Оliy malaka tоifasi uchun: Nafas shovqinlari. Bronxial shovqin va vezikulyar shovqin orasidagi faqrni toping

128. Zararsizlantiruvchi eritmalarni tayyorlash meʼyoriy qoidalari. Zararsizlantiruvchi 
modallar bilan zaharlanganda birinchi yordam ko`rsatish haqida ma`lumot bering. 
J: Дезинфекцияловчи эритма тайёрлаш. 
10% ли хлорли оҳак тайёрлаш: 1 кг хлорли оҳак, 10 л сув, эмал идиш, қўлқоп, ёғоч курак. 
Ҳаракат алгоритми: 
1. Қўлқоп, респиратор кийилади. 
2. 1 кг қуруқ оҳак эмал идишга солинади, сув миқдорининг ярмиси солиниб аралаштирилади 
ва сувнинг қолган миқдори солинади. 
3. Ёғоч курак билан аралаштирилади. 
4. Эмал идиш қопқоқ билан ёпилади ва 24 соатга қоронғи жойга қўйилади. 
5. 24 соатдан кейин тиндирилган оҳак эритмаси идишларга солинади. Амал қилиш муддати 7- 
кун. 
Хлорли оҳакнинг ишчи эритмаси. 
1. Ишчи эритма ҳар куни тайёрланади. 
2. 1% ли эритма-1 л 10 % ли хлорли оҳакка 9 л сув солинади. 
3. 3% ли эритма-3 л 10 % ли хлорли оҳакка 7 л сув солинади. 
Хлорамин эритмасини тайёрлаш 
1. 1%-990 мл сувга 10 гр хлорамин қўшилади. 
2. 3%-970 мл сувга 30 гр хлорамин қўшилади. 

---

129. Gipertoniya kasaligiga olib keladigan sabablar, klinik belgilari, gipertonik krizda 
shifokorgacha hamshira yordamini ko`rsatish qanday bo`lishi lozim? 
J: 29-savolga qarang. 
130. Oshqozon-ichak yarasidan qon ketish simptomlari, unda hamshiraning taktikasi haqida 
ma`lumot bering. 
J: 
Gastrointestinal qonash (ZHKK) - oshqozon-ichak trakti organlarining bo'shlig'ida kasallik bilan 
zararlangan qon tomirlaridan qonning chiqishi. Oshqozon-ichakdan qon ketish - bu oshqozon-ichak 
traktining keng ko'lamli patologiyalarining keng tarqalgan va jiddiy asoratlari bo'lib, bemorning 
salomatligi va hatto hayotiga tahdid soladi. Qon yo'qotish hajmi 3-4 litrga yetishi mumkin, shuning uchun 
bu qon ketish shoshilinch tibbiy yordamni talab qiladi. 
Gastroenterologiyada oshqozon-ichakdan qon ketishi appenditsit, pankreatit, xoletsistit va 
strangulyatsiyalangan churradan keyin 5-o'rinda turadi. 
Qon ketishining manbai oshqozon-ichak traktining har qanday qismi bo'lishi mumkin. Shu munosabat 
bilan yuqori oshqozon-ichak traktidan (qizilo'ngach, oshqozon, o'n ikki barmoqli ichakdan) va pastki 
oshqozon-ichak traktidan (ingichka va yo'g'on ichak, to'g'ri ichak) qon ketishi farqlanadi. 
Etiologik asosga ko'ra oshqozon-ichak traktining yarali va yarali bo'lmagan turlari, qon ketishining o'ziga 
xos xususiyatiga ko'ra - o'tkir va surunkali, klinik ko'rinishga ko'ra - aniq va yashirin, davomiyligi 
bo'yicha - bitta va takroriy. 
Xavf guruhiga 45-60 yoshdagi erkaklar kiradi. Jarrohlik bo'limiga tez yordam xizmati tomonidan olib 
kelinganlarning 9 foizi oshqozon-ichakdan qon ketishi bilan keladi. Uning mumkin bo'lgan sabablari 
(kasalliklar va patologik sharoitlar) soni 100 dan oshadi. 
Barcha oshqozon-ichak qon ketishi to'rt guruhga bo'linadi: 
1. 
Oshqozon-ichak trakti kasalliklari va shikastlanishlarida qon ketish (oshqozon yarasi, 
divertikullar, o'smalar, churralar, hemoroid, gelmintlar va boshqalar); 
2. 
Portal gipertenziya tufayli qon ketish (gepatit, jigar sirrozi, tsikatrisial strikturalar va boshqalar); 
3. 
Qon tomirlari shikastlanganda qon ketishi (qizilo'ngachning varikoz tomirlari, skleroderma va 
boshqalar); 
4. 
Qon kasalliklarida qon ketishi (aplastik anemiya, gemofiliya, leykemiya, trombotsitemiya va 
boshqalar).