Oliy va o’rta mahsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti gulshod yunusova

Bul ifodalarini uchratamiz.

Mantiqiy ifodalar va mantiqiy ma'lumotlar turi
Ko'pincha haqiqiy hayotda biz bayonotga qo'shilamiz yoki rad etamiz. Masalan, sizga 3 va 5 raqamlarining yig'indisi 7 dan katta ekanligi aytilsa, siz rozi bo'lasiz:

148

"Ha, bu to'g'ri". Agar kimdir uch va beshning yig'indisi ettidan kam deb da'vo qilsa, siz bunday bayonotni yolg'on deb bilasiz. Bunday iboralar faqat ikkita mumkin bo'lgan javoblarni taklif qiladi - yoki ifoda to'g'ri yoki to'g'ri deb baholanganda "ha", yoki noto'g'ri yoki yolg'on deb baholanganda "yo'q". Dasturlash va matematikada, agar ifodani baholash natijasi faqat to'g'ri yoki yolg'on bo'lishi mumkin bo'lsa, unda bunday ifoda mantiqiy deb nomlanadi. Masalan, 4> 5 ifoda mantiqiy, chunki u rost yoki yolgonga baholanadi. 4 + 5 ifodasi mantiqiy emas, chunki uning bajarilish natijasi raqamdir. O'tgan darsda biz ma'lumotlar uch turi - tamsayılar va haqiqiy sonlar, shuningdek satrlar bilan tanishdik. Bugun biz to'rtinchisini - mantiqiy ma'lumotlar turini (bool turi) tanishtiramiz. U mantiqiy deb ham yuritiladi. Ushbu turdagi faqat ikkita mumkin bo'lgan qiymatlar mavjud: True va False.

>>> a = True >>> type(a) >>> b = False >>> type(b)

Bu erda a o'zgaruvchiga True qiymati berilgan, so'ngra uning turi o'rnatilgan Python type () funktsiyasi yordamida tekshirilgan. Tarjimon bu bool sinf o'zgaruvchisi ekanligini xabar qildi. Bu holda "sinf" va "ma'lumotlar turi" tushunchalari bir xil. B o'zgaruvchisi ham mantiqiy qiymat bilan bog'liq. Dasturlashda False odatda nolga, True esa biriga tenglashtiriladi. Buni tekshirish uchun mantiqiy qiymatni butun son turiga o'zgartirishingiz mumkin:

>>> int(True) 1 >>> int(False) 0

149
Teskarisi ham bo’lishi mumkin. Biror ifodani bul tipli ifodagao’zgartirish mumkin:

>>> bool(3.4) True
>>> bool(-150) True
>>> bool(0) False
>>> bool(' ') True
>>> bool('')
False

Bu yerda ham qoida amaldadir, 0 va bo’shliq bo’lmagan bo’lmagan har bir narsa haqiqatdir.

Mantiqiy operatorlar
Tabiiy tilda gaplashsak (masalan, rus tilida), biz "teng", "ko'proq", "kamroq" so'zlari bilan taqqoslashni belgilaymiz. Dasturlash tillarida matematikada ishlatiladigan belgilarga o'xshash maxsus belgilar qo'llaniladi:> (katta), <(kichik),>
= (katta yoki teng), <= (kichik yoki teng), == (teng), ! = (teng emas).
Pythonda bitta tenglik belgisi bilan belgilanadigan o'zgaruvchiga qiymat berish operatsiyasini va taqqoslash operatsiyasini (ikkita teng belgi) aralashtirmang.
Topshiriq va taqqoslash har xil operatsiyalar.

>>> a = 10

>>> b = 5
>>> a + b > 14
True
>>> a < 14 - b
False
>>> a <= b + 5
True
>>> a != b
True
>>> a == b

150

Bunday hollarda ikki yoki undan ortiq oddiy mantiqiy ifodalarni birlashtiradigan maxsus operatorlardan foydalaniladi. Ikki operator keng qo'llaniladi - mantiqiy VA (va) va OR (yoki) deb nomlanadi.
Va operatoridan foydalanganda ROSTNI olish uchun, ushbu operator bog'laydigan ikkala oddiy ifodaning natijalari ham to'g'ri bo'lishi kerak. Agar hech bo'lmaganda bitta holatda natija noto'g'ri bo'lsa, unda butun kompleks ifoda Yolg'on bo'ladi.
Yoki operatoridan foydalanganda Haqiqiylikni olish uchun murakkab tarkibga kiritilgan kamida bitta oddiy ifodaning natijasi to'g'ri bo'lishi kerak. Yoki operator holatida murakkab ibora, uni tashkil etuvchi ikkala sodda ibora yolg'on
bo'lgandagina yolg'on bo'ladi.
rakkab mantiqiy iboralar KByte> = 1023 oddiy mantiqiy ifodalar oddiy, chunki ular faqat bitta mantiqiy amalni bajaradilar. Ishlaydi, amalda davolash murakkab iboralarga yakunlanadi. Ikki oddiy iboraning natijalariga qarab sizga "Ha" yoki "Yo'q" javobini olish kerak bo'lishi mumkin. Masalan, "nazoratida qor yoki yomg'ir yog'moqda", "yangiliklar o'zgaruvchisi 12 dan katta va 20 dan kam”

Aytaylik, x o'zgaruvchiga 8 (x = 8), y o'zgaruvchiga 13 (y = 13) qiymat berildi. Mantiqiy ifoda y <15 va x> 8 quyidagicha bajariladi. Birinchidan, y <15 ifodasi bajariladi, natijasi True bo'ladi. Keyin x> 8 ifoda bajariladi, uning natijasi False bo'ladi. Bundan tashqari, ifoda True va False-ga qisqartiriladi, bu esa False-ni

qaytaradi.
151

.

Bu yerda

у< 15