O’lchamlar, og’ishlar va joizliklar

O’LCHAMLAR, OG’ISHLAR VA JOIZLIKLAR

REJA

· 1. Joizliklar va o‘tqazishlarni tanlash prinsiplari.
· 2. O‘tqazishlar turlari.

Joizliklar va o‘tqazishlarni tanlash prinsiplari

• 
  O‘zaro bir-biri bilan harakatda yoki harakatsiz birikkan ikkita detal bir-biriga qo‘shilib turadigan yuza deb ataladigan yuzalikni hosil qiladi, qolganlari esa erkin detallar deyiladi
  

ГОСТ 25346-82, ГОСТ 25347-82, ГОСТ 25348-82 ga binoan ISO tizimida va JO’YAT da 1 mm dan kam va 500 mm gacha, 500 mm dan ortiq va 3150 mm gacha bo‘lgan o‘lchamlar uchun, JO’YAT da esa - 3150 mm dan ortiq va 10000 mm gacha bo‘lgan o‘lchamlar uchun joizliklar va o‘tqazishlar belgilangan, 1 mm dan kam bo‘lgan joizliklar maydonlari esa alohida ajratilgan. Mashinalar detallarining tipovoy birikmalari uchun JO’YAT joizliklar va o‘tqazishlar tizimi yagona prinsiplar bo‘yicha tuzilgan. Unda teshik tizimidagi (SA) va val tizimidagi (SV) o‘tqazishlar nazarda tutilgan.

• 
  ГОСТ 25346-82, ГОСТ 25347-82, ГОСТ 25348-82 ga binoan ISO tizimida va JO’YAT da 1 mm dan kam va 500 mm gacha, 500 mm dan ortiq va 3150 mm gacha bo‘lgan o‘lchamlar uchun, JO’YAT da esa - 3150 mm dan ortiq va 10000 mm gacha bo‘lgan o‘lchamlar uchun joizliklar va o‘tqazishlar belgilangan, 1 mm dan kam bo‘lgan joizliklar maydonlari esa alohida ajratilgan. Mashinalar detallarining tipovoy birikmalari uchun JO’YAT joizliklar va o‘tqazishlar tizimi yagona prinsiplar bo‘yicha tuzilgan. Unda teshik tizimidagi (SA) va val tizimidagi (SV) o‘tqazishlar nazarda tutilgan.
  

Shu munosabat bilan, teshik va val deb ataladigan qamrab oluvchi va qamrab olinadigan detallar farqlanadi, bundan tashqari, asosiy teshik (EI = 0) va asosiy val (es = 0) degan tushunchalar ham mavjud.

• 
  Shu munosabat bilan, teshik va val deb ataladigan qamrab oluvchi va qamrab olinadigan detallar farqlanadi, bundan tashqari, asosiy teshik (EI = 0) va asosiy val (es = 0) degan tushunchalar ham mavjud.
  
• 
  Shunga muvofiq ravishda, o‘tqazish, ya’ni detallarning biriktirilishining ularda hosil bo‘ladigan oraliqlar yoki tarangliklar kattaligi bilan belgilanadigan xarakteri tushunchasi ham joriy qilingan, ya’ni u biriktiriladigan detallarning nisbiy qo‘zg‘atilishi erkinligini yoki ularning o‘zaro qo‘zg‘atilishiga qarshilikning darajasini tavsiflaydi.