Oliy ta'limda raqamli texnologiyalardan foydalanish izoh

UDK 338.24 + 378
OLIY TA'LIMDA RAQAMLI TEXNOLOGIYALARDAN FOYDALANISH


izoh
Raqamli texnologiyalar haqida gapirganda shuni ta’kidlash joizki, axborotlashgan jamiyatda ishlayotganlarning aksariyati axborotni, ayniqsa, uning eng oliy shakli bo‘lgan bilimlarni ishlab chiqarish, saqlash, qayta ishlash va sotish bilan shug‘ullanadi. Jamiyat taraqqiyotining hozirgi bosqichi axborot, bilim va axborot texnologiyalarining ahamiyati ortib borishi bilan tavsiflanadi. Chunki hozirgi vaqtda raqamli bilim va zamonaviy axborot texnologiyalari rivojlanishning muhim shartlaridan biri hisoblanadi. Raqamli texnologiyalarning jadal kirib borishi va oliy ta’lim tizimiga raqamli transformatsiya jarayoni axborot muhitida taqdim etilayotgan ma’lumotlarning salmoqli qismini jiddiy tahlil qilish va pedagogik jihatdan asoslashni talab qiladi.
Maqolaning maqsadi oliy ta’lim tizimida ta’lim jarayonini raqamli rivojlantirishning ustuvor yo‘nalishlarini, uning afzalliklarini aniqlash, tizimga raqamli texnologiyalarni joriy etish zarurati ahamiyatini ilmiy asosda qisqacha tahlil qilishdan iborat.
Kalit so'zlar: jamiyat, ta'lim, bilim, axborot, texnologiya, iqtisodiyot, raqamlashtirish , internet, mobil tarmoq, kompyuter, innovatsiyalar, sun'iy intellekt, integratsiya, elektron muhit, interaktiv , raqamli vositalar, axborot texnologiyalari, transformatsiya.
Tadqiqotning dolzarbligi: Maqolaning dolzarbligi dunyoda oliy ta’lim axborot-kommunikatsiya texnologiyalari va onlayn platformalardan keng foydalanishga o‘tayotganligi va bu jarayonda respublika oliy ta’lim muassasalarining faol ishtirok etayotganligi bilan izohlanadi. Oliy ta’lim muassasalarida ta’limning yangi shakllari, jumladan, onlayn kurslar o‘zlashtirilmoqda. Bu yo‘nalishning o‘ziga xosligi shundaki, u jadal rivojlanib, ta’lim jarayonini takomillashtirish uchun doimiy ravishda yangi imkoniyatlarni taqdim etadi. Shu munosabat bilan o‘quv jarayonini raqamlashtirish va ilmiy tadqiqotlarni rivojlantirish natijalarini yanada monitoring qilish zarur.
Kirish: Raqamli texnologiyalar hayotimizga shu qadar mustahkam o‘rin oldiki, ularsiz nafaqat kundalik faoliyatimizni, balki ijtimoiy-iqtisodiy sohalarning rivojlanishini ham tasavvur etib bo‘lmaydi. So‘nggi paytlarda mamlakatimizda raqamli iqtisodiyot va raqamli texnologiyalarni joriy etish bo‘yicha salmoqli ishlar amalga oshirilmoqda. Bugungi kunda mazkur sohani jadal rivojlantirish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 5-oktabrdagi “Raqamli O‘zbekiston – 2030” strategiyasini tasdiqlash va uni samarali amalga oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PF-6079-son qarori xizmat qilmoqda.
Raqamli texnologiyalar va raqamlashtirish barcha sohalarga, jumladan, ta’limga ham juda tez kirib keldi va jadal rivojlanmoqda. Ta’lim jarayonini raqamlashtirish nafaqat bevosita axborot-kommunikatsiya tarmog‘ini, balki inson faoliyatining barcha sohalarini qamrab olgan keng qamrovli tendentsiyaga aylandi. Chunki zamonaviy jamiyat raqamli asrga qadam qo‘ydi. Raqamli davr, hozirgi ma'noda, axborot bilan ishlashning analog formatidan " raqamli " formatga o'tishdir. Bu juda ko'p turli xil vazifalarni eng qisqa vaqt ichida hal qilishga imkon beruvchi diskret kibernetik tizim yordamida ma'lumotlarni kodlash va uzatishning maxsus usullariga asoslangan raqamli texnologiyalarning to'liq hukmronligi davri . Ushbu texnologiyalar misli ko'rilmagan tez va universal tarqalishni oldi [1].
Oliy ta’limda raqamli texnologiyalardan foydalanish ta’limni tashkil etish va boshqarishni takomillashtiradi, bu sohada faoliyat yuritayotganlar uchun ko‘proq imtiyozlar yaratadi , ijobiy iqtisodiy o‘sishga zamin yaratadi. Yana bir qulay jihati shundaki, raqamlashtirishning joriy etilishi tizimdagi korrupsiyaga chek qo‘yadi.