Ona tili umumiy o’rta ta’lim maktablarining 6-sinflari uchun loyiha ishi
Download 1.72 Mb.
|
Bo\'ronova Sitorabonu Ona tili
|
ONA TILI Umumiy o’rta ta’lim maktablarining 6-sinflari uchun loyiha ishi Tuzuvchi: Bo‘ronova Sitorabonu Shartli belgilar: yozma mashqni bajaring; o’qing; audiomatnni tinglang; gapiring; savollarga javob bering; qoida bilan tanishing; qiziqarli; uyga vazifa. Nega bunday deyiladi? 1-dars Bu mavzuda oʻrganamiz Fonetika imlo – qoidalari va unga doir mashq va topshiriq Uning nomlanish tarixi haqida nimalarni bilasiz? Fonetika (yunoncha: phonetikos — tovushga, tovush chiqarishga oid; tovushli, ovozli) — 1) tilshunoslikning nutq tovushlarining hosil boʻlish usullarini va akustik xususiyatlarini; boʻgʻin, nutqning pauza bilan ajraluvchi qismlarini oʻrganuvchi boʻlimi. Shu bilan birga, ayrim tilshunoslar fonetika doirasiga tovush birliklarining yozuvdagi ifodalari (grafika) va maʼnoli birliklarning yozilish qoidalari (imlo)ni ham qoʻshib, uning oʻrganish obyektini yanada kengaytiradilar Tush
– Pilаsаn-ku, jоn bоlаm, kаmuyqu bo‘lib qоlgаnmаn. Men nоtоn, оnаmning kаmuyqu bo‘lib qоlgаnigа, yarim kechаgаchа yurаmаnmi, tоngоtаr qаytаmаnmi, оnаmnig chirоg‘i muttаsil lipillаb turishgа хo‘p ko‘nikkаn ekаnmаn. Qаysi kuni ishdаn keyin mоskvаlik mehmоnlаrni аerоpоrtgа kuzаtib qo‘yadigаn bo‘ldim. Sаmоlyot kechikib uchdi. Yarim kechаdа uygа qаytsаm... hаmmа yoq jimjit. Hаmmа o‘z оrоmi bilаn... Тushimdа оnаm chirоq ko‘tаrib yurgаnmish. 1- Mashq. Matnda keltirilgan so‘zlar tarkibidagi xato qo‘llangan undoshlarinig juftini toping va asosda o‘zgargan ma’nolarni izohlashga harakat qiling. Tush – Dush – yuvunmoq Ko‘r – go‘r – qabr Qo‘l – g‘o‘l – ma’nosiz Xira – hira – ma’nosiz Kech – gech – ma’nosiz Shu – chu – undov so‘z Bil – pil – ma’nosiz Nodon – noton – ma’nosiz Fonetika va imlo bo‘yicha topshiriq: a) Tezkor time.Ikkita jamoadan bittadan ishtirokchi chiqadi 30 soniya keltirilgan so‘z bilan tanishtiriladi so‘z kamida 10 ta yoki 15 ta harfdan iborat bo‘ladi. Doska ikkiga bo‘linib alifbo harflari yozib chiqiladi va 30 soniya vaqt belgilanib o‘sha so‘z doskadagi harflar orqali raqamlarda aks etadi.So‘ng ishtirokchilar raqamlar orqali so‘zni to‘g‘ri shakllantirganligi tekshiriladi.Shu tariqa o‘yin davom etadi. Namuna so‘zlar : 1.Mexanizatsiyalashtirilgan 6.Leksikologiya 2.Huquqshunoslik 7.Sotsiolingivistika 3.Elektronik 8.Dialektologiya 4.Qiziquvchanlik 9.Etnosotsiolingivistika 5.Shafqatsizlarcha 10.Kakografiy b ) Mozayka-bunda o‘quvchilarda unli va undosh harflar bilan bog‘liq ko‘nikmalar shakllantirilgandan keyin,takrorlash mashq sifatida nazariy bilimlari tekshiriladi. Hayvonlar surati orqasiga ma’lum bir so‘zlar yoziladi va surat parchalab tashlanadi o‘quvchchilar shu so‘zlarni yig‘ish natijasida suratlar tiklanadi. 2-dars
Bu mavzuda oʻrganamiz Mavzu: Fonetika – talaffuz 2-Topshiriq. Fonetika-talaffuz bo‘yicha topshiriqlar: a ) lug‘at bilan ishlash ‘‘Eslab qolaman’’ Bu topshiriqda 2 – guruhga ajratilgan o‘quvchilarga lug‘at beriladi, 3 daqiqa vaqt beriladi so‘zlar bilan tanishib bo‘lgach, ikkala guruh a’zolari 2 daqiqa vaqt davomida eslab qolgan so‘zlarni doskaga yozishadi. Ko‘p va bexato yozgan guruh g‘olib bo‘ladi. hamyurt handalak haqoratomuz haqqoniyat haqqush haqtalab Haqtaolo Harkim xontaxta xosiyat xoxolamoq xudosi xufiyona xunasa xunob xurofot xurram xursand b ) Hikoyani eslab qol: bu topshiriqda 6 ta ishtirokchi qatnashadi. Qolgan ishtirokchilar ularni baholashda ishtirok etishadi. 4 ta ishtirokchiga quloqlariga maxsus quloqchinlar taqiladi va birinchi ishtirokchi ikkinchi ishtirokchiga hikoyani o‘qib eshitdiradi. Shu tariqa o‘yin davom etib, ikkinchi ishtirokchi uchinchi ishtirochiga hikoyaning xotirasida saqlab qolgan qismni aytib beradi.O‘qituvhi tomonidan ularning talaffuzi nazorat qilib boriladi va oxirida talaffuzi buzilgan so‘zlar ustida ishlanadi. Bu topshiriq o‘quvhchilarning tinglab tushunish qobilyatini ham rivojlantiradi. 3-dars
Bu mavzuda oʻrganamiz Mavzu: Leksikologiya Download 1.72 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|