OnA tili abituriyentlar uchun eng qulay qo’llanma. [qilichev jahongir] fonetika

ESLATMA!  Bora ber – boraver, o‘qiy ber – o‘qiyver kabilarda tovush almashishi yuz 

bergan. 

ESLATMA! Quyidagi so‘zlarda bir necha tovush o‘zgarishlari kuzatiladi: 

O‟ynoqi = o‘yin + a = o‘yna + qi = o‘ynoqi - 2 ta tovush o‘zgarishi: 1 ta tovush tushishi 

(i), 1 ta tovush almashishi (a) 

Yig‟loqi =yig‘i + la = yig‘la + qi = yig‘loqi – 2 ta tovush o‘zgarishi: 1 ta tovush tushish 

(i), 1 ta tovush almashishi (a) 

Sanog‟im = son + a = sana + q = sanoq + im = sanog‘im – 3 ta tovush almashishi 

Buyrug‟ingiz = buyur + uq = buyruq + ingiz = buyrug‘ingiz – 2 ta tovush o‘zgarishi: 1 ta 

tovush tushishi (u), 1 ta tovush almashishi (q) 

ESLATMA! A va i unlisi bilan tugagan fe‘llardan –v qo‘shimchasi yordamida harkat 

nomi hosil qilinganda, a tovushi o ga, i tovushi u ga almashadi: 

Sayla + v = saylov        O‘qi + v = o‘quv. 

 

Yuqoridagi misollardek quyidagi mashqlarni bajaring. (testda eng ko‟p shundan tushadi) 

1.  Yashash  uchun  foydali  mehnat  qilish  kerakligini  anglab  yetish  insonlikning  birinchi 

shartidir. 

2.  Men  ko‘rganman  osmonlarning  tinig‘ini,  toshlar  tegdi,  olib  ketdim  sinig‘ini,  shunda 

anglab nomardlrning qilig‘ini 

3.  Unga egnidagi ko‘ylagi juda yarashgandi. 

4.  Ishqqa mubtalo oshiq yorning vafosizligidan azob chekardi 

5.  Qo‘yni puch yong‘oqqa to‘lgan xalq zolim beklarni jazolashga bel bog‘laganmish.