ma’muriy ish yuritishda ishtirok etish va ma’muriy ish materiallari bilan tanishish chog‘ida, zarurat bo‘lganda, tarjimon xizmatidan foydalanishi mumkin, shuningdek ular o‘z ona tilida so‘zlash huquqiga ega.

26-modda. Ma’muriy ish yuritishda huquqiy vorislik

Manfaatdor shaxslardan biri ma’muriy ish yuritishdan ma’muriy hujjat qabul qilinguniga qadar chiqib ketgan taqdirda, mazkur shaxsni uning huquqiy vorisi bilan almashtirishga, agar bunday huquqiy vorislik qonun hujjatlariga muvofiq mumkin bo‘lsa, yo‘l qo‘yiladi.

Ma’muriy organ o‘zgartirilgan, tugatilgan yoki uning nomi o‘zgartirilgan taqdirda, qonun hujjatlariga muvofiq huquqiy vorislikka yo‘l qo‘yiladi.

 LexUZ sharhi

Qarang: O‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksining 50, 53-moddalari.

Huquqiy voris ma’muriy ishga kirishguniga qadar ma’muriy ish yuritish davomida amalga oshirilgan barcha harakatlar o‘rnini bo‘shatib bergan manfaatdor shaxsga qay darajada majburiy bo‘lgan bo‘lsa, huquqiy voris uchun ham shu darajada majburiydir.

27-modda. Ma’muriy ishni hal qilishga ko‘maklashuvchi shaxslar

Ma’muriy ishni hal qilishga ko‘maklashuvchi shaxslar (guvohlar, ekspertlar, mutaxassislar, tarjimonlar va boshqalar) ma’muriy ish yuritishga ixtiyoriylik yoki shartnoma asosida ma’muriy organ tomonidan o‘z tashabbusiga yoki manfaatdor shaxslarning iltimosnomasiga ko‘ra, shuningdek qonun hujjatlarida nazarda tutilgan hollarda jalb qilinadi.

Ma’muriy organ guvoh, ekspert va tarjimonni bila turib yolg‘on ko‘rsatuvlar, noto‘g‘ri ekspert xulosalari berganlik hamda noto‘g‘ri tarjima qilganlik uchun javobgarlik to‘g‘risida ogohlantirishi shart.

 LexUZ sharhi

Qarang: O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksining 238 — 240-moddalari.

28-modda. Ma’muriy ish yuritishda guvoh

Ma’muriy hujjatni qabul qilishda ahamiyatga ega bo‘lgan ma’lumotlarni bayon etish yoki ma’muriy organning mansabdor shaxsi tomonidan muayyan harakatlarning amalga oshirilishi faktini guvohlantirish uchun guvoh ma’muriy ish yuritishga, agar qonun hujjatlarida boshqacha qoida nazarda tutilmagan bo‘lsa, ixtiyoriy tartibda jalb qilinishi mumkin.

Guvoh o‘z xohishiga ko‘ra og‘zaki yoki yozma ko‘rsatuvlar beradi. Guvohning og‘zaki ko‘rsatuvlari ma’muriy organ tomonidan tegishli bayonnomada bayon etiladi.

29-modda. Ma’muriy ish yuritishda ekspert

Ma’muriy organ fan, texnika, san’at yoki hunar sohasida maxsus bilimlar talab etiladigan masalalar yuzasidan xulosa berish uchun ekspertiza tayinlashi mumkin.

Ekspertlar tayinlash va ekspertlar tomonidan tushuntirilishi kerak bo‘lgan masalalar doirasini aniqlash chog‘ida ma’muriy ish yuritishning barcha ishtirokchilari fikri inobatga olinadi.

Ekspert ekspertiza predmetiga taalluqli ma’muriy ish materiallari bilan tanishish, ulardan zarur ma’lumotlarni yozib olish yoki ko‘chirma nusxalar olish, ma’muriy ish yuritishda ishtirok etuvchi shaxslarga va guvohlarga savollar berish, joyida ko‘zdan kechirishda, attestatsiya-imtihon tadbirlarida hamda ekspert baholashidan o‘tkazishga qaratilgan boshqa harakatlarda ishtirok etish huquqiga ega. Ekspert, agar unga taqdim etilgan materiallar ekspertiza o‘tkazish uchun yetarli bo‘lmasa yoki ekspert o‘z zimmasiga yuklatilgan majburiyatni bajarish uchun zarur bilimlarga ega bo‘lmasa, xulosa berishni rad etishi mumkin.

Ekspert o‘z tekshirishlarining natijalari bo‘yicha ekspert xulosasini taqdim etadi. Ma’muriy organning yoki ma’muriy ish yuritishdagi boshqa ishtirokchilarning talabiga ko‘ra ekspert o‘z xulosasi yuzasidan qo‘shimcha tushuntirishlar berishi kerak.

30-modda. Ma’muriy ish yuritishda mutaxassis va tarjimon

Mutaxassis dalillarni aniqlash va mustahkamlashda ma’muriy organga ko‘maklashish yoki fikr shaklida tushuntirishlar berish uchun ma’muriy ish yuritishga jalb qilinadi. Mutaxassis, agar u zarur bilim va ko‘nikmalarga ega bo‘lmasa, ma’muriy ish yuritishda ishtirok etishdan bosh tortishga haqli.

Tarjima qilish uchun zarur bo‘lgan tillarni, shu jumladan kar-soqovlarning imo-ishoralarini biladigan shaxs tarjimondir.

31-modda. Ma’muriy ish yuritishda ishtirok etish imkoniyatini istisno qiluvchi holatlar

Ma’muriy organning mansabdor shaxsi ma’muriy organ nomidan ma’muriy ish yuritishda ishtirok etishga quyidagi hollarda haqli emas, agar u:

mazkur ma’muriy ish yuritishda manfaatdor shaxs bo‘lsa;

ma’muriy ish yuritishda ishtirok etuvchi manfaatdor shaxslardan biri bilan qarindoshlik yoki qayin-bo‘yinchilik va quda-andachilik munosabatida bo‘lsa (bo‘lgan bo‘lsa);

 LexUZ sharhi

Qarang: O‘zbekiston Respublikasi Oila kodeksining 9-bobi (9-bob. Qarindoshlik, qayin-bo‘yinchilik va quda-andachilik).

ma’muriy ish yuritishda ishtirok etuvchi manfaatdor shaxslardan birining vakili bo‘lsa yoki ilgari uning vakili sifatida ayni shu ma’muriy ish yuritishda ishtirok etgan bo‘lsa;