Oligopoliya bozorida muvozanat va raqobat strategiyalari. Saparova Parizoda mr-82

ishlab chiqarish bo’yicha qaror qabul qiladi va mahsulotning pirovard

narxi ikkala firma tomonidan ishlab chiqarilgan umumiy mahsulot

hajmiga bog’liq bo’ladi.

Misol uchun, ikkinchi 2ta firma bor. Agar ikkinchi firma mahsulot ishlab chiqarmasa narx umumiy mahsulot hajmiga teng bo’ladi. Va ikkinchi firma mahsulot ishlab chiqarmaganda birinchi firmaning talabi bozor talab chizig’i bilan ustma-ust tushadi (rasmda D1(0)). Birinchi firmaning chekli harajati MC1 o’zgarmas va chekli daromad chizig’I MR1(0). Birinchi firmaning ishlab chiqarish hajmi 60 birlikka teng bo’lsa, MR1(0) va MC1 chiziqlar kesishadi. Birinchi firma ikkinchi firmani mahsulot ishlab chiqarmaydi deb o’ylasa 60 birlik mahsulot ishlab chiqaradi. Agar birinchi firma ikkinchi firmani 60 birlik mahsulot ishlab chiqaradi deb o’ylasa, birinchi firmaning talab chizig’I 60 birlik chapga siljiydi (D1(60)). Bu talab chizig’iga mos chekli daromad chizig’I MR1(60) bo’ladi. Bunda birinchi firmaning foydasini maksimallashtiradigan ishlab chiqarish hajmi 30 birlikka teng (MR1(60) va MC1 chiziqlar kesishgan nuqta bo’ladi.

Agar birinchi firma ikkinchi firmani 90 birlik mahsulot ishlab chiqaradi deb o’ylasa, birinchi firmaning yangi talab chizig’i chapga 30 birlik siljiydi D1(90). Endi birinchi firmaning foydasini maksimal ishlab chiqarish hajmi 15 birlikka teng bo’ladi ( MR1(90) = MC1).

Agar birinchi firma ikkinchi firmani 20 birlik mahsulot ishlab chiqaradi deb o’ylasa , birinchi firmaning talab va chekli daromad MR1 chiziqlari vertikal ordinata o’qini kesib o’tadi va birinchi firma umuman mahsulot ishlab chiqarmaydi. Shunday qilib, bir firmaning optimal ishlab chiqarish xajmi boshqa bir raqobatchi firmaning ishlab chiqarish xajmini oshirishi

yoki kamaytirishiga qarab o’zgarib turadi.

Birinchi firmaning ishlab chiqarish chizig’i bilan ikkinchi

firmaning ishlab chiqarish chizig’i kesishgan E nuqtaga mos keluvchi