Oliy va o’rta mahsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti gulshod yunusova

Faktorialni hisoblash.

Faktorial 1 dan boshlab, berilgan songa qadar sonlarning ko’patmmasini aniqlaydi. ^{Misol uchun 5 faktorial 1 * 2 * 3 * 4 * 5 = 120 ga teng.Faktorial formulasini} n! = 1

* 2 * … * n yoki n! = 1 * … * (n-2) * (n-1) * n ^{ko’rinishdagi formulalar orqali} aniqlash mumkin.

Faktorialni aniqlash dasturini tuzish uchun takrorlash operatorlaridan fodalanish mumkin.

While operatori orqali:

For operatori orqali:

Qaytish operatori orqali:

133
Python dasturlash tili faktorialni hisoblash uchun yuqorida ko’rsatilgan dastur ^{kodlarini tuzishni qisqartirish uchun} math ^modulidagi factorial() ^funksiyasini ishlab chiqqan.

Fibonachi sonlarini hisoblash.

Fibonachi sonlari shunday sonlar qatoriki o’zidan oldingi kelgan ikki sonning yig’indisidan tashkil topadi. Misol uchun 0,1,1,2,3,5,8,13,21,...

Fibonachi sonlarini topish uchun quyidagi formuladan foydalanamiz: F1 =1
F2 =1
Fn = Fn-1 + Fn-2
Fibonachi sonlarining yig’indisini topish dasturi quyidagi ko’rinishda tuzish mumkin:

Natija:

134

2. 
   Spiral.
   

Spirallarni chizish jarayoni va tayyor rasmlarni olish nafaqat o’quvchilarda, balki maktabgacha yoshdagi bolalarda ham qiziqish o’rgatadi. O’quvchilarga esa spirallarni ko’rsatib, keyin kodlarni terib, ularni namoyish qilish orqali ham dasturlashtirishga, kod yozishga qiziqish o’rgatish eng qiziqarli va ahamiyatli uslublardan hisoblanadi.
Python toshbaqasi bilan spiral shaklida chizmalarni chizishn o’rganaylik.bunga doir kodlarni yozamiz va ishga kirishamiz.
Mening toshbaqa Angie kodimda nima yomon? Men uning Bredning to'rtburchagiga aylanishini istayman.
Mening kodim:

...

	import turtle
def draw_square(some_turtle): 3. for i in range (1,5): some_turtle.forward(200) some_turtle.right(90) 7. def draw_art(): window = turtle.Screen() window.bgcolor("black") 11.#Turtle Brad

135

Mana, u qanday ko'rinishini xohlaganim haqidagi fotosuratlar. Men Bredning tashqi tomoni ko'rinishini, so'ngra ichidagi aylana spiralni o'z ichiga olishni xohlayman. U biriktirilgan spiral tasvirga o'xshash bo'lishi kerak. Rahmat!

1 spiral kodi va natijaning namoyishi.

136

2spiral va uning kodi, natijaning tasviri.

2. 
   Dastrlashga misol va masalalar.
   

Quyidagi kodni terib, uning natijasida spiralni tasvirini hosil qilish
muumkin.

137

Yana bitta chiroyli spiral manzarasinin namoyish etish uchun ajoyib kodni keltitamiz.

Yuqorida spiallarni chizishga doir materiallar va ularga doir dasturlarning kodlarining birida biz toshbaqa moduli bilan tanishdik, u bilan siz turli xil

138
geometrik narsalarni chizishingiz mumkin. Ushbu bo’limda biz modulning imkoniyatlari bilan tanishamiz. Biz naqshlar chizamiz va ranglar bilan tajriba o'tkazamiz.

1. 
   Spiralsimon naqshlar
   

139

сп
SPIRALSIMON NAQSH KODINI TERIB SPIRALNING NAMOYISHINI TOMOSHA QILING:

140

141

KODNI KIRITGANINGIZDAN SO’NG, F5 TUGMASININ BOSING.

colors=[‘red’, ‘purple’, ‘blue’,’green’, ‘yellow’, ‘orange’] t=turtle.Pen()
turtle.bgcolor(‘black’) for x in range(360): t.pencolor(colors[x%6]) t.width(x/100+1) t.forward(x)
t.left(59)

142
Kodni sizga qulay bo’lsin deb nusha qilindi. F5 tugmasi bilan uni ihga tushiring.qulaylik uchun kodni nusha qilindi. Uni f5 tugmasi bilan ishga tushiring. Funktsiyalar ichida parametrlarni o’zgartirib, savollarga javob bering:

Qaysiparametrga javob beradi:

• 
  t.pencilcolor? spiraldarangni qanday o'zgartirish mumkin?
  
• 
  t.width?
  
• 
  t.forward?
  

2. 
   SPIRALSIMON AYLANALAR
   

143

Y.SHARTLAR
1. if sharti.