Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарⱪанд иⱪтисодиёт ва сервис институти з

The Japanese Model - Япон корпоратив бошқарув моделининг асосий иштирокчилари банклар, кеирецу деб номланган йирик акциядорлар (улар умумий компанияларга сармоя киритиши ёки савдо алоқаларига эга бўлиши мумкин), менежмент ва ҳукуматдир. Кичикроқ, мустақил, индивидуал акциядорларнинг роли йўқ.
Ушбу асосий ўйинчилар биргаликда корпоратив бошқарувни ўрнатадилар ва назорат қиладилар.
Директорлар кенгаши одатда инсайдерлардан, шу жумладан компания раҳбарларидан иборат. Агар фойда камайса, Кеирецу директорларни кенгашдан олиб ташлаши мумкин.
Ҳукумат корпоратив бошқарув фаолиятига ўз қоидалари ва сиёсати орқали таъсир қилади.
Ушбу моделда корпоратив шаффофлик кучнинг концентрацияси ва ушбу кучга эга бўлганларнинг манфаатларига қаратилганлиги сабабли камроқ бўлади.
Мисол учун, сиз инвестор сифатида сиз йўқотишлар ва банкротлик каби бошқа салбий оқибатлардан қочиш умидида яхши корпоратив бошқарув билан шуғулланадиган компанияларни танлашингиз мумкин.
Яхши корпоратив бошқарув билан шуғулланадими ёки йўқми буни аниқлаш учун сиз компаниянинг айрим соҳаларини ўрганишингиз мумкин. Бу соҳаларга қуйидагилар киради:

• 
  Ошкор қилиш амалиёти;
  
• 
  Ижро этувчи компенсация тузилмаси (у фақат ишлашга ёки бошқа кўрсаткичларга боғлиқ бўлиши);
  
• 
  Хатарларни бошқариш (қарорлар қабул қилиш бўйича мувозанат);
  
• 
  Манфаатлар тўқнашувини яраштириш сиёсати ва процедуралари (компания ўз миссияси баёнотига зид бўлиши мумкин бўлган бизнес қарорларига қандай ёндашади);
  
• 
  Директорлар кенгаши аъзолари (уларнинг фойдадаги улуши ёки қарама-қарши манфаатлари);
  
• 
  Шартнома ва ижтимоий мажбуриятлар (компаниянинг иқлим ўзгариши каби соҳаларга қандай ёндашиши);
  
• 
  Сотувчилар билан алоқалар;
  
• 
  Акциядорлардан олинган шикоятлар ва улар қандай кўриб чиқилган;
  
• 
  Аудит (ички ва ташқи аудитларнинг доираси ва масалалар қандай ҳал қилинганлиги).
  

Ёмон бошқарув амалиётларининг турларига қуйидагилар киради:

• 
  Аудиторлар билан етарлича ҳамкорлик қилмайдиган ёки тегишли миқёсдаги аудиторларни танламайдиган компаниялар, натижада сохта ёки номувофиқ молиявий ҳужжатлар нашр этилади;
  
• 
  Корпоратив ходимлар учун мақбул рағбатни яратмайдиган ёмон ижро этувчи компенсация пакетлари;
  
• 
  Ёмон тузилган кенгашлар, бу акциядорлар учун самарасиз амалдаги президентларни қувиб чиқаришни жуда қийинлаштиради.
  

Инвестиция киритишингиздан олдин ёки қарор қабул қилишдан олдин корпоратив бошқарувни ўзингизнинг текширувингизга киритганингизга ишонч ҳосил қилишингиз керак.
Корпоратив бошқарувнинг 4 Ps нима?